CỦA ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ – NĂM 2020
“Này người thanh niên, tôi bảo anh, hãy trỗi dậy!” ( x.Lc 7:14)
Các bạn trẻ thân mến,
Tháng 10 năm 2018, Thượng Hội Đồng Giám mục về chủ đề người trẻ, đức tin và phân định ơn gọi, Giáo hội đã bắt đầu tiến trình suy tư về khả năng của các con trong thế giới ngày nay, về việc tìm kiếm ý nghĩa và mục đích sống, về tương quan của các con với Thiên Chúa.
Tháng 1 năm 2019, cha đã gặp hàng trăm nghìn bạn đồng lứa của các con trên khắp thế giới, qui tụ tại Panama nhân Ngày Giới Trẻ Thế Giới. Những biến cố thuộc loại này – Thượng Hội đồng và Ngày Giới Trẻ – diễn tả chiều kích căn bản của Giáo hội : “cùng đi với nhau”.
Trên con đường này, mỗi khi chúng ta đạt đến cột mốc quan trọng, chúng ta được Thiên Chúa và chính cuộc sống thử thách để lại bắt đầu. Những người trẻ các con là những chuyên gia trong lĩnh vực này! Các con thích di chuyển, thích đương đầu với những nơi và những khuôn mặt mà các con chưa từng thấy và thích sống kinh nghiệm mới mẻ đó. Vì vậy, cha đã chọn thành phố Lisbon, thủ đô của Bồ Đào Nha, như điểm đến cho cuộc hành hương liên lục địa của các con lần tới vào năm 2022. Ở đó, vào thế kỷ XV và XVI, rất nhiều người trẻ, trong đó có rất nhiều nhà truyền giáo, đã lên đường đến những vùng đất xa lạ, để chia sẻ kinh nghiệm của họ về Chúa Giêsu cho các dân tộc và các quốc gia khác. Chủ đề của Ngày Giới Trẻ Thế Giới tại Lisbon sẽ là: “Đức Maria đã trỗi dậy và vội vã lên đường” (Lc 1,39). Trong hai năm trước, cha đã cùng suy tư với các con về hai bản văn Kinh thánh: “Này người thanh niên, tôi bảo anh: hãy trỗi dậy!” (x. Lc 7,14), năm 2020 và “hãy trỗi dậy, ta chỉ định anh làm nhân chứng cho những gì anh đã thấy” (x. Cv 26,5), năm 2021.
Như các con có thể thấy, một động từ chung cho cả ba chủ đề là hãy trỗi dậy. Từ này cũng bao hàm ý nghĩa hồi sinh, thức tỉnh đối với cuộc sống. Động từ này thường xuất hiện trong Tông huấn Chúa Kitô Đang sống (Christus vivit), mà cha đã dành cho các con sau Thượng Hội Đồng năm 2018, cùng với Tài liệu đúc kết, Giáo hội trao cho các con như ngọn hải đăng để chiếu sáng lộ trình của cuộc sống các con. Cha hy vọng với tất cả tâm tình rằng, hành trình đưa các con đến Lisbon xảy ra đồng thời trong toàn thể Giáo hội một sự dấn thân mạnh mẽ để triển khai hai tài liệu này, bằng cách hướng dẫn sứ mạng cho những người tổ chức công việc mục vụ giới trẻ.
Bây giờ chúng ta trở lại với chủ đề năm nay: “Này người thanh niên, tôi bảo anh: hãy trỗi dậy!” (Lc 7,14). Cha đã trích dẫn đoạn Tin mừng này trong Christus vivit: “Nếu con đánh mất sức sống nội tâm, những giấc mơ, lòng nhiệt thành, niềm hy vọng và lòng quảng đại, Chúa Giêsu sẽ đứng trước mặt con như ngày xưa Người đã làm thế với đứa con trai đã chết của một bà goá, và với tất cả quyền năng của Đấng Phục Sinh, Người sẽ thúc giục con: “Này con, Ta bảo con: hãy trỗi dậy!” (số 20).
