Như bao thiếu nữ khác đang ở độ tuổi xuân thì, cô Maria ở ngôi làng Nazaret xứ Palestin năm xưa chắc hẳn cũng ôm ấp cho mình những mộng ước tương lai. Cô đã đính ước với một trai trẻ tên là Giuse. Chàng không giàu có và phong lưu, nhưng lại là người tốt lành tử tế. Cuộc đính ước này hứa hẹn cho hai người một gia đình tuy nghèo nhưng hạnh phúc. Maria sẽ trở thành một người vợ và một người mẹ như bao phụ nữ khác. Cuộc sống cứ thế lặng lẽ trôi, êm đềm và ngập tràn hơi ấm. Nhưng Thiên Chúa đã chen vào kế hoạch ấy, khiến cho cuộc đời cô thiếu nữ thôn quê này như được mở sang trang. Cô vẫn là cô thôn nữ Maria, nhưng cô được mời gọi mang trên người một trọng trách có một không hai trong lịch sử. Cô sẽ là Evà mới, là mẹ của công trình tạo dựng mới mà Thiên Chúa sẽ thực thi.
Ngày Thiên Sứ truyền tin, cả vũ trụ và muôn loài trong trời đất đợi chờ lời đáp của Mẹ. Hai tiếng “Xin Vâng” đơn sơ ấy của Maria không phải chỉ liên can giữa Mẹ và Chúa, nhưng là với tất cả mọi loài thụ tạo, vì nó quyết định việc công trình cứu độ của Thiên Chúa có được thực thi lúc ấy hay không. Lời đáp ấy cũng mở đầu cho một hàng loạt những tiếng Xin Vâng khác trong cuộc đời Mẹ, có khi đau khổ đến vô cùng. Mẹ chấp nhận rủi ro có thể bị ném đá như hình phạt dành cho những người phụ nữ chưa ăn ở với chồng mà có thai, nếu bị Giuse tố giác. Ai sẽ tin rằng Mẹ thụ thai do quyền năng Thánh Linh? Ai tin rằng bào thai ấy là Đấng Cứu Thế, là Con Thiên Chúa nhập thể? Mẹ đánh liều sự sống mình để theo Chúa, vì Mẹ tin Chúa sẽ có cách của Người. Cuộc đời có lắm trớ trêu, sở dĩ Mẹ có thể nói được lời Xin Vâng liên lỉ, ấy là nhờ niềm tin của mẹ vào Chúa luôn kiên vững không lay.
Thiên sứ nói với Mẹ rằng Mẹ sẽ cưu mang Con Chúa Trời. Một vinh dự vô cùng lo lớn. Nhưng rồi suốt mấy mươi năm làm mẹ Giêsu, Mẹ có được hưởng chút vinh quang nào đâu. Mẹ làm mẹ của một Thiên Chúa tự hạ và khó nghèo, Mẹ gắn chặt cuộc đời mình với vị Thiên Chúa ấy, nên đời Mẹ cũng luôn là một hành trình đi xuống và khiêm nhu. Có ai ngờ Chúa lại muốn hạ sinh khi đang lữ hành trên đường, nơi chuồng súc vật hôi tanh, ngoài trời đông lạnh lẽo. Vinh dự gì đâu chuyện một người phụ nữ lâm bồn trong hoàn cảnh bị xua đuổi ra ngoài đường, chứ không phải nơi chăn ấm nệm êm, có người chăm nom hầu hạ. Có ai ngờ Con Thiên Chúa quyền uy đến thế, lại cúi mình trước bạo quyền Hêrôđê, chấp nhập tị nạn sang Ai Cập. Mẹ cũng chịu cùng số phận như Con mình. Giữa đêm khuya lạnh lẽo, thân người phụ nữ vừa mới sinh con, còn yếu ớt, đã phải vội vã cất bước ra đi.
Ngày truyền tin, Thiên Sứ nói với Mẹ rằng người mà Mẹ cưu mang sẽ là một đấng anh hùng, sẽ ra tay cứu con người khỏi ách nô lệ tội lỗi. Nhưng đợi chờ mãi, 10 năm, 20 năm, 30 năm, tóc Mẹ có lẽ cũng đã pha sương, nhưng chẳng thấy nơi con trai của mình dấu hiệu gì của một đấng quân vương, ra tay giải phóng. Rồi ngày kia, con mình nghe được tiếng gọi của Cha, cất bước lên đường, rong ruổi khắp thôn này xứ nọ, truyền rao chân lý Tin Mừng. Mẹ vẫn an vui với cuộc sống lẻ loi một mình nơi làng nhỏ. Giuse lúc ấy có lẽ đã qua đời, Giêsu cũng bỏ Mẹ lên đường thực thi sứ mạng. Mẹ cô đơn nơi góc nhà quạnh vắng. Yêu con lắm, nhưng Mẹ biết Mẹ không nên làm điều gì níu kéo bước chân con. Mẹ lại trở về trong lặng thinh và cầu nguyện. Mẹ tiếp tục thưa tiếng “Xin Vâng”.
