Hiện diện trong buổi tiếp kiến cũng có khoảng 20 GM và một nhóm 21 tín hữu hành hương từ Việt Nam.
Trong bài huấn dụ, ĐTC đã nói về đề tài: lòng trung thành với tình yêu. Đây là bài thứ 30 trong loạt bài huấn giáo của ngài về gia đình.
Bài giáo lý của ĐTC
Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
”Trong bài suy niệm lần trước chúng ta đã suy tư về những lời hứa quan trọng của cha mẹ đối với con cái, ngay từ khi cha mẹ nghĩ đến việc sinh con trong tình yêu và cưu mang con con trong cung lòng.
”Chúng ta có thể nói thêm rằng, xét cho kỹ, toàn thể thực tại gia đình đều dựa trên lời hứa: ta có thể nói gia đình sống bằng lời hứa yêu thương và trung thành, chung thủy, giữa người nam và người nữ với nhau. Lời hứa ấy bao hàm sự cam kết đón nhận và giáo dục con cái; nhưng lời hứa ấy cũng được thực hiện trong việc chăm sóc các cha mẹ già, bảo vệ và chăm nom những thành phần yếu nhất của gia đình, giúp đỡ nhau để thực thi những đức tính của mỗi người và chấp nhận cả những giới hạn của nhau. Và lời hứa vợ chồng cũng được nới rộng bao gồm cả việc chia sẻ những vui mừng và đau khổ của tất cả cha mẹ, con cái, quảng đại cởi mở đối với cuộc sống chung giữa con người với nhau và với công ích. Một gia đình khép kín, co cụm vào mình thì giống như một sự mâu thuẫn, làm chết lời hứa vốn làm cho gia đình nảy sinh và sinh tồn.
”Ngày nay, danh dự trung thành với lời hứa về đời sống gia đình dường như bị suy yếu rất nhiều. Một đàng vì người ta hiểu lầm về quyền được chọn sự thỏa mãn cho bản thân với bất kỳ giá nào và trong bất kỳ quan hệ nào, quyền ấy được tuyên dương như một nguyên tắc tự do không thể nhượng bộ được. Đàng khác, vì người ta chỉ ủy thác cho sự cưỡng bách của luật pháp những ràng buộc của cuộc sống tương quan và sự cam kết phục vụ công ích. Nhưng trong thực tế, không ai muốn được yêu thương chỉ vì của cải của mình hoặc vì bó buộc. Tình yêu, cũng như tình bạn, có được sức mạnh và vẻ đẹp là do sự kiện này: chúng tạo ra một mối liên hệ ràng buộc mà không loại bỏ tự do. Không có tự do thì không có tình bạn, không có tình yêu và cũng chẳng có hôn nhân.
”Vì thế, tự do và lòng trung thành không đối nghịch nhau, trái lại chúng nâng đỡ nhau trong tương quan giữa con người với nhau, cũng như trong những tương quan xã hội. Thực vậy chúng ta hãy nghĩ đến những thiệt hại mà sự lạm phát những lời hứa không được tuân giữ gây ra trong nền văn minh truyền thông hoàn cầu ngày nay, trong nhiều lãnh vực, và sự nhân nhượng đối với sự thiếu trung thành với lời đã hứa và những cam kết đã đề ra!
“Đúng vậy, anh chị em thân mến, lòng trung thành là một lời hứa dấn thấn, nó được thể hiện, được tăng trưởng trong sự tự nguyên tuân hành lời đã hứa. Lòng trung thành là một sự tín thác muốn thực sự được chia sẻ và là một niềm hy vọng muốn được cùng nhau vun trồng.
”Lòng trung thành với lời hứa thực là một kiệt tác của nhân loại! Nếu chúng ta nhìn vẻ đẹp táo bạo của nó, chúng ta cảm thấy sợ hãi, nhưng nếu chúng ta coi rẻ sự kiên trì can đảm của nó, thì chúng ta sẽ bị hư mất. Không có quan hệ yêu thương nào – không có tình bạn nào, không có hình thức yêu thương nào, không có hạnh phúc nào của công ích – đạt tới cao điểm ước muốn và hy vọng của chúng ta, nếu không đi tới chổ đón nhận phép lạ này của linh hồn. Và tôi gọi đó là ”phép lạ’ vì sức mạnh và khả năng thuyết phục của lòng trung thành không bao giờ ngừng làm cho chúng ta thôi ngạc nhiên và ngưỡng mộ. Danh dự của lời đã hứa, lòng trung thành với lời hứa, không thể mua bán được. Người ta không thể dùng võ lực bó buộc, cũng không thể bảo tồn nó là không có hy sinh.
”Không có trường học nào có thể dạy chân lý tình thương, nếu gia đình không dạy điều ấy. Không có luật lệ nào có thể áp đặt vẻ đẹp và gia sản của kho tàng này của phẩm giá con người, nếu mối liên hệ bản thân giữa tình thương và sự sinh sản không ghi khắc điều ấy trong thân thể chúng ta.
