Tin mừng của những ngày cuối năm Phụng vụ gợi lên cho chúng ta hình ảnh của ngày cánh chung, hoặc có thể gần gũi hơn là ngày kết thúc hành trình dương thế của mỗi người. Chúa đến cách thình lình như kẻ trộm; hoặc như ông chủ từ phương xa trở về; hoặc như chàng rể về khi mọi người đều ngủ; hoặc như chiếc lưới bất ngờ chụp xuống mọi người… Vào tháng cuối năm, mọi cơ quan tổ chức đều tiến hành tổng kết một năm làm việc xem lời lỗ thế nào. Trong tinh thần đó, chúng ta được mời gọi kiểm điểm lại đời sống sau một năm làm việc để xem những nén bạc mà Chúa đầu tư cho chính mình đã sinh lời như thế nào.
Dụ ngôn những nén bạc nói đến việc ông chủ phân chia bạc cho những người đầy tớ không đồng đều: người 10 nén, người 5 nén, có người chỉ 2 nén và thậm chí 1 nén. Dù số bạc có khác nhau nhưng mỗi đầy tớ đều có bạc. Điều ông chủ yêu cầu là hãy đầu tư sinh lợi để khi trở về, ông có thể thu cả gốc lẫn lời. Sau khi chủ ra đi, các đầy tớ tất bật với công việc của mình. Họ chăm chỉ, cần cù và kiên nhẫn để làm cách tốt nhất cho nén bạc sinh lợi. Tuy nhiên, người lãnh 1 nén thì hành động khác. Anh ta càm ràm chủ bất công rồi đem nén bạc đi chôn giấu. Anh còn kết án chủ là người hà khắc, gặt chỗ không gieo, thu nơi không vãi…Nén bạc như một ân huệ được chủ trao tặng lại là cớ cho lòng ghen tương đố kỵ của anh được thổi bùng lên. Bên cạnh đó anh cũng cho thấy sự biếng nhác của mình. Anh đi đào đất chôn giấu nén bạc của chủ và rồi trả lại nguyên nén. Anh không làm gì cả ngoài việc ra sức chôn vùi nén bạc và càm ràm kết án ông chủ keo kiệt, bất công.
Ngày ông chủ trở về.
Người 10 nén trả lời: ông đã cho tôi thời gian, sức khỏe, môi trường sống, công việc, những người bạn đồng hành; ông cho tôi khả năng, ý chí, sự kiên trì, tinh thần vươn lên và những thách đố để vượt qua … Tôi đã làm gia tăng gấp đôi số bạc mà ông trao.
Người 5 nén cũng thưa: ông cho tôi 5 nén và tôi cũng đã làm gia tăng gấp đôi.
Người 2 nén: ông cho tôi 2 nén và tôi đã làm lợi được 2 nén khác.
Ông chủ nói: Hỡi những đầy tớ trung tín và siêng năng, hãy vào hưởng niềm vui của chủ các anh. Cả chủ -tớ đều vui mừng.
Nhưng người lãnh 1 nén tiến vào và nói: ông thật keo kiệt. Ông chỉ cho tôi có 1 nén, Nó là gì thì tôi cũng chẳng quan tâm. Sức khỏe tôi không có, cơ hội, tiền bạc cũng hạn hẹp, không ai hỗ trợ tôi; tôi thật xui xẻo và cuộc đời quay lưng lại với tôi cũng như ông đã keo kiệt với tôi vậy. Tôi đã đào hố chôn nó, giờ thì nó thuộc về ông. Ông chủ hỏi: Vậy thì 24 giờ mỗi ngày anh đã làm gì? Tôi đã đào hố chôn nén bạc và tôi càm ràm, trách móc ông vì ông keo kiệt: gặt chỗ không gieo, thu nơi không vãi. Ông chủ trả lời: anh thật biếng nhác, thay vì thời gian 24 giờ anh càm ràm kêu trách suốt ngày, anh có thể dành thời gian để thăm viếng người bên cạnh đang đau ốm; anh có thể dùng lời nói để an ủi người sầu khổ bên cạnh thay vì làm cho họ thêm mất tinh thần vì sự kêu ca của anh. Nếu không biết nói gì cho tốt đẹp; anh vẫn có thể thinh lặng để đem lại sự bình an cho gia đình anh; anh vẫn có thể mỉm cười với người bên cạnh; anh vẫn có thể trao tặng người nghèo khó bát nước lã khi đến nhà anh; và trên hết mỗi ngày, trong thinh lặng anh vẫn có thể cầu nguyện cho người đau khổ, cho nạn nhân chiến tranh, nghèo đói, bị bạo hành đang phải đau khổ mỗi ngày. Anh vẫn có thể trao tặng thời gian cho người thân cận bằng sự hiện diện và thái độ yêu thương, cảm thông của anh. Tại sao anh không trao tặng nó cho người khác mà lại đào hố chôn nó? Tại sao anh đủ sức chôn nén bạc, đủ sức để kêu ca, càm ràm, trách móc; mà lại không dùng sức lực đó để nói lời ủi an, nói lời động viên, nói lời tích cực giúp vực dậy tinh thần người khác hay ít nhất anh cũng nên im lặng để không gây sự xáo trộn, phiều lòng cho người khác… Tôi sẽ cứ lời anh mà xét xử anh. Nén bạc của anh cũng được trao cho người khác vì anh không trung tín trong việc quản lý 1 nén bạc; làm sao anh có thể quản lý nhiều nén bạc.
