Ta nhận ra điều này như một chân lý vào một thời khắc nào đó mà ta chẳng có một sự chuẩn bị nào. Thời gian lặng lẽ trôi, chậm rãi và nhẹ nhàng, đến độ không hề làm ta chú ý. Cho đến khi giật mình nhìn lại, ta đã được nó đưa đi xa thật xa, lâu thật lâu. Ta còn không thể tin nỗi là giờ đây mình đã lớn, bởi trong tâm trí ta, mình vẫn còn nhỏ xíu, còn bé bỏng, còn yếu ớt, chẳng có chút kiến thức hay kinh nghiệm nào để vào đời.
Ta biết mình đã lớn khi ta thấy bao dấu ấn đẹp của ngày xưa giờ chỉ còn là kỷ niệm. Ta không thể lôi nó về, chơi với nó và sống cùng với nó nữa. Cái khoảnh khắc thiên đường của ngày ấy vẫn còn lung linh và những tưởng như vừa mới xảy ra hôm qua thôi, vậy mà thoáng chốc đã thuộc về quá khứ xa xưa của nhiều năm về trước. Thời gian vùn vụt trôi, cuốn phăng đi mọi thứ và làm thay đổi nhiều sự. Trước kia, rõ ràng đây là nơi ta và lũ bạn cùng nhau chơi rượt bắt, vậy mà giờ đây, đã có một khách sạn cao ngút toạ lạc. Cái sân bóng nơi mảnh đất nhỏ ngày xưa đâu mất rồi. Cái ao cá rợp bóng dừa và cả con sông lơ đãng trôi đi theo làn gió…, chúng vụt mất cùng tuổi thơ ngọt ngào mà ta đã từng có. Ta tiếc nuối, ta bùi ngùi! Một cảm giác xốn xang đến lạ ngấm vào tim.
Ta biết mình đã lớn khi ta bị buộc vào rơi vào những cuộc chia xa. Nơi tổ ấm gia đình, ta cảm nếm được những gì là tuyệt vời nhất. Ta cứ ước mong sao cả cuộc đời này, ta cứ nhỏ bé mãi để được sống dưới mái nhà hạnh phúc kia. Thích được nũng nịu bố, thích được nhõng nhẽo mẹ, thích được vui đùa với anh chị em. Nhưng, chuyện gì đến cũng phải đến, bố mẹ bị thời gian lấy đi tuổi thanh xuân, chị phải lên xe hoa, anh phải đi làm xa, và ta cũng phải cất bước lên đường dựng xây sự nghiệp. Không được sống bên người ta mến yêu vốn là máu thịt của mình, ta như bị lấy mất đi cả linh hồn, cả sức sống. Ta buồn, và có khi nơi góc nhỏ cô đơn, ta nhỏ những giọt lệ thấm ướt. Nhưng biết sao được! Là một thụ tạo nằm trong thời gian, ta không có đủ quyền năng để làm điều gì khác.
Cả đám bạn thân dấu yêu của ta ngày trước cũng vậy. Cái thời của miếng cóc miếng ổi, của tiếng trống, gốc phượng, cây bàng… giờ đây không còn nữa. Bước ra khỏi cổng trường ngày cuối cùng của năm học là bước ra khỏi vùng trời của tuổi thơ, là chia ra năm phương tám hướng. Ai cũng có lộ trình của riêng mình. Ai cũng bận rộn với cuộc sống của mình. Tiếng cười ngày trước chỉ vọng về giọt nước mắt tiếc thương. Ngày ấy càng vui thì giờ đây càng nhớ. Ta cứ muốn còn mãi những giây phút được ở bên nhau, vô tư và hồn nhiên, giận hờn rồi hoà giải. Nó ngây ngô và trẻ con thật, nhưng nó đẹp nét đẹp vượt trên cả thời gian, không bút mực nào diễn tả nỗi. Giật mình nhìn lại, đã bao nhiêu năm rồi ta không gặp lại người bạn ấy. Có ai còn nhớ đến ta, có ai cũng có cùng tâm trạng này giống ta?
