Những tật xấu và các nhân đức. Bài 19. Đức cậy

 

Anh chị em thân mến!

Trong bài giáo lý cuối cùng chúng ta bắt đầu suy tư về các nhân đức đối thần. Đó là: đức tin, đức cậy và đức mến. Lần trước chúng ta suy tư về đức tin, hôm nay là về đức cậy.

“Đức cậy là nhân đức đối thần, nhờ đó chúng ta khao khát Nước Trời và đời sống vĩnh cửu là vinh phúc của chúng ta, khi đặt lòng tin tưởng của chúng ta vào các lời hứa của Đức Kitô và cậy dựa vào sự trợ giúp của ân sủng của Chúa Thánh Thần, chứ không vào sức mạnh của chúng ta” (GLCG 1817). Những lời trên khẳng định rằng đức cậy là câu trả lời dành cho tâm hồn của chúng ta, khi nảy sinh trong chúng ta câu hỏi tuyệt đối: “Điều gì sẽ xảy ra cho tôi? Đích điểm của tôi là ở đâu? Số phận của thế giới sẽ ra sao?

Tất cả chúng ta đều nhận ra rằng trả lời tiêu cực cho những câu hỏi này sẽ tạo ra nỗi buồn. Nếu hành trình cuộc đời không có ý nghĩa gì, nếu khởi đầu và kết thúc là hư vô thì chúng ta tự hỏi tại sao chúng ta phải bước đi: từ đây nảy sinh ra sự tuyệt vọng của con người, cảm giác về sự vô dụng của mọi thứ. Và nhiều người có thể nổi loạn: tôi đã nỗ lực sống đạo đức, khôn ngoan, công bình, mạnh mẽ, tiết độ. Tôi cũng từng là một người có đức tin… Cuộc chiến đấu của tôi có ích gì nếu mọi chuyện kết thúc ở đây?. Nếu không có đức cậy thì mọi nhân đức khác có nguy cơ vụn vỡ và trở thành tro bụi. Nếu không tồn tại ngày mai đáng tin cậy, không có chân trời tươi sáng, chúng ta sẽ chỉ kết luận rằng đức hạnh là một nỗ lực vô ích. Trong Thông điệp Spe salvi, Đức Bênêđictô XVI nói: “Chỉ khi tương lai được bảo đảm như một thực tại tích cực thì lúc đó hiện tại trở nên có thể sống được” (Spe Salvi, 2).

Người Kitô hữu có niềm hy vọng không phải do công trạng của riêng mình. Nếu họ tin vào tương lai là bởi vì Chúa Kitô đã chết và sống lại và ban Thánh Thần của Người cho chúng ta. “Ơn cứu chuộc được ban cho chúng ta theo nghĩa là chúng ta đã được trao cho hy vọng – một niềm hy vọng đáng tin cậy, qua đó, chúng ta có thể đối diện với thực tại của chúng ta” (ibid., 1). Theo nghĩa này, một lần nữa, chúng ta nói rằng đức cậy là một nhân đức đối thần: nó không xuất phát từ chúng ta, nó không phải là sự cố chấp để tự thuyết phục mình, nhưng nó là một món quà đến trực tiếp từ Thiên Chúa.

Tông đồ Phaolô trình bày logic mới về kinh nghiệm Kitô giáo cho nhiều Kitô hữu nghi ngờ, những người chưa được tái sinh hoàn toàn để trông cậy: “Nếu Đức Kitô đã không trỗi dậy, thì lòng tin của anh em thật hão huyền, và anh em vẫn còn sống trong tội lỗi của anh em. Hơn nữa, cả những người đã an nghỉ trong Đức Kitô cũng bị tiêu vong. Nếu chúng ta đặt hy vọng vào Đức Kitô chỉ vì đời này mà thôi, thì chúng ta là những kẻ đáng thương hơn hết mọi người” (1Cor 15,17-19). Như thể Phaolô đang nói rằng: nếu bạn tin vào sự phục sinh của Chúa Kitô, chắc chắn rằng bạn sẽ không thất bại và không chết đời đời. Nhưng nếu bạn không tin vào sự phục sinh của Chúa Kitô, thì mọi thứ sẽ trở nên trống rỗng, kể cả lời rao giảng của các Tông đồ.

Đức cậy là một nhân đức mà chúng ta thường thiếu: trong hoài niệm tồi tệ, trong nỗi u sầu của chúng ta, khi chúng ta nghĩ rằng hạnh phúc của quá khứ đã bị chôn vùi mãi mãi. Chúng ta phạm tội chống lại đức cậy khi chúng ta chùn bước trước tội lỗi của mình và quên rằng Thiên Chúa là Đấng xót thương và cao cả hơn tấm lòng chúng ta. Anh chị em đừng quên điều này: Thiên Chúa tha thứ mọi sự, Thiên Chúa luôn tha thứ. Chúng ta mới là người mệt mỏi khi cầu xin sự tha thứ. Nhưng chúng ta đừng quên sự thật này: Thiên Chúa tha thứ tất cả, Thiên Chúa luôn tha thứ. Chúng ta phạm tội đi ngược lại với niềm trông cậy khi chúng ta chán nản vì tội lỗi của mình; chúng ta phạm tội đi ngược lại với đức cậy khi để mùa thu xóa bỏ mùa xuân trong lòng chúng ta; khi tình yêu của Thiên Chúa không còn là ngọn lửa vĩnh cửu và chúng ta không đủ can đảm để đưa ra những quyết định dấn thân suốt đời.

Thế giới ngày nay đang rất cần nhân đức Kitô giáo này! Thế giới cần niềm cậy trông cũng như cần sự kiên nhẫn, một nhân đức đi đôi với đức cậy. Những người kiên nhẫn là những người thợ dệt điều tốt. Họ bền tâm khao khát hòa bình, ngay cả khi một số người trong đó đang vội vã, muốn mọi thứ và ngay lập tức, sự kiên nhẫn vẫn có khả năng chờ đợi. Ngay cả khi nhiều người xung quanh không chịu nỗi sự vỡ mộng, những người được thúc đẩy bởi niềm trông cậy và kiên nhẫn vẫn có thể vượt qua những đêm đen tối nhất. Trông cậy và kiên nhẫn đi cùng nhau.

Đức cậy là nhân đức của những người có tâm hồn trẻ trung; và ở đây tuổi tác không thành vấn đề. Bởi vì cũng có những người già với đôi mắt sáng ngời, họ sống không ngừng hướng về tương lai. Chúng ta hãy nghĩ đến hai vị cao niên của Tin Mừng, Simeon và Anna: họ không bao giờ mệt mỏi chờ đợi và nhìn thấy chặng đường cuối cùng của cuộc đời họ được chúc phúc nhờ cuộc gặp gỡ với Đấng Mêsia, là Chúa Giêsu, được cha mẹ Ngài đưa vào Đền Thờ. Thật là một ơn phúc nếu tất cả chúng ta đều được như vậy! Nếu sau một chặng đường dài, đặt bao bị và cây gậy xuống, lòng chúng ta tràn ngập niềm vui chưa từng có và chúng ta cũng có thể kêu lên: “Lạy Chúa, xin để cho tôi tớ Chúa được an bình ra đi, vì chính mắt con được thấy ơn cứu độ, Chúa đã dành sẵn cho muôn dân, đó là ánh sáng soi đường cho dân ngoại, là vinh quang của Israel dân Ngài” (Lc 2,29-32).