HẠNH PHÚC
1. Hạnh phúc là điều đáng ao ước nhất?
Khi đặt câu hỏi “bạn ao ước điều gì nhất?”, hoặc: “nếu được ước ba điều, bạn ước những điều gì?”, thường được nghe nhiều câu trả lời khác nhau, nhưng đa số câu trả lời thường là “ước có một chiếc xe dream thật tốt, ước có nhà cửa, ước cho gia đình được giầu có, ước có việc làm, ước nên danh phận, ….”. Những điều đó có đáng cho ta ao ước?
Tại sao một người ao ước tiền của, hay danh vọng, hay chức quyền? Phải chăng vì người đó nghĩ rằng điều họ ao ước sẽ làm cho họ hạnh phúc? Thực tế có nhiều người giầu có, danh tiếng, có địa vị trong xã hội nhưng họ không hạnh phúc! Bộ phim “người giầu cũng khóc” cho thấy người giầu cũng khổ; bao nhiêu tài tử nổi tiếng, cho biết họ không hạnh phúc, và đặc biệt hơn có những tài tử nổi tiếng tự tử; bao nhiêu người có địa vị trong xã hội khổ “cái vòng danh lợi cong cong, người hòng ra khỏi kẻ mong được vào”!
Một điều rất quan trọng mà con người cần biết: Thiên Chúa muốn con người hạnh phúc! Thiên Chúa được tôn vinh hơn khi con người triển nở và hạnh phúc hơn!
2. Điều kiện để sống hạnh phúc
Hạnh phúc con người tùy thuộc rất nhiều yếu tố, chẳng hạn như tùy thuộc sức khoẻ, tiền bạc kiếm được, địa vị trong xã hội, …! Làm sao con người có thể sống hạnh phúc, hay con người không thể sống hạnh phúc?
Thiên Chúa tạo dựng nên chúng ta, để chúng ta sống hạnh phúc với Thiên Chúa, hạnh phúc ở đời sau trên thiên đàng và cả hạnh phúc ở trần gian này nữa. Hạnh phúc nằm trong tầm tay của con người, vì Thiên Chúa muốn như vậy! Vậy đâu là những điều kiện cần để con người sống hạnh phúc?
a. Những yếu tố phụ thuộc nhưng thường được coi là chính
Có một số không ít cho rằng họ hạnh phúc khi
họ đạt được điều mình muốn
khi họ có sức khoẻ, có địa vị, có nhiều tiền, được nhiều người kính phục
họ được yêu thương.
Con người đâu phải luôn được thành công, đâu phải luôn luôn đạt được những điều mình muốn! Có những người thất bại rủi ro dường như nhiều hơn thành công, vậy phải chăng họ không thể sống hạnh phúc? Có những người mắc bệnh kinh niên, hay những tật nguyền suốt đời, phải chăng những người này không được hạnh phúc? Có những người yêu mà không được đáp trả, phải chăng họ không thể hạnh phúc nữa? Những thực tế được đặt thành câu hỏi cho thấy quan niệm như trên không đúng!
Yêu người nhưng không được yêu lại. Trường hợp này ai lại chẳng buồn, nhưng chắc không đến độ vì vậy một người không thể sống hạnh phúc. Thời gian sẽ là một liều thuốc, và có thể xảy ra: “mình hạnh phúc khi người mình yêu hạnh phúc!”.
Đâu là những yếu tố thực sự cần thiết để một người sống hạnh phúc?
b. Những yếu tố không thể thiếu
i. Bình an trong tâm hồn
Một lương tâm không tinh sạch, thì không thể bình an; và như vậy người đó không thể hạnh phúc. Bình an chỉ có khi người ta sống đúng, sống theo lương tâm, ăn ngay ở lành. Điều người ta coi thường, lại là yếu tố quan trọng để hạnh phúc.
Biết đúng sống đúng, “ăn ngay ở lành”, “làm lành lánh dữ”, không làm hại ai nhưng giúp đỡ mọi người, là điều kiện căn bản để hạnh phúc.
ii. Bình tâm hay “diệt dục”
Sinh, lão, bệnh, tử! Đời là bể khổ! Vậy làm sao để người ta không còn khổ nữa? Đạo Phật trả lời: “diệt dục”! Nếu không còn tham muốn, làm sao xã hội tiến bộ được? Làm sao con người có thể “bá chủ cá biển chim trời” như Thiên Chúa đã ra lệnh cho con người?
Sống, không phải là không muốn gì, nhưng “những gì làm vinh danh Chúa hơn thì mình muốn, mình làm”. Những điều khác, “sao cũng được”! Tôi có thể giầu, nếu điều này làm vinh danh Thiên Chúa hơn; nhưng nếu giầu hay nghèo đều làm vinh danh Chúa ngang nhau, thì sao cũng được! Trong trường hợp này, nếu mình muốn điều này hơn điều kia, nếu điều mình muốn mà mình không đạt được, thì mình dễ bị buồn khổ!
Làm sao thoát khỏi lòng tham không đáy nơi mỗi người chúng ta?! Tiền bạc có những ràng buộc của nó! Có một bác sĩ mới tốt nghiệp vì hoàn cảnh gia đình nghèo, đi làm trình dược viên; một bác sĩ đàn em tốt nghiệp sau hai năm đã khuyên can bác sĩ vừa là bạn vừa là đàn chị “nếu chị tiếp tục làm trình dược viên như vậy, chắc chị sẽ bỏ nghề bác sĩ!”. “Làm sao chị có thể quay lại với nghề bác sĩ, khi lương của một bác sĩ mới ra trường là khoảng 40 usd (hoặc là làm không lương) trong khi bây giờ chị đã thành công trong lãnh vực làm trình dược viên (lương của bác sĩ làm trình dược viên này khoảng 500 usd)”. Chính người bác sĩ làm trình dược viên, cũng đã tâm sự và nói với tôi “chắc em không thể trở về với nghề bác sĩ như em đã dự định khi làm trình dược viên! Ban đầu em chỉ muốn làm trình dược viên trong một thời gian ngắn khoảng một hai năm, và khi có tiền rồi em sẽ trở lại với nghề bác sĩ; bây giờ làm sao em có thể bỏ một công việc cho em một số tiền lớn, để đi làm nghề bác sĩ với đồng lương bèo như vậy, chắc em bỏ nghề bác sĩ thôi!”. Chắc cũng tương tự như vậy với những người làm nghề sư phạm.
Đã có, sẽ muốn có thêm. Liệu người ta có thể dừng lại được không? Lòng tham con người không đáy!
iii. Sống yêu thương bao dung phục vụ
Nếu một người không tha thứ cho kẻ xúc phạm đến mình, người đó không thể hạnh phúc được! Những người muốn trả thù, khi còn giữ ý định đó và không tha thứ, người đó không thể bình an và hạnh phúc được.
Yêu thì hạnh phúc hơn là được yêu. Cho đi thì hạnh phúc hơn là lãnh nhận. Chính khi người ta yêu thương và phục vụ, thì người ta tìm được niềm vui và hạnh phúc. Làm cho người khác hạnh phúc, mình sẽ cảm thấy hạnh phúc hơn!
Xin mời bạn suy nghĩ trước nhan Chúa, và với ơn Ngài, tìm cho mình câu trả lời
Tôi phải làm gì để sống hạnh phúc, bình an và triển nở?
Lm. Giuse Phạm Thanh Liêm, S.J.
