Trong bài huấn dụ trước khi đọc kinh, ĐTC quảng diễn bài Tin Mừng chúa nhật thứ 32 thường niên, qua đó Chúa Giêsu khiển trách thái độ của những nhà thông luật kiêu ngạo, tham lam và giả hình, nhưng Chúa đề cao thái độ của bà góa nghèo khó và khiêm hạ. Ngài cũng mạnh mẽ lên án những kẻ lấy trộm và phổ biến các tài liệu mật của Tòa Thánh trong tuần qua.
Bài huấn dụ của ĐTC
Anh chị em thân mến, chào anh chị em với mặt trời đẹp như thế này!
Đoạn Tin Mừng Chúa nhật hôm nay gồm 2 phần: phần đầu mô tả những thái độ các môn đệ Chúa Kitô cần tránh, và phần hai đề nghị một lý tưởng gương mẫu của Kitô hữu.
Chúng ta hãy bắt đầu với phần thứ I: những điều mà chúng ta không nên làm. Trong phần đầu Chúa Giêsu phê bình những luật sĩ, những chuyên gia về đạo giáo 3 khuyết điểm được biểu lộ trong lối sống của họ, đó là: kiêu ngạo, tham lam và giả hình. Chúa nói: họ thích được chào ở nơi công cộng, được chỗ nhất trong các hội đường và chỗ đầu trong các bàn tiệc” (Mt 12,38-39(. Nhưng dưới cái vẻ sang trọng ấy có dấu ẩn sự giả dối và bất công. Trong khi họ khoa trương nơi công cộng như thế, họ dùng quyền bính để ”nuốt chửng gia cư của các bà góa” (Xc v.40) là những người cùng với các kẻ mồ côi và ngoại kiều, bị coi là những người yếu thế và ít được bảo vệ nhất. Sau cùng, các luật sĩ ”cầu nguyện dài lời để cho người ta thấy” (v.30). Ngày nay cũng có những nguy cơ có những thái độ như thế. Ví dụ khi người ta tách rời kinh nguyện khỏi công lý, vì ta không thể phụng tự Thiên Chúa và đồng thời gây hại cho người nghèo. Hoặc khi ta nói yêu mến Thiên Chúa, và lại đặt hư danh, lợi lộc ở trên Thiên Chúa.
ĐTC nói tiếp:
Và trong chiều hướng ấy có phần hai của bài Tin Mừng hôm nay. Cảnh tượng diễn ra trong Đền thờ Jerusalem, đúng ra là tại nơi dân chúng bỏ tiền dâng cúng. Có nhiều người giàu bỏ bao nhiêu đồng tiền, và có một phụ nữ nghèo, góa phụ, chỉ bỏ hai đồng xu nhỏ. Chúa Giêsu quan sát kỹ lưỡng người đàn bà ấy và ngài lưu ý các môn đệ về sự tương phản trong cảnh tượng. Những người giàu có khoa trương cho đi những điều dư thừa, trong khi bà góa, kín đáo và khiêm tốn, cho ”tất cả những gì bà có để sống” (v. 44); vì thế, Chúa Giêsu nói – bà đã cho nhiều hơn tất cả những người khác. Do sự nghèo khó cùng cực của bà, lẽ ra bà có thể chỉ cúng một đồng cho đền thờ và một đồng kia giữ lại cho mình. Nhưng bà không muốn dâng cúng Thiên Chúa nửa chừng; bà dâng tất cả. Trong sự nghèo khó của bà bà hiểu rằng, có Chúa là có tất cả; bà cảm thấy được Chúa hoàn toàn yêu thương và đáp lại bà yêu Chúa trọn vẹn. Gương của bà già ấy thật là đẹp dường nào!
Ngày hôm nay, Chúa Giêsu cũng nói với chúng ta rằng thước đo không phải là lượng, nhưng là sự trọn vẹn. Có một sự khác biệt giữa lượng và sự trọn vẹn tất cả. Bạn có thể có bao nhiêu tiền bạc, nhưng lại trống rỗng: không có sự sung mãn trong tâm hồn bạn. Trong tuần này, anh chị em hãy suy nghĩ về sự khác biệt giữa số lượng và sự trọn vẹn. Đây không phải là vấn đề ví tiền, nhưng là con tim. Có sự khác biệt giữa ví tiền và con tim.. Có những thứ bệnh đau tim, hạ thấp con tim xuống hàng ví tiền.. Và điều này không tốt! Yêu mến Thiên Chúa ”hết lòng” có nghĩa là tín thác nơi Chúa, nơi sự quan phòng của Chúa,và phụng sự Chúa nơi anh chị em nghèo khổ nhát mà không chờ đợi được báo đáp.
