Suy niệm Tin Mừng Chúa nhật XXX TN A Mt 22, 34-40
YÊU CHÚA VÀ YÊU NGƯỜI
“Thưa Thầy, trong sách luật Môsê, điều răn nào là điều răn trọng nhất?” Một thầy thông luật muốn thử Chúa Giêsu nên đã đặt cho Người câu hỏi này. Đây là câu hỏi không dễ trả lời vì người Do Thái phải giữ tới 613 điều luật, mà những người như nhóm Pharisiêu lại là những người tuân giữ những luật rất tỉ mỉ, như việc giữ nhiệm nhặt luật thanh sạch: rửa tay chân hay chén đĩa…, vì thế họ có nguy cơ quên đi điều chính yếu của lề luật là yêu mến Thiên Chúa và yêu thương tha nhân.
Trong Tin Mừng Lu-ca, dụ ngôn về người Sa-ma-ri nhân hậu cho thấy thực tại của việc giữ luật đối với một số người như tư tế và thày Lêvi, dường như việc giữ mình khỏi nhiễm uế thì quan trọng hơn là yêu thương người bị nạn! (Lc 10, 30-37). Tin Mừng Mát-cô cho thấy người Pharisiêu hỏi Chúa cách chân tình hơn, vì dường như chính ông cũng không rõ (Mc 12, 28-34).
Câu trả lời của Đức Giêsu không phải là một ý tưởng mới vì Ngài đã trích hai giới luật trong sách Đệ Nhị Luật 4,6 về bổn phận đòi buộc với Thiên Chúa; và trong sách Lêvi 19,18 liên quan đến những chỉ thị về việc tương quan với đồng loại. Như vậy theo truyền thống Do Thái, yêu mến Thiên Chúa và yêu thương đồng loại là giới luật bao gồm toàn bộ Lề Luật và giáo huấn của các ngôn sứ.
Tại sao phải yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết linh hồn và hết sức lực? Tình yêu này có ý nghĩa gì đối với người Do Thái? Đây là giới răn thứ nhất và trọng nhất đối với dân Do Thái vì căn tính của họ được thiết lập trong tương quan với Thiên Chúa. Chính Thiên Chúa đem lại cho họ phẩm giá để từ một dân tộc bị nô lệ, họ trở nên một dân tộc tự do. Chính Thiên Chúa xác định căn tính cho họ là dân tư tế, dân thánh của Chúa (Xh 19,6). Chính vì thế, để sống trong hạnh phúc, họ phải yêu mến Thiên Chúa bằng hết con người của họ. Tuy nhiên, tình yêu ấy không phải là một tình yêu loại trừ nhưng lại bao gồm cả tình yêu tha nhân: “yêu tha nhân như chính mình”. Thánh Gioan đã nối kết tình yêu Thiên Chúa và tha nhân làm một vì ai nói mến Chúa mà không yêu anh em thì chỉ là kẻ nói dối, và ai yêu mến Thiên Chúa thì cũng yêu thương anh em mình (1Ga 4,20-21).
Như vậy, có gì mới trong quan niệm về tình yêu trong giáo huấn của Đức Giêsu? Thánh Gioan định nghĩa, “Thiên Chúa là tình yêu: ai ở lại trong tình yêu thì ở lại trong Thiên Chúa và Thiên Chúa ở lại trong người ấy” (1Ga 4,16). Như vậy toàn bộ giáo huấn của Chúa Giêsu cũng chỉ gói gọn trong hai chữ Tình Yêu. Điều mà Tin Mừng Gio-an thuật lại như một điều răn mới là “yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương” (Ga 13,34). Cái mới trong điều răn này là Chúa Giêsu đã lấy chính tình yêu của Người làm mẫu mực cho tình yêu của chúng ta. Người đã yêu nhân loại bằng một tình yêu cao cả nhất là hy sinh tính mạng vì bạn hữu (Ga 15,13), mà bạn hữu của Ngài là những tội nhân, Chúa Giêsu đã chết cho chúng ta khi chúng ta còn trong tình trạng tội lỗi (x.Rm 5,8). Chúng ta được mời gọi “yêu như Chúa yêu” chứ không phải yêu theo cách của chúng ta, yêu một ý tưởng thiên kiến và đầy hy vọng của chính mình về một ai đó, theo cách nói của Anthony de Mello, để rồi có ngày chúng ta phải thất vọng. Như vậy, tình yêu mà Chúa muốn chúng ta dành cho tha nhân là yêu hơn cả chính bản thân mình, yêu đến sẵn sàng đón nhận mọi thiệt thòi, yêu đến hiến mạng vì tha nhân. Tình yêu ấy giúp chúng ta chu toàn mọi lề luật, vì “yêu thương là chu toàn mọi lề luật” (Rm 13,10).
Sr. Anna Nguyên Hiệp
Hội Dòng MTG Thủ Đức