Đoạn văn này kể cho chúng ta biết khi Chúa Giêsu vào thành Nain, xứ Galilê, tình cờ Ngài gặp một đám tang đang trên đường chôn cất người thanh niên, con trai duy nhất của một bà góa. Chúa Giêsu xúc động bởi nỗi đau xé lòng của người đàn bà này, đã làm phép lạ hồi sinh người con trai của bà ấy. Nhưng phép lạ xuất hiện sau một loạt các thái độ và cử chỉ: “Trông thấy bà, Chúa chạnh lòng thương và nói: “Bà đừng khóc nữa!” Rồi Người lại gần, sờ vào quan tài. Các người khiêng dừng lại. Đức Giê-su nói: “Này người thanh niên, tôi bảo anh: hãy trỗi dậy!” (Lc 7, 13-14). Chúng ta hãy dừng lại để suy gẫm về một vài cử chỉ và lời nói của Chúa.
Nhìn thấy nỗi đau và sự chết
Chúa Giêsu nhìn đoàn đưa tang này cách cẩn trọng và chăm chú. Giữa đám đông Ngài nhìn thấy khuôn mặt của một người phụ nữ vô cùng đau khổ. Ánh mắt của Ngài tạo nên cuộc gặp gỡ, khơi nguồn cho cuộc sống mới. Không cần nói nhiều lời.
Và cái nhìn của tôi thì như thế nào? Tôi có nhìn bằng đôi mắt chăm chú, hay như kiểu nhìn lướt qua nhanh chóng hàng nghìn bức ảnh trong điện thoại của tôi hay trên mạng xã hội? Ngày nay biết bao lần chúng ta là những người chứng kiến rất nhiều biến cố, nhưng chẳng bao giờ sống trực tiếp với nó! Đôi khi phản ứng đầu tiên của chúng ta là quay hình bằng điện thoại, có lẽ không thèm để mắt đến những người liên can.
Xung quanh chúng ta, cũng có khi là ở bên trong nữa, chúng ta bắt gặp thực tại của sự chết: thể chất, tinh thần, cảm xúc, xã hội. Có thể chúng ta nhận lấy nó hay đơn giản là chúng ta chịu đựng những hậu quả của nó? Có điều gì chúng ta có thể làm để phục hồi sự sống không?
Cha nghĩ về nhiều trường hợp tiêu cực mà các bạn đồng trang lứa các con đã sống. Ví dụ, ngày nay có người chỉ biết lao vào cuộc chơi đặt cược mạng sống mình vào nơi nguy hiểm với những trải nghiệm cực đoan. Trái lại, có những người trẻ khác đã “chết” vì mất hy vọng. Một cô gái đã kể cha nghe: “Trong số những người bạn của con, con thấy có người bị mất đi động lực để nhập cuộc, hay thiếu can đảm để đứng dậy”. Thật không may, sự chán chường cũng lây lan giữa những người trẻ, trong vài trường hợp thậm chí có thể dẫn đến cám dỗ tự kết liễu đời mình. Biết bao nhiêu tình cảnh trong đó sự thờ ơ ngự trị, trong đó chúng ta bị rơi vào vực thẳm của buồn phiền và cắn rứt! Biết bao nhiêu người trẻ đang than khóc mà không một ai nghe được tiếng thét gào từ tâm hồn họ!. Trái lại, nhiều lần họ gặp những ánh mắt thờ ơ, dững dưng, của những người có lẽ đang tận hưởng hạnh phúc sung sướng của mình bằng cách giữ khoảng cách.
Có những người sống hời hợt, họ tin rằng mình vẫn sống trong khi cõi lòng đã chết (Cv 3,1). Ở tuổi đôi mươi, họ có thể để cuộc sống mình bị kéo xuống thấp, không xứng tầm với phẩm giá của mình. Tất cả bị kéo xuống chỉ còn “cho phép mình sống” bằng cách tìm kiếm sự hài lòng: một chút vui vẻ, một vài mảnh chú ý và tình cảm từ người khác. Ngoài ra còn tràn lan kiểu sùng bái bản thân thời kỹ thuật số, ảnh hưởng đến người trẻ và cả người lớn. Rất nhiều người đang sống như vậy! Một vài người trong số họ có lẽ đang hít thở quanh mình bầu khí của thứ chủ nghĩa duy vật chỉ nghĩ đến việc kiếm tiền và hưởng thụ, như thể chúng là mục đích duy nhất của cuộc sống. Càng về sau sẽ lộ ra sự bất ổn, vô cảm và buồn chán trong cuộc sống ngày càng làm thêm lo lắng.
