“Bộ Phụng tự và Kỷ luật các Bí tích… quyết định giữ nguyên ‘nghi thức’ và ‘cử chỉ’ chúc bình an vào thời điểm hiện naytrong Nghi thức cử hành Thánh Lễ”, cha Jose Maria Gil Tamayo, Tổng thư ký Hội đồng Giám mục Tây Ban Nha, đã viếtnhư trên trong bản Thông báo ngày 28 tháng Bảy vừa qua.
Cha nói rằng quyết định này được đưa ra sau khi xem xét thời điểm của nghi thức chúc bình an như “một đặc trưng củanghi lễ Roma”, và cho rằng việc “có những thay đổi cấu trúc Thánh lễ vào lúc này là không thích hợp đối với các tín hữu”.
Cử chỉ chúc bình an được cử hành sau khi truyền phép và ngay trước khi rước lễ; tuy nhiên đã có đề nghị dời cử chỉ này vào thời điểm trước khi dâng của lễ.
Bản thông báo của cha Gil đã được gửi đến các giám mục Tây Ban Nha cùng với Thư luân lưu của Bộ Phụng tự, do Đứchồng y Bộ trưởng Antonio Cañizares Llovera, và Đức Tổng giám mục Thư ký Arthur Roche, ký ngày 8 tháng Sáu. Và ngày hôm trước, Thư luân lưu này đã được Đức giáo hoàng Phanxicô phê chuẩn và xác nhận.
Thư luân lưu đưa ra 4 khuyến nghị cụ thể nhằm bảo vệ chân giá trị của cử chỉ chúc bình an, tránh những lạm dụng.
Cha Gil cho biết Thư luân lưu là kết quả của Thượng Hội đồng Giám mục năm 2005 về Thánh Thể, trong đó các giám mục đã bàn về việc có thể dời nghi thức chúc bình an vào lúc khác hay không.
“Thượng Hội đồng Giám mục cần điều tiết khi thực hành cử chỉ này, vì rất thường mang những hình thức thái quá và làm cho bầu khí cộng đoàn loãng đi trước lúc hiệp lễ”, Đức giáo hoàng Bênêđictô XVI đã viết như trên trong Tông huấn hậuThượng Hội đồng Sacramentum Caritatis.
Ngài nói thêm rằng: “Xét đến các thói quen cổ xưa và đáng kính cùng với những ước muốn của các nghị phụ Thượng Hội đồng, tôi đã đề nghị các Bộ có thẩm quyền nghiên cứu khả năng đặt việc chúc bình an vào lúc khác, ví dụ trước khi dâng lễ vật lên bàn thờ. Hơn nữa việc lựa chọn như thế làm nhớ lại một cách ý nghĩa lời khuyên răn của Chúa Giêsu rằng “Nếu ngươi sực nhớ ra anh em có điều bất bình với ngươi, hãy để của lễ ngươi trên bàn thờ, đi làm hòa cùng anh em trước đã” (Mt 5,23). Như thế có lẽ cũng sẽ khiến cho nghi lễ Roma phù hợp, về mặt này, với nghi lễ Ambrôsiô cử hành ởMilano.
Con đường Tân Dự tòng, một phong trào giáo dân trong Giáo hội, cũng đã dời nghi thức chúc bình an (trong nghi lễRoma) đến trước khi dâng lễ vật.
Quyết định của Bộ Phụng tự giữ nguyên thời điểm chúc bình an là kết quả của cuộc đối thoại với các giám mục trên thế giới, bắt đầu từ năm 2008, và tham khảo ý kiến với cả Đức giáo hoàng Bênêđictô XVI và Đức giáo hoàng Phanxicô.
Bộ Phụng Tự cho biết sẽ “đề ra một vài biện pháp thiết thực để diễn tả tốt hơn ý nghĩa của cử chỉ chúc bình an và điều tiết những thái quá, thường gây ra xáo trộn trong cộng đoàn phụng vụ ngay trước khi rước lễ”.
“Nếu các tín hữu không hiểu và không bày tỏ, qua cử chỉ của mình, ý nghĩa thực sự của việc chúc bình an, quan niệm Kitô giáo về bình an của họ sẽ trở nên nghèo nàn, và việc tham dự Thánh lễ thiếu tính hiệu quả”.
Vì thế, Bộ Phụng tự đã đưa ra 4 khuyến nghị, tạo thành “nòng cốt” giáo lý của cử chỉ chúc bình an.
Trước hết, Bộ Phụng tự vừa khẳng định tầm quan trọng của nghi thức, vừa nhấn mạnh rằng “hoàn toàn hợp pháp khi khẳng định rằng không cần thiết phải mời các tín hữu chúc bình an một cách máy móc”. Nghi thức này là tùy ý, và chắc chắn cónhững lúc và những nơi mà nghi thức ấy không phù hợp.
Thứ hai, như bản dịch của ấn bản thứ ba Sách Lễ Rôma đã nói, Hội đồng Giám mục nên xem xét “thay đổi cách chúc bìnhan”. Đặc biệt, nên thay thế các cử chỉ chúc bình an “thông dụng và mang tính thế tục” bằng các cử chỉ khác “thích hợp hơn”.
Thứ ba, Bộ Phụng tự cũng lưu ý rằng cần phải chấm dứt nhiều vi phạm về nghi thức chúc bình an: chẳng hạn việc hát “bàica hoà bình”, vốn không có trong nghi lễ Roma; việc các tín hữu rời chỗ để chúc bình an; linh mục rời khỏi bàn thờ đểchúc bình an với các tín hữu; và những khi –trong những dịp như đám cưới hoặc đám tang–, nó trở thành một dịp để chúc mừng hay chia buồn.
Và cuối cùng, Bộ Phụng tự khuyến nghị các Hội đồng Giám mục cần chuẩn bị giáo lý phụng vụ về ý nghĩa của nghi thứcchúc bình an, và việc tuân thủ đúng đắn nghi thức này.
Thư của Bộ Phụng tự kết luận: “Rõ ràng, mối quan hệ mật thiết giữa ‘lex orandi’ (luật cầu nguyện) và ‘lex credendi’ (luật đức tin) nên được mở rộng thành ‘lex vivendi’ (luật sống)”.
“Việc người Công giáo ngày nay đang đứng trước nghĩa vụ nặng nề phải xây dựng một thế giới hoà bình và công bằng hơn,bao hàm phải hiểu biết sâu sắc hơn ý nghĩa Kitô giáo của sự bình an và cách diễn tả bình an trong cử hành phụng vụ”.
(CNA)
Minh Đức