Tôi xin phép kể cho anh chị em một giai thoại, xảy ra trong giáo phận trước đây của tôi. Ở bàn ăn có một bà mẹ và 3 đứa con nhỏ; người cha đi làm, họ đang ăn món thịt sườn Milano.. Trong lúc đó có người gõ cửa và những đứa bé, 5, 6,7 tuổi, đứa lớn nhất nói với mẹ: ”Mẹ ơi, có người ăn mày xin ăn”, và bà mẹ vốn là một tín hữu Công Giáo tốt, hỏi các con: ”Chúng ta làm sao đây”. ”Mẹ ơi, cho họ ăn đi!”. Bà mẹ đáp: ”Tốt lắm”. Rồi bà cầm xiên và dao, cắt một nửa miếng thịt của mỗi đứa con. ”A, mẹ ơi, đừng làm như vậy. Mẹ lấy thịt ở trong tủ lạnh ấy”. Nhưng bà mẹ đáp: ”Không, chúng ta làm 3 cái bánh mì kẹp thế này!”
Những đứa con đã học điều này là làm việc bác ái thực sự không phải là cho đi của dư thừa, nhưng là cho những điều cần thiết. Tôi chắc chắn rằng chiều hôm ấy ba đứa con hơi đói.. Nhưng phải làm như thế.
Đứng trước những nhu cầu của người khác, chúng ta được kêu gọi hãy hy sinh một cái gì đó, như những đứa trẻ, hy sinh một nửa miếng thịt sườn, hy sinh cái gì không thể thiếu được, chứ không phải chỉ cho đi đồ dư thừa; chúng ta được kêu gọi dành thời giờ cần thiết, không những thời giờ thừa thãi; chúng ta được kêu gọi cho ngay tài năng của chúng ta, không chút do dự, không phải sau khi đã sử dụng vào những mục tiêu cá nhân hoặc của nhóm chúng ta.
Và ĐTC kết luận rằng:
”Chúng ta hãy cầu xin Chúa nhận chúng ta vào trường của bà góa, người mà Chúa Giêsu, giữa sự kinh ngạc của các môn đệ, đã đưa lên tòa và giới thiệu như thầy dạy Phúc Âm sống động. Nhờ lời chuyển cầu của Mẹ Maria, người phụ nữ nghèo đã dâng hiến tất cả cuộc sống cho Thiên Chúa vì chúng ta, chúng ta hãy xin ơn được một trái tim thanh bần, nhưng giầu lòng quảng đại vui tươi và nhưng không.
Chào thăm
Sau khi ban phép lành, ĐTC nhắc đến vụ thất thoát tài liệu ở Tòa Thánh mà giới báo chí gọi là Vatileaks 2.
Ngài cũng nhắc đến Ngày Tạ Ơn của Giáo Hội tại Italia với chủ đề ”Đất đai, công ích”. Tôi hiệp với các GM cầu chúc tất cả hành động như những người quản lý trách nhiệm một thiện ích chung quí giá là đất đai, hoa quả của nó là để cho tất cả mọi người được hưởng. Tôi nhiệt liệt gần gũi và biết ơn giới nông dân và khuyến khích họ canh tác đất đai làm sao để bảo tồn sự phì nhiêu để sản xuất lương thực cho tất cả mọi người, ngày nay và cho các thế hệ mai sau. Trong bối cảnh đó ở Roma đang cử hành Ngày giáo phận bảo tồn thiên nhiện, năm nay được phong phú thêm với cuộc ”Tuần hành cho trái đất”.
ĐTC cũng nói rằng: ngày mai, 10-11, ở Firenze sẽ khai diễn Đại hội Công Giáo toàn quốc lần thứ 5 với sự hiện diện của các GM và các đại biểu của tất cả các giáo phận Itallia. Đây là một biến cố quan trọng để hiệp thông và suy tư, và tôi cũng vui mừng tham dự vào thứ ba này, sau một chặng dừng ngắn ở Prato.
Và sau khi chào thăm các tín hữu Roma và những khách hành hương, đặc biệt là các học sinh Pháp vùng Paris, các tín hữu từ Nhật bản và Ba Lan, và Bắc Âu, ĐTC nói:
”Tôi chào thăm các đại diện dòng Thuyết giáo, các cha dòng Đa Minh, hôm qua đã khai mạc năm kỷ niệm 800 năm thành lập dòng. Xin Chúa chúc lành cho anh chị em trong dịp này. Và cám ơn anh chị em vì tất cả những gì anh chị em đang làm trong và cho Giáo hội!
G. Trần Đức Anh OP