”Cần phải tái lập vinh dự xã hội cho lòng trung thành tình yêu. Cần phải làm nổi bật phép lạ hằng ngày của hằng triệu người nam nữ canh tân nền tảng gia đình của họ, nhờ đó mỗi xã hội sống được.. Không phải tình cờ mà nguyên lý về lòng trung thành với lời hứa yêu thương và sinh sản này được ghi khắc trong công trình tạo dựng của Thiên Chúa như một phúc lành trường cửu, và thế giới được phó thác cho lòng trung thành ấy.
”Nếu thánh Phaolô có thể quả quyết rằng trong mối liên hệ gia đình có tỏ lộ một cách huyền nhiệm một chân lý quyết định đối với cả liên hệ giữa Chúa và Giáo Hội, nghĩa là Giáo Hội tìm được ở đây phúc lành cần bảo tồn và từ đó Giáo Hội luôn học hỏi, trước khi giảng dạy và thiết định các kỷ luật cho nó. Lòng trung thành của chúng ta với lời hứa cũng luôn được phó thác cho ơn thánh và lòng thương xót của Thiên Chúa. Tình yêu đối với gia đình nhân loại, khi may mắn cũng như khi bất hạnh, chính là điểm vinh dự đối với Giáo Hội! Xin Chúa ban cho chúng ta sống xứng đáng với lời hứa này. Và chúng ta hãy cầu nguyện cho các Nghị phụ Thượng HĐGM: Xin Chúa chúc lành cho công việc của các vị, được diễn ra trong tinh thần trung thành sáng tạo, trong niềm tín thác rằng chính Chúa là vị đầu tiên trung thành với những lời Ngài đã hứa.
Chào thăm các phái đoàn
Sau khi ĐTC hết thúc bài giáo lý dài bằng tiếng Ý, các LM đã tóm lược bài này bằng nhiều sinh ngữ khác kèm theo những lời chào thăm của ĐTC.
Với các tín hữu nói tiếng Pháp, ĐTC đặc biệt chào các tín hữu thuộc miền Normandie, giáo phận Creteil và cộng đoàn tông đồ thánh Phanxicô Xavie và các bạn trẻ đến từ Thụy Sĩ.
Với các tín hữu nói tiếng Anh, ĐTC nhắc đến nhiều người đến từ Anh quốc, Ecosse, Ailen, Na Uy, Trung Quốc, Hoa kỳ và nhiều nước khác. Đặc biệt ngài chào thămcác tham dự viên cuộc gặp gỡ do Trung Tâm quốc tế về chức phó tế tổ chức.
Với các tín hữu nói tiếng Đức, ĐTC nói ”tháng 10 này là tháng Mân Côi, tôi xin anh chị em hãy đọc kinh Mân Côi trong gia đình, nhất là cầu nguyện cho Thượng HĐGM thế giới về gia đình, xin Mẹ Maria giúp chúng ta chu toàn thánh ý Chúa.
Khi chào các phái đoàn nói tiếng Bồ Đào Nha, ĐTC nhắc đến phái đoàn của cộng đoàn Do thái ở thành phố São Paolo, do ĐHY sở tại Odilo Scherer hướng dẫn. Ngài nói: ”Ước gì cuộc viếng thăm Roma giúp anh chị em sẵn sàng như tổ phụ Abraham mỗi ngày ra đi tiến về Đất Hứa của Thiên Chúa và con người, tỏ cho anh chị em dấu chỉ tình yêu thương của Thiên Chúa đối với tất cả các con cái của Chúa’.
Riêng với các tín hữu Ba Lan, ĐTC nhắc nhở rằng thứ năm này, 22-10 là lễ kính thánh Giioan Phaolô 2 giáo hoàng, vị Giáo Hoàng của gia đình. ”Anh chị em hãy trở thành những người trung thành theo thánh nhân, trong sự ân cần chăm sóc gia đình của anh chị em, và cho tất cả các gia đình, nhất là những gia đình đang sống trong tình trạng khó khăn về tinh thần và vật chất. Lòng trung thành với tình yêu đã bày tỏ, những lời hứa và cam kết xuất phát từ trach nhiệm phải là sức mạnh của anh chị em. Nhờ lời chuyển cầu của thánh Gioan Phaolô 2, chúng ta hãy cầu nguyện cho Thượng HĐGM sắp kết thúc. để cộng nghị này canh tân trong toàn Giáo Hội ý thức về giá trị không thể phủ nhận của hôn nhân bất khả phân ly và gia đình lành mạnh, dựa trên tình yêu thương nhau giữa người nam và người nữ và nhờ ơn thánh của Chúa.
G. Trần Đức Anh OP