Nói đến Bóng đá, người ta nghĩ ngay đó là bộ môn thể thao tập luyện cho khỏe mạnh, hay một trò chơi thôi.
Trên sân cỏ thấy hai đội banh gồm 22 người chạy theo giành một trái banh da. Họ cố giành giật, dùng mọi kỹ năng dẫn lừa trái banh đá sút lọt lưới khung thành đối thủ để có được thành tích chiến thắng.
Xem thì như thế. Nhưng bóng đá cũng phản ảnh khuôn mặt thật sự của đời sống. Cuộc chơi thi đấu bóng đá nào cũng đều tỏ lộ niềm vui, hãnh diện cùng nỗi đau buồn, hồi hộp hy vọng và ê chề thất vọng, tiếng cười và nước mắt, tinh thần đồng đội cùng sự hy sinh chiến đấu của từng cầu thủ, chiến thắng và thua cuộc, đôi tay vỗ giơ lên, đầu ngẩng lên cao, và vẻ mặt rũ rượi cúi đầu uể oải hay còn lấy áo khăn che khuôn mặt ủ rũ cùng dòng nước mắt tuôn trào trên khóe mắt đôi má, nhìn xuống nền sân cỏ hay ngồi nằm dài xuống đất…
Như thế, phải chăng có thể tóm tắt trong một dòng chữ: sân cỏ cuộc đời?
Không biết trước sẽ ra sao
Hai đội banh ra sân thi đấu, ai cũng mong dẫn trái banh đá lọt lưới khung thành đối thủ nhiều bao nhiêu có thể, để giành được chiến thắng. Nhưng không ai biết trước được trận đấu sẽ diễn ra như thế nào.
Trên sân cỏ thi đấu dù các cầu thủ trước đó đã tập luyện kỹ càng, nhưng khi đi ra sân thi đấu, yếu tố khí thế năng lực của mỗi người ngày hôm đó là yếu tố giúp họ chơi chạy tập trung đúng vị trí kịp thời đúng lúc , rồi chiến thuật của đối thủ gây bối rối kinh hoàng, hay giúp hăng hái lên, thời tiết mưa nắng mỗi nơi mỗi khác, gío to, nóng nực như bên Nam Mỹ, bên Phi châu, Á Châu, Âu châu, và khán giả ủng hộ hò hét hay phê bình chỉ trích qua những tiếng âm thanh như thổi còi làm nhụt chí mất bình tĩnh, tiếng còi phán quyết của trọng tài điều khiển trận đấu, bị cảnh cáo, bị phạt thẻ vàng, thẻ đỏ, bị té ngã, bị chấn thương…có ảnh hưởng rất nhiều đến tình thần cầu thủ, cùng kết qủa của trận thi đấu.
Như trong đời sống, ai cũng suy nghĩ sửa soạn sắp đặt trước, lên chương trình. Nhưng không ai có thể nắm chắc chắn sẽ xảy ra như thế nào, hay có xảy ra như ý mong muốn không. Sự ngạc nhiên bất ngờ luôn xảy đến trong đời sống.
Chỉ có một điều chắc chắn Mặt trời luôn luôn chiếu sáng, và trận chơi thi đấu kế tiếp sẽ diễn ra như đã lên chương trình.
Trước trận chơi thi đấu không ai biết trước sẽ diễn tiến như thế nào. Nhưng sau khi trận thi đấu chấm dứt, người ta ồn ào bình luận, chỉ trích cắt nghĩa, tại sao trận thi đấu lại xảy ra như thế này, và đặt gỉa thuyết gía mà cầu thủ A hay B đá như thế này, thì trận đấu đã không xảy ra như thế này….Gía mà Ông bầu đưa cầu thủ này vào sân thi đấu thì phần chiến thắng làm bàn đã ngả về bên đội của Ông rồi…
Người ta khôn ra, thông giỏi lên sau đó, khi sự việc đã xong rồi.
Trên sân cỏ thi đấu, ai cũng mong muốn có chiến thắng reo hò mừng rỡ. Nhưng thường hay quên: chỉ có một đội chiến thắng, và nơi đó cũng có một đội thua thất trận. Chính vì thế, sự kính trọng nhau, nhất là với đội thua trận là điều nhân bản cần thiết.