Ta nhận ra mình đã lớn khi ta phải đảm nhận lấy trên vai một trách nhiệm nặng nề. Ai chẳng muốn được thoải mái, thảnh thơi, vô tư, vô ưu, bớt suy nghĩ. Nhưng cuộc đời nào có đơn giản như thế! Kiếp mưu sinh đưa đẩy ta, vùi dập ta đến tối tăm mặt mày. Nào là áp lực của dự án, nào là chiến lượt kinh doanh, nào là phấn đấu thăng tiến, nào là giữ vững chỗ ngồi. Chẳng có gánh nào nặng bằng gánh trách nhiệm, vì nó đòi ta phải dùng hết toàn bộ sức lực của con người để vác. Ta không những phải lo cho cuộc sống của mình mà còn phải bận tâm cuộc sống của người khác. Ta tách ra khỏi mẹ cha và đi tìm kiếm cho mình một tình yêu mà Tạo Hoá dành sẵn. Ta phải cùng với người ấy dựng xây tổ uyên ương và trang điểm cho nó bằng tất cả những gì ta có. Rồi khi có con cái, ta phải nuôi dưỡng chúng, giáo dục chúng… Những điều ấy cứ xoay vần chung quanh ta, khiến ta chẳng còn thời gian đâu mà tận hưởng cuộc sống. Ta thèm được trở về như tuổi thơ, nhưng tuổi thơ của ta đã không còn nữa rồi.
Phải rồi, ta đã lớn!
Việc trở thành người lớn không phải là một hình phạt dành cho ta, nhưng đó là một lời mời gọi. Thời gian không biến ta lớn lên để ta oán trách thời gian, nhưng là để ta có thể sống cuộc sống của mình cách hoàn hảo và tròn đầy nhất. Mọi thứ tuyệt đẹp của quá khứ bị tước lấy đi không phải là điều bất công đối với ta, nhưng là để ta có cơ hội để hoà mình vào cái mới, để hướng vào tương lai. Quá khứ có cái đẹp của quá khứ, nhưng tương lai cũng không thiếu những hấp dẫn đang chờ. Vốn dĩ, Tạo Hoá đã muốn mọi thứ trong trời đất chuyển vần và không ngừng thăng tiến. Ấy là vì Ngài muốn nó ngày một tiến lên, tiến xa và tiến đến chính Ngài.
Cuộc đời còn dài lắm, và ta còn phải thực hiện chuyến hành hương của mình. Trên chuyến đi ấy, ta sẽ gặp nhiều người mới, nhiều cái mới. Những điều này được gửi đến với ta để bồi đắp cho ta. Rồi nó sẽ lại tiếp tục lìa bỏ ta để ta có thể tìm đến với những cái khác nữa. Cứ mỗi lần như thế, ta thấy mình được lớn lên hơn, trưởng thành thêm và tiến dần đến điều hoàn mỹ. Thế giới còn có bao điều chờ ta khám phá. Có rất nhiều công trình đang chờ ta thực thi. Ta được mời gọi cộng tác với Tạo Hoá để làm nên một thiên đường hạnh phúc cho mọi loài. Đây là những điều mà chỉ có “người lớn” mới có thể làm được.
Ta đã lớn! Hãy chấp nhận điều đó! Đó phải là niềm hãnh diện của ta. Ta có quyền nhớ về quá khứ, nhưng đừng để quá khứ cản lối bước chân ta. Ta có quyền trở về với tuổi thơ, nhưng đừng sống và hành xử như “con nít”. Ta đã lớn nên sẽ có nhiều sự biến chuyển xảy đến trong ta. Chiếc áo cũ không còn hợp nữa, đôi giày cũ không còn vừa nữa. Hãy biết buông để lòng thanh thản. Hãy biết tiến để đón chờ tương lai…
Pr. Lê Hoàng Nam, SJ