Cát bụi

***

Hằng năm, Giáo Hội dành ra ngày Thứ Tư Lễ Tro để nhắc nhở con cái về thân phận con người. Một ít tro được rắc lên đầu bôi lên trán, hai ngày giữ chay, 40 ngày sống tinh thần Mùa Chay. Lời mời gọi sám hối hãy xé lòng, đừng xé áo. Lời nhắc nhở bố thí, cầu nguyện, cảnh giác những cơn cám dỗ trong cuộc sống… một vài điều gọi là nhắc nhở phận người chóng nhớ mau quên. Có là ai, có là gì… cũng phải tuân theo định luật tự nhiên! Có bao nhiêu, có thế nào… rồi cũng xuôi tay chẳng mang được chi!

Cố Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã từng ưu tư khắc khoải về thân phận con người: Là ai? Từ đâu đến? Đi về đâu? “Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi?” – ông nhận ra phận người đến từ bụi đất, mang kiếp sống mong manh vắn vỏi. Hạt bụi nhỏ bé trong vũ trụ bao la, bất lực trước định luật tự nhiên của Tạo Hoá, bị lôi cuốn theo con tạo xoay vần cuộc sống. Sau “một mai vươn hình hài lớn dậy” để sống kiếp cát bụi phù du tạm bợ, dù muốn hay không, chấp nhận hay chống đối, hạt bụi lại rũ áo ra đi về với thân phận bụi đất của mình; “để một mai tôi về làm cát bụi”, thế là hết, là xong một kiếp người.

Vẫn biết bụi đất một mai sẽ trở về với cát bụi. Vẫn biết nơi đến, chốn về như nhau: tất cả chỉ là phù du, vô nghĩa. Nhưng trong lòng ông, “từ vực sâu nghe lời mời đã dậy” đang mong chờ một điều gì đó thâm sâu hơn, cao qúy hơn những gì tầm thường, đang cuốn hút hạt bụi xoay vòng trong cơn lốc đảo điên. Hình như đôi tai tâm hồn ông đã nghe được lời mời gọi thiêng liêng nào đó. À, thì ra cát bụi mệt nhoài sau những chuỗi ngày “mặt trời soi một kiếp rong chơi”, sau những tháng năm hoà mình vào những “tiếng động gõ nhịp không nguôi” của cuộc đời, sau “bao nhiêu năm làm kiếp con người”, bỗng chợt nhận ra thiếu vắng một cái gì đó trong cuộc sống. Hạt bụi nhỏ bé như pha lê được mặt trời soi sáng để rồi trái tim khát khao tin yêu thổn thức “xin úp mặt bùi ngùi, từng ngày qua mỏi ngóng tin vui”.

Là tin vui gì? Ai có thể mang cho đến cho đất trời tin vui bất diệt? Mỗi hạt bụi trong vũ trụ bao la đang chờ đợi một tin vui khác nhau. Có hạt mong được chiếu sáng lấp lánh dù là hư ảo chớp nhoáng. Hạt mong được tích lũy thêm những lớp đất cát phù du, dù bụi sẽ chẳng mang được chi khi “một mai về làm cát bụi”. Hạt khác thích cả đời rong chơi dưới ánh mặt trời. Hạt lại thích hưởng thụ cho bõ kiếp phù sinh vắn vỏi. Có hạt mong được nâng đỡ những hạt bụi khác mảnh mai yếu kém hơn. Hạt lại mong cho đi chính mình để làm mem, làm muối ướp mặn cho đời. Tin vui mà nhạc sĩ họ Trịnh, bạn và tôi đang mong chờ là tin vui gì?

Con Một Thiên Chúa đã từ bỏ vương quyền trên chốn trời cao, nhập thể làm người chỉ với một khát vọng duy nhất, là mang Tin Vui đến cho con người, cho những hạt bụi bé nhỏ dấu yêu. Trong Ngài, bụi đất trở thành vô giá. Với Ngài, đất bụi trở thành bất tử. Nhờ Ngài, bụi đất nếm mùi thiên thu vĩnh cửu. Nhưng, phũ phàng thay không phải tất cả hạt bụi đều chấp nhận Ngài!

