TÊRÊSA, VỊ THÁNH CỦA THỜI ĐẠI
Toàn thể Giáo Hội hôm nay mừng kính thánh nữ Têrêsa Hài Đồng Giêsu. Ngài là một vị thánh vĩ đại trong Giáo Hội và là một vị thánh có tầm ảnh hưởng lớn đến mọi người kitô hữu chúng ta.
Tuy nhiên, điều mà chúng ta biết về ngài không phải là một vị thánh có tài giảng thuyết, cũng không phải là một đấng uyên thâm về tri thức, lại càng không phải là một nam nhi, mà là một phụ nữ, chân yếu tay mền, mới 24 tuổi xuân, 9 năm sống trong nhà dòng, và lại là một tu sĩ dòng kín.
Như vậy, xét theo phương diện con người, cuộc sống của thánh nữ Têrêsa Hài Đồng Giêsu cũng chẳng có gì là nổi nang, nhưng lại được Giáo Hội tuyên dương là bậc thây thiêng liêng, một vị thánh lớn và là bổn mạng của các xứ truyền giáo. Tại sao vậy?
1. Một con đường mang đậm nét thơ ấu thiêng liêng
Có lẽ cần phải nói ngay là: thánh nữ Têrêsa Hài Đồng Giêsu đã sống hết mình, đã chu toàn bổn phận cách xuất sắc. Đã phó thác hoàn toàn cho Thiên Chúa. Sống giây phút hiện tại cách nhiệm mầu. Đã yêu và yêu hết mình. Ngài đã không để một giây phút nào qua đi mà không sinh ích cho phần rỗi của mình và ơn cứu độ nơi các linh hồn.
Quả thật, thánh nhân đã yêu Chúa bằng một tình yêu đơn sơ, chân thành như một em bé yêu cha mẹ. Tình yêu của thánh nhân phát xuất từ tâm hồn, từ trái tim, nên không hề có chuyện được thua. Mọi chuyện ngài làm đều khởi đi từ tình yêu, vì thế, nơi ngài: cứ yêu trước rồi làm sau.
Ngài luôn có một cảm thức rằng: nếu không yêu thì có làm được những chuyện lớn lao cũng chỉ là vô ích. Nhưng nếu yêu, thì không có gì qua đi mà vô hiệu cả.
Thánh nhân đã khám phá ra linh đạo của trẻ thơ, nên ngài đã sống trọn vẹn linh đạo ấy bằng tâm hồn thơ bé mà ta vẫn gọi là con đường thơ ấu thiêng liêng.
Vì thế, ngài đã nói: “trong Giáo Hội, con sẽ là tình yêu”. Thánh nhân đã để cho tình yêu của Chúa và tha nhân thấm vào từng thớ thịt, đụng chạm đến tận trái tim và thôi thúc ra từng lời nói cũng như hành động, nên vì yêu, ngài đã đón nhận tất cả. Điều này đã được ngài thốt lên cách liên liên lỷ: “Lạy Chúa Giêsu, con mong ước được yêu mến Chúa như chưa từng bao giờ Chúa được yêu mến như thế. Con ước mong làm cho mọi người cũng yêu mến Chúa như thế”.
Cuộc đời của thánh nữ được thấm nhuần bởi câu nói của Đức Giêsu: “Thầy bảo thật anh em: nếu anh em không trở lại mà nên như trẻ em, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời” (Mt 18,3).
Vì thế, thánh nhân đã sống cuộc sống kỳ diệu với những triết lý thô sơ của trẻ thơ, nhưng lại uyên thâm và mầu nhiệm đối với bậc thông minh thượng trí. Đây quả là một khoa học thánh, khoa học của tình yêu.
Ngài đã âm thầm hy sinh trong sự khiêm nhường. Sẵn sàng hy sinh làm những việc tầm thường, vui vẻ khi bị chỉ trích, luôn nhường nhịn phần hơn cho chị em, đón nhận chị em như tiếp rước chính Chúa, kể cả những chị em không ưa mình. Luôn vui vẻ, hòa nhã với mọi người. Ngài luôn khước từ sự sung túc, an nhàn… luôn coi những hy sinh đó như những đóa hoa hồng dâng lên trước tôn nhan Chúa. Lại vui hơn khi gặp những nghịch cảnh. Vì thế, trong cuốn tự thuật của thánh nhân, ngài đã viết: “… con sẽ hát ngay cả khi phải hái những bông hoa giữa gai góc, mà gai góc càng dài càng đâm đau bao nhiêu, tiếng hát của con càng du dương bấy nhiêu…. Ôi Giêsu của con, con mến Chúa, con yêu Giáo Hội Mẹ con; con nhớ rằng ‘hành động nhỏ bé nhất mà do tình yêu tinh tuyền sẽ có ích hơn là tất cả những công trình khác hợp lại với nhau’”.
Thật vậy: thánh nữ Têrêsa đã không bị tử đạo theo nghĩa đen, nhưng ngài đã cố gắng sống trung thành với Chúa, đơn sơ, khó nghèo, luôn coi ý bề trên là ý Chúa và sẵn lòng đón nhận mọi thử thách vì lòng yêu mến Chúa và các linh hồn thì quả là một cuộc tử đạo liên lỷ trong cuộc đời và nơi tâm hồn của ngài. Đây cũng chính là quan niệm các nhà tu đức hiện nay.
