Một người mẹ than: “Tôi không thể hiểu được! Tôi đã cho nó đi học trường Công giáo 12 năm mà thậm chí bây giờ nó không thèm đi nhà thờ!”.
Nếu tôi có tiền mỗi lần người cha hoặc người mẹ nói những từ này (thay thế từ “giáo dục tôn giáo” cho từ “trường học Công giáo”) thì tôi sẽ thất nghiệp mà có lợi. Khi một số cha mẹ không thể chăm sóc, thậm chí là không chú ý, đa số các cha mẹ và ngay cả ông bà cũng ngạc nhiên thấy con cháu mình, nhất là độ tuổi 16-22, có vẻ muốn từ bỏ di sản của mình là đức tin Công giáo.
Tôi có hơn 40 năm làm giáo viên và giáo lý viên, đó là những gì tôi biết ở giới trẻ đã động viên tôi đưa ra vài lời khuyên đối với các giáo viên, các giáo lý viên, các bậc ông bà và cha mẹ. Trong khi không có gì đảm bảo rằng con cháu chúng ta vẫn gần gũi với đức tin Công giáo, vẫn có vài cách tốt để trau dồi đức tin của chúng – và những điều chân thật quan trọng để chúng nhớ:
- CHẤT VẤN LÀ CHUYỆN BÌNH THƯỜNG
Có lúc người lớn chúng ta cố gắng hiểu (và có thể cố gắng nhớ) rằng chất vấn trước đây khiến cho niềm tin là một phần trong quá trình trưởng thành.
- HỌC HỎI QUA KINH NGHIỆM
Giới trẻ cho những kinh nghiệm là “khủng khiếp”. Vì ông bà và cha mẹ có thể xây dựng trong những khoảnh khắc đó để thúc giục con cháu chú ý tới những kinh nghiệm thực sự khủng khiếp để tìm hiểu ý nghĩa sâu xa của sự thánh trong cuộc sống hằng ngày, dù các lý do đó khiến một người đạo đức, dân kỹ thuật, một đứa bé, hoặc bất kỳ thứ gì có ấn tượng hay không. Tâm linh Công giáo phát triển trên sự khủng khiếp và kỳ diệu, những điều khủng khiếp và kỳ diệu hằng ngày dẫn chúng ta vào các bí tích một cách tự nhiên.
- HÃY BIẾT RẰNG SỰ THẬN TRỌNG CỦA GIÁO HỘI LÀ CÁCH ĐÁP LẠI CON CHÁU CỦA CHÚNG TA KHI CHÚNG BỊ THẤT VỌNG VÌ CÁC THẦN TƯỢNG
Căn cứ vào những sự phản bội thường xuyên của những có vẻ tốt đó, chúng nghe nói về các phương tiện truyền thông, có thể hiểu rằng chúng không thể tự động tin và tôn trọng các anh hùng – các thánh và những người thánh thiện – chúng ta đặt ra trước mặt chùng. Những vụ bê bối mới đây trong giáo hội cũng làm cho người trẻ – kể cả những người lớn – nghi ngờ các giáo sĩ và những người làm việc trong các bộ của giáo hội. Không lạ gì chúng nghi ngờ khi chúng ta nói với chúng: “Hãy tin tôi, đây là sự thật”. Chúng ta cần tránh kiểu nói: “Vì giáo hội nói vậy” hoặc “Vì tôi nói vậy”, thay vì thế hãy giúp chúng hiểu tại sao chúng ta tin những gì chúng ta làm, và tại sao chúng ta yêu mến giáo hội mặc dù giáo hội vẫn có những bất toàn.
- HÃY BIẾT RẰNG CHA MẸ LÀ NHỮNG NGƯỜI ẢNH HƯỞNG NHIỀU NHẤT ĐỐI VỚI CON CÁI
Gương sáng của cha mẹ là khí cụ mạnh nhất mà chúng ta phải giúp giữ Thiên Chúa và tôn giáo trong đời sống của con cái. Tôi tin rằng việc thảo luận về đức tin, về vị trí giáo hội, về việc thờ phượng và cầu nguyện, về vị trí của Thiên Chúa trong các vấn đề luân lý, đạo đức và các mối quan hệ nên ở trong phạm vi kinh nghiệm gia đình. Tôi luôn cảm thấy rất gần gũi với các học trò của tôi khi chúng tôi chia sẻ những câu chuyện về đức tin, đó là những lúc an ủi duy nhất vì biết Thiên Chúa yêu thương chúng ta, hoặc là những lúc bình an và hy vọng nhờ Thiên Chúa, Đấng chỉ muốn những điều tốt nhất cho chúng ta.
Không cha mẹ nào muốn bày tỏ kinh nghiệm đó cho giáo viên, đó là quyền ưu tiên của cha mẹ. Cha mẹ có thể cảm thấy thoải mái kể những câu chuyện riêng bản thân vì con cái sẽ biết tầm quan trọng của mối quan hệ cá nhân với Thiên Chúa. Trong lúc khó khăn, việc cha mẹ tin tưởng vào sự quan phòng của Thiên Chúa giúp an ủi con cái và giúp chúng hiểu rằng làm người lớn nghĩa là làm cho Thiên Chúa hữu hình và có thể đạt tới.
