CHÚA NHẬT 5 PHỤC SINH_B
Lời Chúa: Cv 9,26-31; 1Ga 3,18-24; Ga 15,1-8
.
1. “Ở lại trong Thày” (Gm. Giuse Vũ Văn Thiên)
2. Sinh nhiều hoa trái (Tgm. Giuse Ngô Quang Kiệt)
3. Nối kết để hoàn thiện (Lm. Jos. Tạ Duy Tuyền)
4. Sinh hoa trái (Lm. Giuse Nguyễn Hữu An)
5. Sợi tình (Trầm Thiên Thu)
6. Cành gắn liền với cây (Lm. Giuse Đỗ Đức Trí, Gp. Xuân Lộc)
7. Chúa Nhật 5 Phục Sinh_B (Lm. Antôn)
8. Ở lại trong Thầy (Lm. Gioan Nguyễn Văn Ty, SDB)
9. Sinh hoa trái (Lm. Jos. DĐH, Gp. Xuân Lộc)
10. “Ở lại trong Chúa là điều kiện để sinh nhiều hoa trái” (Lm. Đan Vinh)
Gm. Giuse Vũ Văn Thiên
Ngỏ lời với các môn đệ vào giờ phút rất thiêng liêng, tức là trước lúc bước vào cuộc khổ nạn, Đức Giêsu đã sử dụng một hình ảnh đơn sơ mà sâu sắc để an ủi động viên các ông, đó là hình ảnh cây nho. Đức Giêsu tự giới thiệu như một chiếc cầu nối để thông chuyển nguồn sống từ nơi Thiên Chúa Cha đến với các môn đệ và đến với mỗi tín hữu. Bởi lẽ, nếu Đức Giêsu là cây nho, thì Chúa Cha là người trồng, là người chăm lo vun xới và làm cho cây nho ấy phát triển, mỗi tín hữu là một cành nho, gắn liền với thân nho. Nhờ được gắn liền với thân nho mà cành nho mới có khả năng sinh hoa kết trái. Nhờ gắn bó với Đức Giêsu mà chúng ta được vươn lên tới Chúa Cha.
“Hãy ở lại trong Thày!”, lời mời gọi vào giờ phút biệt ly thật thâm sâu và tha thiết. Lời mời gọi ấy nói lên mối tình thày trò, cha con, bạn hữu giữa Đức Giêsu và các môn đệ.
“Hãy ở lại trong Thày” tức là hãy trung tín với Thày, kể cả vào giờ phút khó khăn khủng hoảng nhất, giờ đó chính là lúc Người bị bắt trong Vườn Cây Dầu.
“Hãy ở lại trong Thày”, tức là hãy kiên vững trước mọi gian lao thử thách sau này, vì họ đã ghét Thày, họ cũng sẽ ghét các con”.
“Hãy ở lại trong Thày” còn là sự kết hợp thân tình với Thày, sự kết hợp ấy sẽ làm tăng sức mạnh và nghị lực để lên đường loan báo Thày đã phục sinh. Mối thân tình gắn bó ấy được thể hiện qua hình ảnh cành nho gắn liền với thân nho để được tiếp nhận nguồn sự sống.
“Hãy ở lại trong Thày như Thày ở trong anh em”. Thật vinh hạnh cho người tín hữu, bởi họ có Chúa ngự trong lòng họ, làm cho họ được “thần hóa” và nên giống Người.
Lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta hãy suy tư về thái độ sống của mỗi người, với tư cách là tín hữu. Quả vậy, chúng ta có nhiều lúc giống như cành nho bị lìa khỏi thân cây, vì chúng ta dửng dưng đối với Thiên Chúa, dửng dưng trước lời mời gọi của Tin Mừng. Một khi không còn gắn kết với thân nho, chúng ta cũng lìa xa các cành nho khác. Không liên kết với Thày Giêsu, chúng ta cũng khó mà liên kết với tha nhân. Thánh Gioan tông đồ đã nhấn mạnh đến điều này, khi đặt tình yêu thương lên hàng đầu của các thực hành Kitô giáo (Bài đọc II). Khái niệm “ở lại trong Chúa” cũng được tác giả nhắc đi nhắc lại, đồng thời cho thấy sự hòa quyện giữa tâm hồn chúng ta với Chúa Ba Ngôi, nhờ việc Ngài đến ở trong chúng ta, như chúng ta được ở trong Ngài.
Sự gắn bó với Đấng Phục Sinh là nguyên lý của biết bao ân huệ khác. Đức Giêsu đã hứa rõ ràng: “Nếu anh em ở lại trong Thày và lời Thày ở trong anh em, thì muốn gì, anh em cứ xin, anh em sẽ được như ý”. Như thế, liên kết với Chúa là điều kiện căn bản để lời cầu nguyện của chúng ta được nhận lời.
Thông thường, cây nho muốn sinh hoa kết trái thì phải được cắt tỉa hằng năm. Sự cắt tỉa ấy làm cho cây rỉ máu vì đau đớn, nhưng thật cần thiết, vì nếu không cắt tỉa, cây sẽ cằn cỗi, vô dụng. Mỗi năm, khi tưởng niệm cuộc thương khó của Đức Giêsu, các tín hữu cũng được mời gọi chết đi với con người cũ để sống lại với Đấng Phục Sinh. Sự “chết đi” ấy không phải chỉ là lý thuyết suông, nhưng là những hy sinh cố gắng để vác thập giá cuộc đời, để được gắn bó hơn với Đấng đã hy sinh đến cùng vì yêu thương chúng ta.