Những thái độ tiêu cực cũng có thể bị kích động bởi những thất bại cá nhân, khi một điều gì đó quá đỗi gần gũi với chúng ta, điều mà chúng ta đã từng ra sức nỗ lực nay không còn tiếp tục được nữa hoặc không đạt được kết quả như mong muốn. Điều đó có thể xảy ra trong lĩnh vực học đường, hay với những tham vọng đầy tính thể thao, nghệ thuật. Hồi kết của “giấc mơ” có thể khiến các con cảm thấy chết lặng. Nhưng thất bại là một phần trong cuộc sống của mỗi người, và đôi khi nó có thể cho thấy đó là một ân sủng! Có những điều thường khiến chúng ta nghĩ rằng nó đem lại cho chúng ta hạnh phúc nhưng hóa ra đó chỉ là ảo tưởng hoặc ngẫu tượng. Ngẫu tượng lấy đi tất mọi thứ của chúng ta, khiến chúng ta thành nô lệ mà không đem lại cho chúng ta bất cứ sự thay đổi nào. Và kết cuộc chúng sụp đổ, chỉ còn lại bụi khói mà thôi. Theo nghĩa này, nếu thất bại, làm cho các ngẫu tượng sụp đổ, thậm chí làm cho chúng ta đau khổ, thì đó là điều tốt.
Có thể xảy ra với nhiều trường hợp khác nhau liên quan đến cái chết về thể lý hay luân lý mà một người trẻ có thể gặp phải, như nghiện ngập, tội ác, khốn khổ, bệnh hiểm nghèo… Nhưng cha để các con suy gẫm riêng tư và tự vấn lương tâm về những điều đã gây ra “cái chết” nơi các con hoặc nơi những người thân của các con, trong hiện tại cũng như quá khứ. Đồng thời, các con hãy nhớ rằng người thanh niên trong Tin mừng đã chết thực sự, đã sống lại vì anh được Đấng muốn anh được sống đoái nhìn. Điều này vẫn có thể xảy ra từng ngày.
Hãy có lòng thương xót
Kinh thánh thường kể về tình trạng tâm hồn của người đã để mình chạm đến “tận ruột gan” bởi nỗi khổ của người khác. Cảm xúc của Chúa Giêsu khiến cho Ngài tham gia vào thực tại của người khác. Mang trên mình nỗi khổ của người khác. Nỗi đau của người mẹ trở thành nỗi đau của Ngài. Cái chết của người con ấy trở thành cái chết của Ngài.
Trong nhiều dịp các bạn trẻ cho thấy khả năng đồng cảm. Chỉ cần nhìn xem trong các con có bao nhiêu người biết cho đi với lòng quảng đại khi hoàn cảnh đòi hỏi cũng đủ rồi. Không có thảm họa, động đất, lũ lụt nào mà không thấy các nhóm trẻ tình nguyện sẵn sàng ra tay. Một sự động viên lớn đối với những người trẻ muốn bảo vệ sự sáng tạo cũng như làm chứng cho khả năng biết lắng nghe tiếng gào thét của trái đất.
Các bạn trẻ thân mến, các con đừng để sự nhạy cảm này bị đánh cắp! Các con luôn có thể nghe thấy tiếng rên rỉ của người đau khổ; hãy để cho mình bị lay động bởi những người đang than khóc và chết trong thế giới hôm nay. “Có những thực tế trong cuộc đời chỉ có thể nhìn thấy bằng đôi mắt đẫm lệ” (CV, 76). Nếu các con biết khóc với người khóc, các con sẽ thực sự hạnh phúc. Nhiều bạn cùng trang lứa với các con thiếu cơ hội, phải chịu bạo lực, bách hại. Hãy để vết thương của họ trở thành vết thương của các con, và các con sẽ là những người mang niềm hy vọng đến cho thế giới này. Các con có thể nói với anh chị em mình: “Hãy đứng dậy, bạn không cô đơn”, và hãy giúp họ cảm nghiệm rằng Thiên Chúa Cha yêu thương chúng ta và Chúa Giêsu là đôi tay giang rộng để nâng chúng ta lên.
Hãy đến gần và hãy “chạm vào”
Chúa Giêsu dừng đám tang lại. Ngài đến gần, điều đó cho thấy sự gần gũi của Ngài. Sự gần gũi được thúc đẩy và khiến nó trở thành một cử chỉ can đảm hồi sinh sự sống cho người khác. Một cử chỉ mang tính tiên tri. Đó là sự động chạm của Chúa Giêsu, Đấng hằng sống, truyền thông sự sống. Một cái chạm làm tuôn đổ Thánh Thần vào xác chết của người thanh niên và đưa anh trở lại cuộc sống.