Trên sân cỏ thi đấu họ là đối thủ của nhau để giành chiến thắng. Nhưng khi trận thi đấu chấm dứt, các cầu thủ của hai đội là bạn đồng nghiệp nghành nghề bóng đá của nhau. Họ trao áo kỷ niệm cho nhau, ôm hôn bắt tay chúc mừng nhau, an ủi nhau. Thật là hình ảnh thấm đậm tình người.
Trong bóng đá cũng như trong đời sống không phải lúc nào cũng gặt hái chiến thắng thành công. Nhưng thua cuộc chưa phải là tận cùng chấm hết. Trái lại, biết đâu đó cũng là cơ hội hay thúc đẩy vươn lên làm mới lại, như từ đống tro tàn sau trận hỏa hoạn thu dọn xây dựng lại ruộng vườn, đường xá khu nhà ở mới.
Trên sân cỏ bóng đá cũng như trên sân cỏ đời sống, nỗ lực cố gắng cùng niềm hy vọng là chất xúc tác, mức đà giúp cho tinh thần phát triển vươn lên cao.
Tinh thần bắt tay chung cùng làm việc.
Trên sân cỏ bóng đá, một đội banh có 11 cầu thủ cùng chiến đấu chơi chung. Họ chia nhau giữ vai trò vị trí chuyền banh cho nhau, cùng giúp nhau tranh giành banh từ chân đối thủ, chắn bao bọc cho bạn có cơ hội đá trái banh tung lưới khung thành đối thủ. Cầu thủ nào đá banh lọt lưới, họ chạy ngay lại cầu thủ bạn đã chuyền trái banh cho họ đá lọt lưới, họ ôm hôn nhau tỏ sự vui mừng và nói lời cám ơn.
Khi chiến thắng họ hân hoan vui mừng nhẩy nhót ôm đè lên nhau. Vị huấn luyện viên, các cầu thủ dự bị và các người săn sóc đội banh ngồi ở băng ghế chạy nhảy như điên cuồng cùng mừng vui với các cầu thủ học trò, với các bạn đồng đội đã đá lọt lưới khung thành đội banh đối thủ.i Họ cùng nhau nhảy nhót reo mừng chiến thắng.
Cung cách tinh thần này nói lên sự liên kết chung hợp của toàn đội banh. Tuy một cầu thủ đá lọt lưới khung thành có chiến thắng, nhưng đó không là chiến thắng của một cá nhân cầu thủ đó.Nhưng trái lại là của chung toàn đội.
Các cầu thủ đội banh cũng luôn nói lên tâm tư cùng chia sẻ với nhau, khi được phỏng vấn: Cả đội cùng chiến thắng, dù cầu thủ A hay B đã chơi xuất sắc. Cả đội cùng góp sức chơi chung đạt được chiến thắng này.
Hay cả đội cùng chia sẻ sự thất vọng khi thua trận. Họ không đổ lỗi cho ai. Trách nhiệm chung thuộc về toàn đội banh.
Trên sân cỏ cuộc đời, tinh thần cùng chung cộng tác làm việc là yếu tố cần thiết. Nơi các hãng xưởng đều làm việc theo hệ thống dây chuyền. Một khâu đứng dừng lại, những khâu khác cũng bị khựng ngưng lại. Và như thế việc sản xuất hàng hóa cũng bị đình trệ chậm lại.
Nơi các xứ đạo, ít nhất là bên xã hội Âu châu, cung cách chăm sóc đời sống trong xứ đạo không còn kiểu „one man show“ như trước nữa. Cách đây hơn kém 10 năm, ở các xứ đạo nước Đức một mình cha sở có toàn quyền trong xứ đạo về mọi việc. Nhưng bây giờ cha sở là người đứng đầu một „ Pastoralteam – Đội ngũ làm việc chung lo mục vụ xứ đạo“ gồm nhiều người. Họ họp nhau hằng tuần cùng nhau bàn thảo chia công việc, và cùng có quyết định chung. Cùng nhau làm việc, cùng nhau chia sẻ gánh nặng, cùng nhau vui, cùng nhau buồn, cùng nhau sửa sai làm mới lại.
