Đã yêu ai rồi thì nguyện sống nguyện chết cùng nhau, và nếu như có cả kiếp sau thì vẫn xin được làm đôi uyên ương không rời nhau nửa bước. Phải, yêu là thế, vì sự gắn kết của hai con tim trong một tình yêu không phải là kiểu người ta đặt hai con người với nhau; nó là cả một sự đồng điệu, đụng chạm đến tận cùng cái sâu thẳm nhất của con người. Hai người vốn dĩ chẳng quen biết gì nhau, không máu mủ với nhau, vậy mà khi đôi mắt gặp nhau, đôi tay chạm vào nhau, họ có cảm giác như mình đã quen nhau từ dạo nào, họ trở nên thân thiết và cảm thấy gần gũi nhau một cách lạ thường. Tình cảm nảy sinh từ sự gặp gỡ này có âm hưởng và mùi vị khác với tất cả mọi thứ tình cảm khác. Nó không giống tình phụ tử-mẫu tử, không giống tình bạn, không giống tình đồng hương, đồng chí. Nó có sức lôi cuốn cực kỳ mạnh mẽ, đến độ người ta có thể bất chấp tất cả để được ở với nhau, cùng nhau dựng xây cho mình một Thiên Đường riêng, kéo dài mãi mãi. Vậy nếu tình yêu vốn dĩ vô cùng vô biến, vĩnh cửu trường tồn, vô biên vô hạn, thì nó làm gì có cái gọi là “đàng sau”.
Ấy vậy mà trên thực tế, một tình yêu vĩnh viễn dường như chỉ là ao ước đơn phương của con người. Hạnh phúc khi được chìm ngập trong tình yêu lớn lao bao nhiêu thì nỗi đau mà người ta phải gánh chịu “đằng sau tình yêu ấy” càng kinh khủng bấy nhiêu. Con tim thì rạng nứt. Đất trời như sụp đổ. Mọi mộng ước vỡ tan. Có một chút tiếc nuối vì thiếu một cái gì đó để tình yêu được đi đến chỗ trọn vẹn. Có một chút khó chịu gì đó vì niềm tin bị bội phản. Có một chút ân hận gì đó vì mình đã trao gửi và hy vọng vào tình yêu này quá nhiều. Tình yêu tan vỡ là tất cả mọi thứ tan vỡ. Đã không đến được với nhau một cách tròn đầy thì mãi mãi chẳng thể nào trở nên bình thường như trước. Những kỷ niệm trở nên như vết dao đau xót. Bao lời đường mật càng nghĩ tới càng chua cay. Cứ bắt gặp một khung cảnh xưa là cứ hệt như cả quá khứ đang ùa về dày xéo. Đằng sau một tình yêu, sao thật kinh khủng và thê thương.
Thượng Đế muốn tình yêu được vĩnh cửu vì chính Người là tình yêu không thay đổi. Chỉ có con người, vì lòng ham muốn và ích kỷ, mà muốn đặt cho tình yêu một giới hạn, muốn hạ cấp giá trị cao quý của tình yêu. Hoặc, chỉ có con người là ngang bướng, không chịu chấp nhận giới hạn của mình, cứ nhắm mắt hùa theo một tình yêu vô lối nào đó, để rồi phải đối diện cái bức tường không thể vượt qua hay cái ngõ cụt không thể bước tiếp được nữa. Dẫu biết rằng tình yêu vốn không có lỗi, nhưng không phải mọi tình yêu đều có thể được chấp nhận. Con người không tồn tại trên đời chỉ để yêu một ai đó rồi thôi. Họ còn có tương quan với người khác, có trách nhiệm với gia đình. Con người bị ràng buộc bởi không gian và thời gian, bởi nền nếp, đạo đức, luân lý. Cái phức tạp của cuộc sống khiến cho ta có đôi khi phải khó chịu, nhưng ta chẳng thể làm gì được hơn. Chính bản thân tình yêu cũng không phải là cái người ta lãnh nhận một lần rồi “cài đặt chế độ tự động” cho nó. Không được chăm lo, không được vun trồng, không được nuôi dưỡng, tình yêu cũng sẽ chết đi và tan biến như làn mây mỏng, lúc nào ta thậm chí không thể nhận biết.
Đằng sau một tình yêu, nỗi đau đớn cứ khiến lòng ta bứt rứt. Ta, phần vì không muốn chấp nhận sự thật này, phần vì muốn nhanh chóng thoát khỏi cơn đau, nên cứ cố gắng để mà quên. Nhưng cái nghịch lý của cuộc đời lại nằm ở chỗ: càng cố quên thì lại càng thấy nhớ. Cố quên một điều gì đó nghĩa là đưa hình ảnh của nó vào lại trong tâm trí mình. Và như thế, nó chỉ có thể in hằn dấu vết của quá khứ trong lòng ta càng sâu. Bởi vậy, thay vì quên, ta hãy tập chấp nhận nó. Đừng luyến tiếc vì những gì đã xảy ra vì ta biết chắc rằng mình không thể đảo ngược thời gian hay níu kéo quá khứ. Hãy tự nhủ với mình rằng chuyện gì xảy đến là nó phải xảy đến như thế. Hãy cứ để mọi thứ tự nhiên diễn ra theo cách của nó và chấp nhận sự thật như nó là. Hãy tin tưởng vào sức chữa lành của thời gian và tập nhìn về quá khứ với một thái độ tích cực. Hãy tự chữa lành vết thương của mình bằng cách nhìn về những gì đã xảy đến với ta, cả những niềm vui và nỗi buồn, và nở một nụ cười nhẹ. Muốn quên, thì đừng cố quên, nhưng hãy nhìn về điều muốn quên với một thái độ khác.
Đằng sau một tình yêu yêu, ta thường trở về với con người mình. Nơi đó, ta thấy mình thật nhỏ bé giữa cõi đời này. Ta thấy mình không là chúa tể và không có đủ quyền năng để làm điều gì mình muốn. Ta thấy mình cũng chỉ là một thành phần nhỏ bé giữa thiên hà này và điều gì mà Tạo Hoá đã muốn cho xảy ra thì ta có gồng hết sức lực chống cự thì cũng như dã tràng xe cát biển Đông. Rồi ta cũng thấy được cái vô thường của cuộc sống, và có khi là cái lạnh lùng của nhân gian. Cả thế giới này vẫn cứ vận hành như thường, chứ cũng chẳng có chút ảnh hưởng gì khi ta đau khổ. Nỗi đau của ta, cũng chỉ là của ta. Có mấy ai vì chuyện ta thất tình, buồn bã mà suy sụp đâu. Rốt cuộc, ta vẫn phải đứng dậy mà sống cuộc sống của mình. Ý thức được như thế, ta thấy mình trưởng thành hơn rất nhiều. Học làm người cũng là học cách đón nhận những gì xảy đến với thái độ bình thản. Sau một tình yêu, những đau khổ sẽ có tác dụng như lực đẩy. Ta thấy mình cần phải mạnh mẽ hơn, cố gắng đứng dậy và mở lòng ra với một tình yêu khác, chân thực hơn và đẹp đẽ hơn, đang đợi mình phía trước.
Pr. Lê Hoàng Nam, SJ