Cái chạm đó thấm vào trong thực tại đau thương và tuyệt vọng. Đó là cái chạm của Thiên Chúa, có thể cảm nhận được qua tình yêu đích thực của con người và mở ra những không gian không tưởng của tự do, phẩm giá, hy vọng, sự sống mới và viên mãn. Hiệu quả của cử chỉ này nơi Chúa Giêsu nhiều vô kể. Nó nhắc nhở chúng ta biết rằng ngay cả một dấu chỉ gần gũi, đơn giản nhưng cụ thể, cũng có thể khơi dậy sức mạnh phục sinh.
Đúng thế, những người trẻ như các con cũng có thể tiếp cận với những thực tại đau khổ và cái chết mà các con gặp được. Các con có thể chạm đến chúng và tạo nên sự sống như Chúa Giêsu. Điều này là có thể, nhờ Chúa Thánh Thần, nếu như các con được chạm vào tình yêu của Ngài trước, nếu con tim của các con được dịu mềm bởi kinh nghiệm về lòng tốt của Ngài dành cho các con. Vì vậy, nếu các con cảm nhận được nơi mình tình yêu cháy bỏng của Thiên Chúa dành cho mọi loài tạo sinh, đặc biệt đối với anh chị em đói khát, bệnh tật, trần truồng hay bị tù đày, thì các con có thể đến gần họ, chạm đến họ giống như Chúa và truyền lại sự sống của Chúa cho những người bạn của các con đang chết trong lòng, đang chịu đau khổ hoặc mất đức tin và hy vọng.
“Này người thanh niên, tôi bảo anh: hãy trỗi dậy!”
Tin Mừng không nêu tên người thanh niên được Chúa làm cho sống lại ở Nain. Đây là lời mời gọi các độc giả cùng hòa mình vào anh ta. Chúa Giêsu nói với các con, với cha, với mỗi người chúng ta: ‘Hãy trỗi dậy’. Chúng ta biết rõ rằng dù là Kitô hữu chúng ta cũng vấp ngã và chúng ta luôn phải đứng dậy. Chỉ những ai không bước đi thì mới không vấp ngã, nhưng người đó cũng không tiến lên được. Đó là lý do cần phải đón nhận sự can thiệp của Chúa Kitô và biến nó thành hành động tin tưởng vào Thiên Chúa. Bước đầu tiên là chấp nhận tự mình đứng dậy. Cuộc sống mới mà Chúa sẽ ban cho chúng ta sẽ tốt đẹp và đáng để sống, vì nó được nâng đỡ bởi Đấng sẽ cùng đồng hành với chúng ta trong tương lai mà không bao giờ rời bỏ chúng ta, giúp chúng ta sống cuộc sống của mình sao cho xứng đáng và ý nghĩa.
Cuộc sống này thực sự là một tạo dựng mới, một cuộc tái sinh. Đó không phải là dạng thích nghi tâm lý. Có lẽ, trong những lúc khó khăn, nhiều người trong các con sẽ được nghe lại những từ “phép thuật” mà ngày nay trở thành kiểu mốt như thể chúng có thể giải quyết được mọi thứ: “Bạn phải tin vào chính mình”, “Bạn phải khám phá năng lực bên trong bạn”, “Bạn phải ý thức về năng lượng tích cực của mình”… Nhưng tất cả những lời này đơn giản chỉ là những lời sáo rỗng và đối với những người “chết trong lòng” thực sự thì chúng không có tác dụng gì. Lời của Chúa Kitô thì có một năng lực khác, đó là lời cao vời vô tận. Đó là lời thần thiêng và sáng tạo, mà chỉ lời ấy mới có thể mang lại sự sống vào nơi nó từng bị dập tắt.
Cuộc sống mới được “hồi sinh”
Tin Mừng kể rằng người thanh niên “bắt đầu nói” (Lc 7,15). Phản ứng đầu tiên của một người được Chúa Kitô chạm đến và phục hồi sự sống là nói và bày tỏ không do dự, không ngại ngùng về những gì đã xảy ra bên trong họ, tính cách, ước muốn, nhu cầu và ước mơ của mình. Có lẽ trước đây người thanh niên này chưa bao giờ làm điều đó, vì anh tin chắc rằng không ai có thể hiểu được nó!