Đức đương kim giáo hoàng Phanxico đã nói với báo „ Il Messaggero“ về lề lối làm việc của mình“ „ Những quyết định của tôi là hoa trái kết qủa của hội nghị chung các Hồng Y trước đó rồi. Tôi không làm việc một mình.“ kath.net,( 01.07.2014.).
Tiếng còi trọng tài.
Trên sân cỏ thi đấu môn thể thao, chỉ một mình trọng tài có nhiệm vụ và có quyền thổi còi điều khiển trận đấu. Tiếng còi của trọng tài là tiếng nói quyết định cho bắt đầu, tiếp tục hay kết thúc trận đấu.
Tiếng còi của trọng tài là tiếng cảnh cáo khi cầu thủ nào chơi sai luật phạm lỗi, là tiếng nói quyết định, chơi như thế không được, không được chơi tiếp nữa bị loại đuổi phải ra khỏi sân.
Tiếng còi của trọng tài là tiếng quyết định cả về con đường sự nghiệp bóng đá của một cầu thủ, khi bị thổi còi phạt thẻ đỏ. Vì không chỉ bị thải ra khỏi sân chơi lúc đó, mà còn bị treo chân không được tham dự chơi tiếp những trận sau đó nữa.
Trên sân cỏ đời sống, nhiều nước vẫn còn cảnh sát giao thông thổi còi chặn xe lại dành cho xe chiều đi ngược lại, hay cho người đi bộ đi ngang qua đường, hay chặn xe chạy sai luật rồi lập biên bản phạt người lái xe.
Nơi sân đình tòa án, không có tiếng còi quyết định. Nhưng vị chánh án gõ đập búa xuống bàn xử đọc lời tuyên án, sau khi đã nghe thẩm vấn cùng nghiên cứu hồ sơ vụ án.
Trên sân cỏ đời sống, cha mẹ, hay thầy cô dậy dỗ giáo dục không thổi còi phạt, nhưng lời họ nói lên mang sâu đậm tính chất khuyên nhủ, cùng răn đe cảnh giác.
Tiếng còi trọng tài trên sân cỏ chơi thi đấu giữ cho cuộc thi đấu có trật tự được „Fair play“.
Tiếng nói của cha mẹ, của người có trách nhiệm là tiếng nói khuyên nhủ giáo dục. Tiếng nói đó giúp con em bạn trẻ phát triển lớn lên thành người tốt trong xã hội.
Những trận thư hùng của các đội tuyển bóng đá của các quốc gia đã cùng đang diễn ra trên các sân cỏ bên nước Brazil, World Cup 2014 đem đến không khí niềm vui mừng hân hoan, hồi hộp hy vọng, và cũng có cả giận dữ thất vọng, và nhất là những bất ngờ thú vị cho mọi người lúc này trên hành tinh trái đất xem trực tiếp truyền hình.
Nhìn nghe những tên tuổi cầu thủ có nhiều tài năng cùng trẻ tuổi chạy chơi điệu nghệ tuyệt vời, gợi lên tình tự hứng khởi nơi nhiều người với lòng khâm phục ngưỡng mộ. Họ được tôn vinh như mẫu thần tượng.
Và nhiều người trẻ mơ ước ngày nào biết đâu mình cũng có thể trở thành như vậy, như Martin Luther King đã phát biểu câu nói thời danh thần thoại“ I have a dream – tôi có một giấc mơ.“.
Mỗi người là công trình bản chính do Thiên Chúa tạo dựng nên. Nơi mỗi người Thiên Chúa, Đấng Tạo Hóa, đã phú ban sẵn những tiềm năng nơi họ. Mỗi người có bổn phận sống đời sống mình, phát triển tiềm năng ẩn chứa đó cho bung nở vươn ra.
Ngạn ngữ dân gian có câu khích lệ: “ Có công mài sắt, có ngày nên kim.“ Hay người Đức có thành ngữ: „ Uebung macht den Meister – Luyện tập sẽ trở thành người thợ giỏi .“
World Cup, July 2014
Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long