Rồi ngày kia, Mẹ như đau buốt con tim, ngàn lưỡi gươm như xé nát lòng Mẹ khi chứng khiến cảnh người con dấu yêu bị xử tử như một tên tội đồ. Trên đồi cao u ám, trước mặt Mẹ đây, không còn là một thân hình cường tráng, mạnh khỏe và đáng yêu như ngày nào, nhưng là một thân xác tả tơi vì dặm trường sương gió ba năm dong dủi trên đường, vì những đòn roi vô tâm, bội phản, vì những sỉ nhục của ganh ghét bạo quyền. Còn nỗi đau nào hơn nỗi đau của một người mẹ chứng kiến cảnh con yêu của mình bị giết chết nhưng không thể làm được gì? Đây là Đấng Cứu Thế ư? Đây là Con Thiên Chúa sao? Đây là Đấng dựng nên muôn loài, Đấng thống trị muôn dân, Đấng trỗi vượt trên các tầng trời sao? Trong giờ phút ấy, Mẹ mới hiểu được thế nào là xin vâng, Mẹ mới thấu được đâu là cái giá phải trả khi thưa tiếng Xin Vâng. Chính tại giây phút đau đớn nhất này, Mẹ đã sống hai chữ Xin Vâng trọn vẹn nhất.
Mẹ Maria trở thành một người cao cả không phải vì Mẹ đã làm được những chuyện phi thường to tát kinh thiên động địa, chuyển núi dời non. Nhưng như bà Elisabet từng nói, Mẹ diễm phúc là vì Mẹ đã tin. Chính thái độ đón nhận và vui sống một cuộc sống bình thường mới làm cho người ta trở nên phi thường hơn hết. “Xin Vâng” có nghĩa là trao phó hoàn toàn cho Chúa, là đón nhận lấy tất cả những gì xảy đến cho mình mà không ta thán hay hận đời, cả khi phải chạy trốn, khi bị xua đuổi, khi sống trong cảnh nghèo, khi đưa tay vẫy chào Con đi xa thi hành sứ vụ, khi tận mắt chứng kiến cảnh Con bị đánh đập và treo trên thập giá. Mẹ chẳng hiểu vì sao Con Mẹ lại phải chịu đựng một cái kết thảm thương đến vậy. Mẹ không hiểu tại sao một đời phụng sự Chúa của Mẹ lại mang đến cho Mẹ những khổ đau đến vậy. Mẹ không hiểu nhưng Mẹ tin vào sự công chính, tin vào chân lý, tin vào Chúa, Đấng mà Mẹ đã luôn kính yêu và tôn thờ. Mẹ vui lòng đón nhận hết vì Mẹ không bao giờ nghi ngờ Chúa, Mẹ không bao giờ đánh mất niềm hy vọng, không bao giờ chịu để cho những bất trắc ấy đánh gục ý chí và con tim tràn đầy cảm mến của Mẹ.
Vinh dự sinh ra Đấng Cứu Thế không cất khỏi Mẹ những phiền não lo âu. Trái Mẹ, dường như chính vinh dự ấy còn khiến cho Mẹ phải đối đầu với những bất trắc nhiều hơn nữa. Nhìn vào gương của Mẹ, chúng ta như thấy được tiếp thêm sức mạnh vì chúng ta tin rằng Mẹ sẽ hiểu cho những tâm tư và muộn phiền mà ta đang trải qua. Ngước nhìn lên Mẹ, chúng ta được mời gọi để vui lòng đón nhận lấy tất cả những gì mà cuộc sống gửi đến với một niềm tín thác và mến yêu. Đêm đen rồi cũng sẽ qua đi, sóng gió rồi cũng sẽ không còn… Chắc chắn Chúa sẽ không bao giờ phụ lòng những ai luôn đặt trọn niềm tin vào Ngài. Thiên Đường chẳng ở đâu xa. Thiên Đường ở ngay trên cây thập giá, khi ta dám liều mình để bám vào ý Cha. Ngay trong những khi bế tắt đường cùng, mọi sự đều trở nên có thể với kẻ có lòng tin. Tình yêu của chúng ta dành cho Chúa sẽ được minh chứng ngay lúc chúng ta như bị rơi vào bóng tối đớn đau của kiếp người. Sống giữa cuộc đời, tránh sao được những lúc có sự cố bất ưng xảy đến với ta khiến ta như muốn ngã gục. Nhưng ta có đủ sức chịu đựng nó hay không là tùy thuộc ở việc niềm tin của chúng ta vào Thiên Chúa có đủ lớn hay không.
Các bạn thân mến, cũng giống như Mẹ, trí óc ta không thể nào hiểu thấu được mọi chuyện phi lý xảy ra giữa cuộc đời này. Nhưng chúng ta có noi gương Mẹ, cố gắng đón nhận hết mọi điều với một niềm tin mãnh liệt vào Thiên Chúa toàn năng không? Cứ tin vào Chúa đi, bạn sẽ không bao giờ thấy mình thiệt thòi đâu. Mẹ Maria đã chứng minh cho chúng ta thấy điều đó.
Pr. Lê Hoàng Nam, SJ