Thánh Têrêsa đã làm cho tình yêu của mình được triển nở từng giây, từng phút trong cuộc sống của ngài. Ngài cũng không ngừng làm cho tình yêu đó được vươn xa đến tận chân trời góc biển bằng lời cầu nguyện. Chính nhờ linh đạo này, ngài đã trở thành vị thánh bổn mạng các xứ truyền giáo.
Bên cạnh đó, ngài cũng trở thành vị thánh của thời đại qua con đường thơ ấu thiêng liêng.
2. Nên thánh bằng con đường ấu thơ
Vẫn một tình yêu. Vẫn một trái tim. Vẫn một linh đạo của trẻ thơ. Và mầu nhiệm tình yêu trong các chiều kích đó được tô đậm.
Cuộc đời của thánh nhân chỉ vỏn vẹn có 24 năm, 9 năm sống đời đan sĩ, ấy vậy mà khi ngài qua đời không bao lâu, tinh thần của ngài đã nhanh chóng lan xa như vết dầu loang. Các phong trào của nhiều thành phần đã khám phá, yêu mến và đi theo tinh thần thơ ấu thiêng liêng của ngài.
Một khoa tu đức thật đơn giản và hiệu nghiệm. Đơn sơ mà giá trị. Tại sao thế? Thưa đơn giản là: chấp nhận để Thiên Chúa yêu thương mình và mình yêu lại Chúa cách chân thành như con cái yêu cha mẹ mình. Nếu cha mẹ không chấp lỗi con thơ, ngược lại các ngài lại rất thích sự hồn nhiên trong trắng của chúng thì hẳn ta cũng vậy, không có gì là khác cả. Nguyen lý của ngài là: nếu trẻ em cần đến cha mẹ thế nào thì chúng ta cần đến Thiên Chúa như thế. Nếu trẻ em tin tưởng tuyệt đối nơi cha mẹ thế nào thì chúng ta cũng cần tín thác như vậy. Nếu trẻ em mong được bố mẹ yêu thương thế nào thì chúng ta cũng khao khát nên thánh như thế.
Con đường nên thánh của ngài chính là con đường của thời hiện đại. Điều này đã được Đức Giáo Hoàng Piô XII, lúc đó còn là Hồng Y, trong chuyến viếng thăm nước Pháp để phong thánh và làm phép đến thờ kính ngài đã nói: “Hỡi Thánh Nhỏ, người lớn lắm, ngay lúc này đây, từ đầu thế giới này sang đầu thế giới kia, con cái của người nhiều như cát biển sao trời… các nhà tiến sĩ luật học đã trở lại thiếu thời vì học với người… Xin người hãy mưa hoa hồng xuống nữa, xuống thế giới chúng tôi… Hỡi Thánh Nhỏ, người lớn lắm”. Và Đức Giáo Hoàng Piô X đã chỉ vào chân dung thánh Têrêsa và nói: “Đây là vị thánh lớn nhất thời hiện đại”. Chỉ 2 năm sau khi phong thánh, Giáo Hội nhận ra con đường tuyệt diệu của thánh nhân trong việc loan báo Tin Mừng, nên đã đặt ngài làm bổn mạng các xứ truyền giáo cùng với thánh Phanxicô Xaviê. Đến ngày 19 tháng 10 năm 1997, Đức thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã nâng ngài lên hàng Tiến Sĩ Hội Thánh.
Như vậy, thánh nhân xứng đang trở thành vị thánh vĩ đại của thời đại chúng ta, bởi vì con đường nên thánh của ngài là một con đường phù hợp với hết mọi người, từ già đến trẻ, từ trai đến gái, từ người giàu đến người nghèo, từ người có quyền lẫn thường dân… không ai mà không thể nên thánh được chỉ cần có tình yêu và yêu rồi làm… Bởi vì tình yêu bao gồm mọi ơn gọi, tình yêu là tất cả; tình yêu tóm gọn mọi thời gian và không gian.
3. Sống sứ điệp của thánh Têrêsa Hài Đồng
Sứ điệp mà thánh nhân gửi đến cho tất cả mỗi người chúng ta chính là con đường thơ ấu thiêng liêng, đó là: sống như trẻ thơ, không kiêu ngạo, không than trách, không bảo thủ. Luôn tin tưởng, tín thác và bán víu vào Thiên Chúa như trẻ thơ. Hãy trở nên bé nhỏ trong vòng tay yêu thương của Thiên Chúa. Tất cả được thêu dệt bởi tình yêu. Khi yêu như thế, chúng ta được ở lại trong Thiên Chúa, vì Thiên Chúa là Tình Yêu (1x. Ga 4,16).
Thật vậy, nếu không có tình yêu, thì dù chúng ta có làm những chuyện lớn lao kỳ vĩ đi chăng nữa, hẳn cũng không thể có chút giá trị gì. Nhưng nếu có tình yêu, thì mọi chuyện bình thường sẽ trở nên phi thường vì: chỉ có tình yêu, mọi cơ năng trong con người của mình mới có thể vận động và theo chiều hướng thuận, đồng thời phát sinh công hiệu.
Cứ yêu rồi thích làm gì thì làm. Luôn hướng mọi chuyện về mục đích tối hậu là Nước Trời. Khao khát nên trọn lành trong từng giây phút. Làm mọi chuyện vì lòng yêu mến Chúa, dù là việc nhỏ nhất.
Lạy Chúa, xin cho chúng con biết noi gương thánh Têrêsa, luôn yêu mến Chúa và thi hành mọi việc vì lòng yêu mến Chúa và các linh hồn. Amen.
Jos. Vinc. Ngọc Biển
