Có ai đó đã từng nói: “Kẻ thù lớn nhất của con người chính là bản thân mình.” Con người có thể chiến thắng nhiều thứ nhưng không thể hoặc rất khó khăn để chiến thắng chính mình. Ngay cả thánh Phaolo tông đồ cũng từng nói điều thiện thánh nhân muốn thì ngài không làm được còn điều không tốt Ngài không muốn thì lại làm. Dường như chiến thắng chính mình luôn là một khó khăn với con người. Tuy nhiên, điều không thể đối với con người lại hoàn toàn có thể được với Đức Giêsu.
Đức Giêsu là mẫu gương vượt thắng chính mình khi Ngài vượt qua được những cám dỗ của ma quỷ trong thời gian bốn mươi đêm ngày nơi hoang mạc. Ma quỷ thách Chúa hãy dùng quyền phép của mình để biến những hòn đá cứng ngắt dưới chân thành những miếng bánh ngọt mềm để thưởng thức vì Ngài đang đói. Ma quỷ đã khéo léo bắt đầu với thách thức “Nếu ông là con Thiên Chúa”, nên nếu Đức Giêsu dùng quyền phép để biến đá thành bánh thì Ngài đã lạm dụng quyền năng cũng như ơn Thiên Chúa ban để tư lợi cho bản thân. Tuy nhiên, Đức Giêsu đã dễ dàng lướt thắng cơn cám dỗ thứ nhất này vì khẳng định con người sống không chỉ nhờ cơm bánh nhưng còn nhờ Lời của Thiên Chúa nữa. Chưa chịu bỏ cuộc, ma quỷ đưa Chúa Giêsu lên một nơi cao và thách Ngài gieo mình xuống vì Thiên Chúa sẽ cho thiên sứ của mình nâng đỡ Đức Giêsu và Ngài sẽ chẳng hề hấn gì. Cám dỗ này nhằm thử thách lòng trông cậy của Đức Giêsu vào Thiên Chúa Cha, và dụ dỗ Ngài hãy phô trương chính mình. Chắc chắn, nếu Đức Giêsu gieo mình từ nóc Đền Thờ xuống mà chẳng hề hấn gì thì dân chúng sẽ tán dương và tôn Ngài lên làm vua của họ. Cám dỗ này đánh vào sự hám danh của Đức Giêsu. Tuy nhiên, Ngài đã một lòng tin tưởng phó thác vào Cha và trông cậy Thiên Chúa Cha nên đã mắng quỷ không được thách thức Thiên Chúa. Cuối cùng, quỷ quyết tâm sống mái với Chúa bằng cách đưa Ngài lên một ngọn núi cao và chỉ cho Ngài thấy tất cả các nước thế gian cùng vinh hoa lợi lộc. Quỷ hứa sẽ cho Chúa tất cả với điều kiện Ngài bái lạy nó. Cám dỗ này thô bỉ và lộ liễu nhất trong ba chước cám dỗ. Nó đánh vào lòng tham phú quý vinh hoa của Đức Giêsu. Tuy nhiên, Đức Giêsu cho quỷ biết là Ngài chỉ quỳ lạy và thờ phượng một mình Thiên Chúa mà thôi.
Đối với Đức Giêsu, dù có dùng quyền năng Cha ban để biến đá thánh bánh để lót lòng lúc đang đói vật vã; dù có theo lời ma quỷ để nhảy xuống từ nóc Đền thờ hay sấp mình bái lạy Satan để được nắm quyền hành cai trị mọi nước thì ba cơn cám dỗ đều nhắm đánh vào một chỗ duy nhất: hãy sống cho mình, lo cho mình, vun đắp cho mình. Giàu sang, khoái lạc, quyền lực luôn là cám dỗ muôn thuở của con người. Thế nhưng Đức Giêsu đã chiến thắng những cơn cám dỗ ấy bằng cách không quy về mình, như hình thức quy kỷ nhưng quy về Thiên Chúa, về con người, như hình thức quy tha.
Các bạn thân mến
Đức Giêsu quy hướng về Thiên Chúa Cha vì Ngài biết mình có giới hạn. Giới hạn của Đức Giêsu không phải là yếu đuối dễ sa ngã trước cám dỗ như con người. Nhưng giới hạn của Đức Giêsu là Ngài đã tự giới hạn quyền năng của Ngôi Hai Thiên Chúa để thực sự trở nên một con người bình thường như bao người. Và như vậy, Đức Giêsu không chỉ chiến thắng ma quỷ nhưng quan trọng hơn hết là Ngài đã chiến thắng chính mình. Vì chỉ có bản thân Ngài là kẻ thù nguy hiểm nhất của chính Ngài mà thôi. Dầu là Con Thiên Chúa thực sự nhưng Ngài đã không sử dụng danh xưng và năng quyền của Con Thiên Chúa để trục lợi cho bản thân, để phô trương thanh thế và làm cho mình được nổi nang và nhiều người yêu mến hay biết đến.
Có lần Ngài đã từng nói mọi đầu mối tội lỗi đều từ trong lòng con người phát xuất ra, chứ chẳng phải do những thứ nhơ uế bên ngoài đi vào. Nhờ tĩnh tâm và cầu nguyện bốn mươi đêm ngày trong hoang mạc nên Đức Giêsu đã biết thanh tẩy lòng mình khỏi những ô uế bên trong đó. Cám dỗ của ma quỷ đối với Đức Giêsu là những thứ ô uế bên ngoài nhưng chúng chẳng thể làm Ngài dao động vì cõi lòng của Ngài quá thanh sạch không chút vẩn đục bởi ham muốn xấu và ước ao phạm tội.
Các bạn thân mến
Ta không vượt qua chính mình khi đối diện với cám dỗ vì không nhìn nhận mình yếu đuối và có giới hạn. Ta cũng dễ sa chước cám dỗ vì sống cho mình, lo cho mình, vun đắp cho mình một cách thái quá. Ta cũng dễ dàng sa chước cám dỗ vì cõi lòng ta còn hướng chiều về những ước muốn xấu xa và phàm tục. Vì thế, có hay không có những cám dỗ của ma quỷ, ta đều dễ dàng sa ngã vì lòng ta đã nghiêng về sự dữ và tội lỗi hơn là phía sự thiện và Thiên Chúa. Noi gương Chúa Giêsu ta hãy xin Ngài giúp ta biết cậy dựa vào Lời Chúa để Lời Chúa thanh lọc cõi lòng chúng ta khỏi những đầu mối tham, sân, si ngõ hầu chúng ta dễ dàng chiến thắng chính bản thân mình.
Jos. Nguyễn Huy Mai