Cô gái 15 tuổi nhận Giải Nobel Hòa Bình năm 2013
OSLO, Na-uy — Đã có danh sách 259 người được nhận Giải Nobel Hòa Bình năm nay, trong dó có một em gái người Pakistan (hình) đã bị tay súng Taliban bắn vào đầu chết, và một binh sĩ Hoa Kỳ bị kết tội đã đưa nhiều thông tin mật cho website WikiLeaks. 50 trong số những người được đề cử đều ủng hộ các tổ chức này.
Ủy ban trao giải thưởng không xác định những người được đề cử, nhưng những người có quyền đề cử cho biết cách chọn lựa của họ.
Năm nay, trong số các ứng viên có Bradley Manning, binh sĩ Hoa Kỳ đã nhận là gởi hàng trăm ngàn tài liệu mật cho WikiLeaks, và em gái Malala Yousafzai 15 tuổi, một nhà hoạt động giáo dục bị quan Taliban bắn vào đầu khi em đang trên đường từ trường học về nhà ở Pakistan.
Geir Lundestad, Thư ký Ủy ban Giải Nobel, nói về các ứng viên: “Các ứng viên năm nay đến từ các nơi trên thế giời… có những tên tuổi nổi tiếng, các tổng thống và thủ tướng, cũng có các tên tuổi ít nổi tiếng đã hoạt động về nhân đạo, nhân quyền. Trong những năm qua, một số Giải Nobel Hòa Bình có thể gây nhiều tranh luận nhưng các giải này vẫn tăng thêm mối quan tâm”.
Năm ngoái, giải thưởng thuộc về EU (Cộng đồng Âu châu) vì đã thúc đẩy hòa bình nhân quyền tại Âu châu sau Thế Chiến II, nhưng không ai chấp nhận quyết định trao cho cả khối, vì họ đang phải giải quyết khủng hoảng tài chính dẫn khiến cho tình trạng khó khăn và khổ cực cho nhiều người tại châu lục này.
Ba người lãnh Giải thưởng Nobel Hòa Bình là TGM Desmond Tutu của Nam Phi, Mairead Maguire của bắc Ai-len, và Adolfo Perez Esquivel của Argentina. Giải thưởng tiền mặt là 1,2 triệu USD không nên trao trong năm 2012 vì họ nói rằng EU mâu thuẫn với giá trị của giải thưởng vì nó tùy thuộc vào quân đội để bảo đảm an ninh.
Thời gian đề cử cho năm 2013 đã “khóa sổ” ngày 1-2-2013. Danh sách trước gồm 241 người được đề cử vào năm 2011.
Kristian Berg Harpviken, giám đốc Viện Nghiên Cứu Hòa Bình Oslo (Peace Research Institute Oslo), và là tiếng nói uy tín trong Giải Nobel, danh sách có Yousafzai là người được ông ủng hộ trao giải năm nay, tiếp theo là Denis Mukweg bác sĩ phụ khoa người Congo – chống lại bạo lực tình dục toàn cầu – và 3 nhà hoạt động nhân quyền là Lyudmila Alexeyeva, Svetlana Gannushkina và Lilya Shibanova. Nhưng không ai trong danh sách ưu tú của Harpviken được nhận giải từ năm 2009.
Giả Nobel bao gồm các giải thưởng về y học, vật lý, hóa học và văn chương. Giải thứ sáu, the Nobel Memorial Prize in Economics, was created by the Swedish central bank năm 1968 để tưởng nhớ Alfred Nobel – người sáng lập Giải thưởng Nobel.
Những người được nhận giải thường được thông báo vào tháng Mười và giải thưởng luôn được trao vào ngày 10 tháng 12, ngày Alfred Nobel qua đời năm 1896.
Giải thưởng Nobel Hòa Bình được trao tại Oslo, trong khi các Giải thưởng Nobel khác được trao tại Stockholm, thủ đô của quốc gia Thụy Điển.
Năm ngoái, Tổ chức Nobel quyết định giảm tiền thưởng mỗi giải trong sáu giải là 20%, trị giá 8 triệu kronor (1,2 triệu USD) để giúp các quỹ trong tương lai.
TRẦM THIÊN THU
(Chuyển ngữ từ HuffingtonPost.com)
