CHIẾC LÁ MONG MANH
Nhìn những chiếc lá vàng rơi rụng tả tơi dưới gốc cây, tôi nghĩ về mùa thu, nghĩ về đời người và chiếc lá.
Vài chiếc lá vàng rơi lác đác
Nghe hồn sâu lắng nỗi hoài mong.
(Lá chờ rơi – Ngân Khánh)
Màu vàng của lá, màu úa của cỏ, nắng nhạt gió chiều là hình ảnh đặc trưng của mùa thu, mùa của những chiếc lá vàng. Ngồi nhìn lá rơi, mỗi chiếc lá chọn cho mình một cách “chia tay”. Có những chiếc lá ra đi trong sự quằn quại khổ đau, dùng dằng bịn rịn như thể không muốn lìa cành; có những chiếc lá “hấp hối” loạng choạng buông mình cách nặng nề nghiêng ngã trên mặt đất. Lại có những chiếc lá ra đi cách nhẹ nhàng trong dáng điệu thướt tha buông mình theo gió. Những chiếc lá khác không bàng hoàng hối hả mà chậm rãi, thanh thản, an nhiên rơi mình trên thảm cỏ xanh như thể một bông hoa say trong giấc ngủ yên lành. Một đời lá mong manh, chóng tàn phai rụng xuống. Mới đó, lá còn xanh tươi, mà nay đã úa vàng lìa cành. Đời người có khác chi một chiếc lá cuối thu. Có những người ra đi trong bấn loạn, hối tiếc, khổ đau, nặng nhọc. Lại có người ra đi về với cội nguồn một cách thanh thản nhẹ nhàng.
Lá rơi bên gốc cây, lá chờ đợi một quá trình sinh học để trở thành dinh dưỡng nuôi cây, góp thân xác tàn úa để trả ơn cho cây. Đời lá ngắn ngũi mà đầy ý nghĩa nhân sinh. Hành trình con người cũng theo quy luật đó, khởi đi từ đất, qua một chuỗi những tháng ngày vui tươi đau khổ, hân hoan, thất vọng, rồi con người lại trở về với… đất.
Đời người như chiếc lá mỏng manh, ngắn ngủi. Chỗ dựa trần gian luôn bấp bênh, chẳng an toàn vững chắc. Tiền bạc vật chất, bằng cấp, kiến thức, chức quyền đều chóng tàn phai. Sức khoẻ, sắc đẹp rồi cũng hao mòn theo tuổi đời năm tháng. Khi cánh tay buông thõng, là lúc bàn tay ta chẳng còn nắm được gì ở trần gian. Con người đến thế gian với hai bàn tay trắng, nay trở về với cát bụi cũng chỉ là tay không. Thật bất hạnh cho những ai coi tiền bạc của cải như những chiếc “phao cứu hộ” vào lúc cuối đời.
Nhìn lá vàng rơi, ta nhận ra sự thật cay đắng nhất của đời người. Cái chết chẳng trừ ai, chẳng thương tiếc ai. Nó đến bất ngờ làm ta bang hoàng. Phải bỏ lại tất cả mọi thứ ta gắn bó và gom góp suốt đời để ra đi.
Buồn vui của cuộc đời,
Những gì ta có, những gì ta là.
Những gì ta hoài mong
Những gì ta yêu thương,
Tất cả vẫn sâu xa bí mật trôi chảy về ngươi.
Chỉ một ánh nhìn từ mắt ngươi lần cuối,
Là đời ta vĩnh viễn thuộc về ngươi.
(Lời dâng số 91 – R. tagore)
Nhìn lá vàng rơi, ta nhớ lời Thánh Vịnh: “Đời sống con người giống như cây cỏ, như bông hoa nở trên cánh đồng, một cơn gió thoảng đủ làm nó biến đi, nơi nó mọc không còn mang vết tích.” (Tv 102,15-16). Dù văn minh đến đâu, dù khoa học kỹ thuật phát triển tới đâu, con người vẫn không thắng nổi cái chết. Giàu nghèo sang hèn, trí thức hay bình dân, văn minh hay lạc hậu… ai rồi cũng phải chết. Đứng trước cái chết, mọi người đều bình đẳng.
Đời con là một kiếp phù du,
Loài người Chúa dựng nên thật mỏng manh quá đỗi.
Sống làm người ai không phải chết,
Ai cứu nổi mình thoát quyền lực âm ty?
(Tv 88,48-49)
Con người không có quyền gì trên sự chết và sự sống. Sống và chết là kỳ công và do bởi Thiên Chúa. Sự sống là mong manh, thế mà Thiên Chúa vẫn đánh đổi bằng mạng sống của Con yêu dấu là Chúa Giêsu: “Người đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang, mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân sống như người trần thế. Người lại còn hạ mình, vâng lời cho đến nỗi bằng lòng chịu chết, chết trên cây thập tự.” (Pl 2, 6-8).
Nhìn lá vàng rơi ta nghĩ về cuộc đời lữ thứ. Xin đừng mưu mô tính toán mà làm gì. Xin đừng chia rẽ và thù ghét làm chi. Cuộc đời này thật ngắn, tiền bạc trên thế gian này nhiều lắm, bàn tay ta có tham mấy cũng chẳng vơ vét hết được. Rồi đến lúc bàn tay xuôi xuống, lạnh cóng, chẳng nắm giữ được gì. Cái chết của mỗi người là một chuyến đi cuối cùng, chuyến đi vĩnh viễn không bao giờ trở lại. Do đó, chúng ta nên tự hỏi: ta đã chuẩn bị được những gì cho chuyến đi cuối cùng và quan trọng của cuộc đời mình? Ta có nỗ lực để xắp xếp chuẩn bị cho chuyến đi vĩnh viễn và không bao giờ trở lại này không?
Để có được sự ra đi trong nhẹ nhàng và đong đầy niềm tin hy vọng, ta hãy định nghĩa cuộc đời mình bằng sự “hiện hữu”, đừng bao giờ là sự “sở hữu”. Vẫn biết mình tự thân chỉ là cát bụi, nhưng là “cát bụi tuyệt vời”. Nó vẫn tuyệt vời ngay khi trở về với cát bụi trong một chiều “lá úa trên cao rụng đầy”, chứ không phải chỉ tuyệt vời khi “vươn hình hài lớn dậy” mà thôi. Thấu cảm được ý nghĩa về cuộc đời thì ta mới nhẹ nhàng, thanh thản ra đi mà không vướng bận, không ưu phiền.
Trăm năm ta mãi mê khắc tên tuổi
Ngàn năm nằm xuống ai còn nhớ chăng!!!
Jos Sỹ Thảo, OP.