Lý do chúng ta chọn người yêu thật là rất… đặc biệt.
Bạn từng biết một cặp vợ chồng có vẻ như không hợp nhau, nhưng họ lại rất hạnh phúc trong hôn nhân, và bạn cũng không thể hiểu vì sao.
Có một anh là cựu vận động viên khỏe mạnh, lực lưỡng, là nhân viên bán hàng, là huấn luyện viên của một đội bóng, rất năng động. Còn vợ anh là người nhỏ nhắn, ít nói, và chỉ lo việc nội trợ, hiếm khi ra ngoài. Vậy mà họ rất hạnh phúc.
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng tư tưởng của chúng ta về người bạn đời hoàn hảo. Theo GS John Money, khoa tâm lý và nhi khoa tại ĐH Johns Hopkins, điều quan yếu nhất là “bản đồ tình yêu” (BĐTY) – một số thông điệp mã hóa trong não diễn tả những điều chúng ta ưa thích và không thích. Nó biểu hiện sự ưa thích của chúng ta về tóc, màu mắt, giọng nói, mùi và vóc dáng. Nó còn thu gom dạng tính cách thu hút chúng ta – nồng nàn và thân thiện, hoặc mạnh mẽ và im lặng hay không.
Tóm lại, chúng ta theo đuổi và yêu người nào hợp với BĐTY của chúng ta nhất. BĐTY được xác định từ thuở nhỏ. Khoảng 8 tuổi, mẫu người bạn lý tưởng đã bắt đầu có trong não của chúng ta. Có người thích mạnh mẽ và độc lập, có người thích khôi hài,… Người mẹ là ấn tượng đầu tiên ghi dấu ấn trên BĐTY của chúng ta.
Khi chúng ta còn nhỏ, mẹ chúng ta là tâm điểm chú ý của chúng ta, và chúng ta là tâm điểm chú ý của mẹ. Cho nên tính cách của mẹ ghi dấu ấn không thể xóa nhòa, và chúng ta mãi mãi bị thu hút bởi những người có tính cách và vóc dáng như mẹ. Nếu mẹ chúng ta mạnh mẽ và điềm đạm thì chúng ta sẽ bị thu hút bởi những người tương tự như vậy.
Người mẹ có thêm một ảnh hưởng khác đối với con trai: Mẹ không chỉ cho con trai những gợi ý về những điểm hấp dẫn ở bạn gái, mà còn ảnh hưởng cách cảm nhận của con trai về phụ nữ nói chung. Vì vậy, nếu người mẹ tử tế và nồng nhiệt thì con trai sẽ nghĩ đó là đặc điểm của phụ nữ. Khi trưởng thành, con trai sẽ có thể là người yêu nồng nàn và có trách nhiệm, biết hợp tác với vợ.
Ngược lại, người mẹ ưu uất, vẫn thân thiện nhưng đôi khi lạnh lùng và chống đối, có thể con trai sẽ hờ hững và vô tâm. Vì con trai lo sợ người vợ tương lai cũng sẽ “khô khan” với mình.
Người mẹ “xác định” đa phần chất lượng thu hút chúng ta ở người bạn đời. Còn người cha lại ảnh hưởng cách liên hệ với người khác phái. Người cha ảnh hưởng nhiều đến tính cách con cái và cơ may hạnh phúc hôn nhân. Người mẹ ảnh hưởng cảm xúc tổng quát của con trai đối với phụ nữ, người cha ảnh hưởng cảm xúc tổng quát của con gái đối với nam giới. Nếu người cha khen con gái và chứng tỏ rằng nó xứng đáng thì nó sẽ cảm thấy tự tin khi giao tiếp với phái nam. Nhưng nếu người cha hờ hững, chỉ trích hoặc lạnh lùng thì con gái sẽ cảm thấy mình không đáng yêu hoặc hấp dẫn.
Đa số chúng ta lớn lên với những người có hoàn cảnh xã hội tương tự, giao tiếp với những người cùng làng hoặc cùng phố, bạn bè của chúng ta cũng có trình độ học vấn tương đương và cùng nghề. Chúng ta thấy thoải mái với họ, và do đó chúng ta có khuynh hướng “kết thân” với những gia đình ngang tầm mình – người Việt gọi là “môn đăng hộ đối” là vậy.
TRẦM THIÊN THU