“Ai có sẽ được cho thêm và sẽ có dư thừa; ai không có thì ngay cái nó có cũng sẽ bị lấy đi”. Thật là một nghịch lý! Nhưng đó chính là quy luật của cuộc sống. Một vật thể sống là một vật thể phải tăng trưởng; ngay cả cục đá sống cũng lớn lên theo thời gian. Một hạt giống khi gieo xống chỉ là 1 hạt, nhưng khi đến vụ mùa nó phải được lợi hơn nhiều lần. Nén bạc được đem vào đầu tư cũng phải sinh lời; số lượng bạc cần phải lớn lên dần theo thời gian. Trường hợp không lớn lên thì có nghĩa là đang thua lỗ, đang cụt dần vốn, đang mất dần sức sống chứ không thể nói là huề vốn. Nếu một hạt giống gieo hoài không mọc lên thì ắt là hạt giống đó có vấn đề hoặc là đã chết. Một nén bạc không đem ra đầu tư thì chắc chắn là lỗ vì với thời gian nó bị mất dần giá trị. Người đầy tớ bị kết án vì anh đã làm thiệt hại nặng nề cho ông chủ. Anh đã làm cho nén bạc trở thành nén bạc chết. Chính anh cũng đã biến thành một con người chết và đang bốc mùi hôi thối vì lòng ghen tị, vì sự oán hận và những lời càm ràm khiến cho môi trường anh sống trở nên ô nhiễm. Anh đã tự kết án chính mình.
“Hồng ân không được đón nhận sẽ trở thành tai họa”. Anh đầy tớ biếng nhác bị kết án vì đã không đón nhận nén bạc như nó là nén bạc. Dù nó chỉ một nén thì cũng vẫn là nén bạc; nó vẫn có tiềm năng sinh lợi. Vậy đâu là nén bạc của tôi? 1 nén có thể quá ít nhưng so với người không có thì nó vẫn là một gia tài đáng ao ước.
Nếu hôm nay ông chủ trở về và đòi tôi tính sổ, vậy nén bạc ông chủ trao cho tôi là gì? Tôi đã đầu tư sinh lợi thế nào?
- Nếu nén bạc đó là đức tin, thì trong 1 năm qua, đời sống đức tin của tôi đã tăng trưởng bao nhiêu?
- Nếu nén bạc là đức ái, thì trong năm qua có bao nhiêu người được nếm hoa quả của nó?
- Nếu nén bạc đó là những tài năng thì trong năm qua tài năng của tôi có tiến bộ chút nào? Ai đã được hưởng nhờ từ những tài năng đó?
- Nếu đó là nén bạc thời gian thì với thời gian tôi có, tôi đã làm gì có ích cho tha nhân?
- Nếu đó là nén bạc sức khỏe thì có ai nhận được gì từ sự trợ giúp của tôi?
Lạy Chúa, những gì con có là của Chúa; dù nén bạc trao cho con so với người khác có ít ỏi nhưng đó vẫn là hồng ân nhưng không mà Chúa ban tặng. Xin cho con luôn biết cảm tạ vì hồng ân sự sống; vì thời gian Chúa ban mỗi ngày; vì những của ăn nuôi dưỡng thể xác và tinh thần; vì những người chị em bên cạnh để con biết mình không cô đơn một mình; và vì biết bao ơn lành Chúa ban mỗi ngày. Trên hết, xin cho con cảm nghiệm tình thương của Chúa là Cha luôn yêu thương, chăm sóc và dõi theo con từng giây phút. Đó là nén bạc to lớn nhất mà con không thể chối bỏ hay làm ngơ. Xin cho con biết sinh hoa trái bằng đời sống yêu thương và phục vụ như Chúa Giêsu đã dạy con. Amen.
Anna Hiệp, MTG. Thủ Đức