Tin Vui dù muộn nhưng không bao giờ trễ. Chẳng phải ai cũng được phúc đón nhận Tin Vui từ thưở bình minh. Dòng đời ngược xuôi tuy vất vả nhưng hào nhoáng, tuy tạm bợ nhưng đầy hấp dẫn, tuy nhiều đau khổ nhưng không thiếu niềm vui giả tạo; không dễ gì mà cát bụi chấp nhận phận mình từ thưở mới “vươn hình hài lớn dậy”. Nhạc sĩ tài ba họ Trịnh đã đi sâu vào cuộc sống, khi ông kinh nghiệm bản thân từ từ đi qua ba giai đoạn của đời người: Với thời trai trẻ hăng say yêu đời, dù biết phận mình là cát bụi, nhưng đó là tiếng hò reo mừng vui: “Ôi cát bụi tuyệt vời!”. Cuộc sống dần trôi, với bao đắng cay chất đầy lên đôi vai gầy, mà ý nghĩa cuộc đời vẫn biệt tăm, ông buông một tiếng thở dài chán chường “Ôi cát bụi mệt nhoài!”. Tiếp tục cuộc hành trình vô định của con người, sắp đến đích mà không biết nơi đến là đâu, kết thúc bài nhạc là một lời chua chát xuôi tay tuyệt vọng: “Ôi cát bụi phận này!”

Con người, chỉ khi “chợt một chiều tóc trắng như vôi” mới giật mình nhìn lại mình, vội vàng đi tìm ý nghĩa cuộc sống. Khi nhìn “lá úa trên cao rụng đầy” với “cụm rừng nào lá xác xơ cây” lòng người mới chùng xuống, băn khoăn lòng hỏi lòng, chiếc lá vàng kia đi về đâu? Phận người có gì hơn một chiếc lá vàng, một hạt bụi không? “Trăm năm vào chết một ngày”, đời người ky cóp, một ngày xuôi tay!

Mùa Chay gợi lại hình ảnh người Cha nhân lành trong ngụ ngôn đứa con hoang đàng, lúc nào cũng thấp thỏm trước ngõ, chờ mong đứa con đi xa trở về! Muộn nhưng không bao giờ trễ! Đừng để đến khi “vết mực nào xóa bỏ không hay…” thì buồn thay cho một kiếp người! Sống vô duyên, chết phận bạc!

***

Lạy Chúa, trong Mùa Chay thánh này, xin cho con cất bước trở về với Chúa khi còn có thời gian chuẩn bị. Bốn mươi ngày Mùa Chay nhắc con nhớ đến những từ ngữ xa lạ: ăn chay, bố thí, cầu nguyện. Xin cho con biết cho đi một phần những gì con đang có, để giúp những hạt bụi khác cảm nếm hương vị tình yêu trong cuộc sống. Xin giúp con một lần ăn chay với cả tâm hồn yêu thương, để nhìn ra được tình yêu của Thiên Chúa với thân phận bụi đất nghèo hèn. Xin cho con biết tỉnh thức cầu nguyện để đừng bám vào những hạt bụi bọt bèo khác mà chỉ bám vào Đấng đã tạo thành con người từ cát bụi, Đấng đã truyền hơi thở mình vào bụi đất vô tri, để trở thành con người mang hình ảnh Ngài. Hạt bụi bám vào Ngài chắc chắn sẽ không bị “vết mực nào xóa bỏ không hay…” vào chốn hư không đời đời.

Lạy Đấng Vĩnh Cửu, cuộc sống lúc bấy giờ sẽ không còn là phù du vô nghĩa, không còn là những tiếng kêu tuyệt vọng từ đáy vực sâu, mà là những tiếng kêu ngạc nhiên hoan lạc, những bản tình ca bất tận ca ngợi tình yêu Thiên Chúa bao la. Ôi cát bụi tuyệt vời! Ôi con người tuyệt vời!