- ĐỪNG NGẠI HỎI CÁC GIÁO VIÊN VÀ CÁC GIÁO LÝ VIÊN VỀ CÁCH TRẢ LỜI ĐỐI VỚI CÁC VẤN ĐỀ TÔN GIÁO VÀ TÂM LINH
Mối quan hệ giữa cha mẹ và chương trình giáo dục tôn giáo của giáo xứ hoặc trường học Công giáo nên hợp tác với nhau. Cha mẹ nên cảm thấy thoải mái tận dụng khi có “cơ hội giáo dục”. Các giáo viên được đào tạo về các giai đoạn phát triển của trẻ em, và nên giúp đỡ các bậc cha mẹ góp các câu hỏi, mối bận tâm, và các vấn đề trước khi sự cố xảy ra minh nhiên.
- KHUYẾN KHÍCH VAI TRÒ CỦA ÔNG BÀ TRONG ĐỜI SỐNG NGƯỜI TRẺ
Tôi tin rằng có sự kỳ diệu trong việc cách quãng một thế hệ. Ông bà có viễn cảnh giáo dục cha mẹ của thiếu niên và biết quan ngại rằng cha mẹ là nguyên nhân và có kinh nghiệm. Đối với nhiều người trẻ, ông bà là những người có thể có uy tín và có thời gian lắng nghe những mối lo âu của chúng về Thiên Chúa và cuộc sống. Hãy khuyến khích ông bà góp phần giáo dục đức tin cho chúng.
Ông bà có kinh nghiệm về đức tin. Người già có thể góp những câu chuyện và kinh nghiệm mà họ coi đó là xây dựng sự khôn ngoan của “quyền công dân Nước Trời”. Khi cha mẹ thường bị căng thẳng vì công việc và trách nhiệm, ông bà có thể đảm nhiệm công việc giáo dục đức tin cho lớp trẻ.
- NUÔI DƯỠNG SỰ HIỂU BIẾT ĐỐI VỚI NHỮNG GÌ CÓ Ý NGHĨA VỀ GIÁO HỘI CÔNG GIÁO Ở NGƯỜI TRẺ, NHẤT LÀ CÁC THIẾU NIÊN
Viện Nghiên cứu Quốc gia về Tuổi trẻ và Tôn giáo cho biết rằng tôn giáo và Thiên Chúa thực sự quan trọng trong đời sống người trẻ, nhưng vấn đề chính là “chủ nghĩa cái gì” (whatever-ism) khi tôn giáo và giáo hội bỏ chúng lạnh lẽo.
Khoảng 20 năm trước, tôi có thể nhớ ngày Chúa Nhật Phục Sinh ở Rôma. Tôi đi cùng một nhóm thiếu niên dự lễ Phục sinh tại Quảng trường Thánh Phêrô. Từ phía sau, tôi nghe một đứa nói nhỏ: “Sơ ơi!”. Stephen lặp lại và lách qua đám đông để đến gần tôi. “Gì vậy?”, tôi hỏi. “Thánh lễ”, nó nói. “Cũng giống nhau!”. Nó so sánh với nơi khác, thánh lễ là thánh lễ, và giáo hội là giáo hội.
Tôi cũng có kinh nghiệm tham dự thánh lễ dành cho thiếu niên ở Arizona, ở đây chúng toàn mặc áo thun có hàng chữ “Hãy Hãnh Diện Là Người Công Giáo” phía trước ngực. Tôi không hoàn toàn thú vị với cách diễn tả mang tính bài ngoại (xenophobia) như vậy, nhưng tôi phải công nhận rằng điều này thích hợp hơn để tụ họp màu sắc thành hàng dài. Điều đó theo tôi về đến tận nhà mà nghĩ rằng có sự tìm kiếm vĩnh cửu này của tuổi trẻ đối với mối quan hệ, sự sở hữu.
- ĐỪNG SỢ NẾU CON CÁI TUỔI THIẾU NIÊN KHÔNG QUAN TÂM TÔN GIÁO
Chúng ta cần giúp con cháu thấm nhuần và sống đức tin sống động bằng cách thể hiện và bằng gương sáng mà giáo hội là ngôi nhà luôn chào đón chúng, nơi chúng có thể bày tỏ mối nghi ngờ và lo sợ, nơi có sứ điệp của Chúa Giêsu, và là nơi mai này chúng có thể đưa con cái của chúng đến. Nếu chúng không nối kết với giáo hội khi chúng còn nhỏ, chúng không bao giờ biết cách gần gũi Thiên Chúa trong tâm hồn. Chúng ta chỉ có thể để cửa mở rộng, tiếp tục cầu nguyện và phó thác chúng cho Thiên Chúa.
CAROL CIMINO (SSJ, Tiến sĩ Giáo dục) [*]
TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ từ Catholic Digest)
—–
[*] Nữ tu Carol Cimino thuộc dòng Nữ tử Thánh Giuse thành Rochester, New York. Chị là một giáo viên và là người quản lý về giáo dục Công giáo và là người đồng điều hành Viện Lãnh đạo trường Công giáo tại ĐH Manhattan. Chị là tác giả cuốn Come Gather Round: Time-Tested Lessons From a Lifelong Catechist.