Nói cũng có nghĩa là thiết lập mối tương quan với người khác. Khi chúng ta “chết”, chúng ta khép kín đời mình, các mối tương quan bị gián đoạn hoặc trở nên hời hợt, biến dạng, giả tạo. Khi Chúa Giêsu hoàn trả lại sự sống cho chúng ta, Người “phục hồi” chúng ta cho người khác (x. câu 15).
Ngày nay người ta thường “kết nối” nhưng không giao tiếp. Việc sử dụng các thiết bị điện tử, nếu không cân bằng, có thể khiến chúng ta luôn dán mắt vào màn hình. Với sứ điệp này, cha muốn cùng với các con, là những người trẻ đưa ra thách thức với việc thay đổi văn hóa, bắt đầu từ lời kêu gọi “hãy trỗi dậy!” của Chúa Giêsu. Trong một nền văn hóa muốn những người trẻ bị cô lập và rút lui trong thế giới ảo, chúng ta truyền cho nhau lời sau đây của Chúa Giêsu: “Hãy trỗi dậy”. Đó là lời mời gọi mở lòng ra cho một thực tại, vượt xa điều ảo. Nó không có nghĩa là coi thường công nghệ, nhưng sử dụng công nghệ như một phương tiện chứ không phải mục đích. “Trỗi dậy” còn có nghĩa là “ước mơ”, “liều mình”, “dấn thân để thay đổi thế giới”, thắp lên những ước mơ của các con, chiêm ngưỡng bầu trời, những vì sao, thế giới xung quanh các con. “Hãy đứng dậy và trở thành chính bạn”. Qua sứ điệp này, nhiều gương mặt buồn tẻ và chán chường của những người trẻ xung quanh chúng ta sẽ được hoạt náo và trở nên xinh đẹp hơn bất kỳ thực tế ảo nào.
Bởi vì nếu con cho đi cuộc sống, thì sẽ có người đón nhận. Có một bạn nữ đã từng nói: “Bạn hãy ra khỏi chiếc ghế sofa nếu bạn thấy điều gì đó đẹp đẽ và bạn hãy thử làm điều gì đó tương tự”. Cái đẹp khơi dậy đam mê. Và nếu một người trẻ đam mê điều gì, hay đúng hơn là về Ai đó, thì cuối cùng anh cũng sẽ đứng dậy và bắt đầu làm những điều to lớn. Trỗi dậy từ cõi chết, người trẻ có thể trở thành chứng nhân của Chúa Kitô và hiến dâng mạng sống cho Ngài.
Các bạn trẻ thân mến, đam mê và ước mơ của các con là gì? Hãy để chúng hiện lên, và rồi trao cho thế giới, cho Giáo hội, cho những người trẻ khác, một điều gì đó đẹp đẽ trong lĩnh vực thiêng liêng, nghệ thuật và xã hội. Cha nhắc lại với các con bằng tiếng mẹ đẻ của cha: hagan lìo! Các con hãy làm cho mình được nghe thấy! Cha đã nghe một người trẻ khác nói rằng: “Nếu Chúa Giêsu là một người chỉ biết lo cho mình, thì con trai của bà góa sẽ không được sống lại”.
Sự hồi sinh người thanh niên đã đưa anh đoàn tụ với mẹ. Nơi người mẹ này, chúng ta có thể thấy hình ảnh Đức Maria, Mẹ của chúng ta, nơi Mẹ chúng ta trao phó tất cả những người trẻ trên thế giới. Nơi Mẹ, chúng ta cũng có thể nhận ra nơi Giáo hội, muốn chào đón mọi người trẻ với sự dịu dàng, không loại trừ một ai. Do đó, chúng ta hãy xin Mẹ Maria chuyển cầu cho Giáo hội, để Mẹ luôn là mẹ của những người con đã chết, bằng cách khóc than và cầu xin ơn tái sinh cho họ. Vì khi mỗi người con của mình chết, Mẹ Giáo hội cũng chết, và khi mỗi người con mình hồi sinh thì Mẹ Giáo hội cũng hồi sinh.
Cha chúc lành cho hành trình của các con. Và đừng quên cầu nguyện cho cha.
Roma, từ Đền thờ Thánh Gioan Laterano, 11 tháng hai 2020, Lễ Đức Mẹ Lộ Đức.
Phanxicô
nguyên bản tiếng Ý