Phaolô, vị tông đồ dân ngoại, đã để cho Chúa “cắt tỉa” đời mình: từ một người hăng say tìm giết các tín hữu, cuộc gặp gỡ kỳ diệu với Đức Giêsu trên đường đi Đa-mát đã làm thay đổi cuộc đời ông và biến ông thành một nhân chứng trung kiên loan báo Tin Mừng. Bài đọc I trong phụng vụ hôm nay cho thấy Phaolô đã sớm hòa nhập với các tông đồ để thực hiện sứ mạng Chúa trao phó. Ông sẵn sàng chấp nhận những nguy hiểm đe dọa tính mạng để làm chứng cho Chúa. Ông thực sự gắn bó với Đức Giêsu, đến nỗi sau này ông viết : “Tôi không muốn biết đến chuyện gì khác ngoài Đức Giêsu Kitô, mà là Đức Giêsu Kitô chịu đóng đinh vào thập giá” (1 Cr 2,2).
Dù trong hoàn cảnh nào trong cuộc sống hôm nay, chúng ta cũng có thể trở nên tông đồ của Chúa, nếu chúng ta thực sự “ở lại trong Người”.
Tgm. Giuse Ngô Quang Kiệt
Ai trồng cây cũng mong được ăn quả. Muốn có quả, cũng phải lắm công phu. Không phải cứ xanh tốt lớn mạnh là có quả. Có những ruộng lúa xanh tốt, nhưng chỉ tốt lá, nên chỉ cho những bông lúa lép. Có những cây xum xuê cành lá, nhưng đến mùa chẳng thấy quả nào. Xanh tốt như thế không phải là thành công, nhưng là thất bại. Cành lá chỉ là phụ, hoa quả mới là chính. Được điều phụ mất điều chính, đó là thất bại. Đức Giêsu quan sát cây nho và thấy rằng một cây nho muốn có nhiều hoa quả cần phải có hai điều kiện sau đây:
Điều kiện thứ nhất: Cành phải liên kết với cây. Cành không liên kết với cây, không thể sinh hoa kết quả. Cành không liên kết với cây khi dòng nhựa nuôi dưỡng thân cây bị tắc nghẽn không luân lưu sang cành. Có những con sâu con bọ đục khoét làm cho cành cây bị thương tổn, không còn tiếp nhận được nguồn nhựa sống của thân cây truyền sang. Chỉ khi cành kết hiệp chặt chẽ với cây, dòng nhựa từ cây mới truyền sang cành, cho cành trổ sinh hoa trái.
Điều kiện thứ hai: Cành lá phải được cắt tỉa. Ai đã trồng nho thì biết: Nếu cứ để cành lá phát triển tự do, cây sẽ xanh tươi coi rất đẹp mắt nhưng không có hoa trái. Muốn cây có quả, phải tỉa bớt cành lá. Việc cắt tỉa làm cho dòng nhựa không bị phân tán, nhưng tập trung vào những cành chính, dồn vào cho hoa sung sức, cho quả đầy đặn.
Đức Giêsu muốn dùng hình ảnh cây nho để nói về đời sống đạo của ta. Đời sống của ta được sánh ví như đời sống của cây nho.
Cũng như người trồng nho muốn cho vườn nho của mình không bị tàn lụi, nhưng phát triển, sinh hoa kết quả, Đức Chúa Cha đã tạo dựng nên con người không phải để con người tàn lụi đi, nhưng để con người phát triển, sinh hoa kết quả và tồn tại.
Để được phát triển, con người cũng cần những điều kiện.
Điều kiện thứ nhất: Phải kết hiệp mật thiết với Đức Giêsu. Như cành nho phải liên kết với thân nho mới sinh hoa kết quả, ta phải liên kết mật thiết với Đức Giêsu. Người là nguồn cội sự sống của ta. Tách lìa Người, ta không thể sống, càng không thể phát triển được. Người là dòng sông ân sủng. Khi ta kết hiệp với Người, ân sủng tuôn đổ vào linh hồn, làm cho ta được sống và sống sung mãn. Ân sủng thấm nhập nội tâm, uốn nắn tình cảm, củng cố ý chí, sinh ra những hoa trái thiêng liêng trong tư tưởng, lời nói, việc làm. Sự kết hiệp mật thiết với Chúa làm cho ta sống sự sống của Người, nói lời nói của Người, hành động theo gương của Người, phán đoán theo chuẩn mực của Người, nhìn con người và sự việc bằng cặp mắt của Người, yêu thương bằng trái tim của Người. Khi sự kết hiệp đã đến mức hoàn hảo, chính Người hành động qua ta và vì thế, những hoa trái sẽ vô cùng phong phú.
Điều kiện thứ hai: Phải chịu cắt tỉa. Cành nho muốn sai trái phải chịu tỉa bớt những cành lá rườm ra. Cũng thế, linh hồn phải để Chúa cắt tỉa nhưng gì dư thừa cản trở ơn thánh sinh hoa kết quả. Phải cắt tỉa những ý muốn riêng tư để chuyên tâm tìm thánh ý Thiên Chúa. Phải cắt tỉa những hình thức bề ngoài để chìm vào nội tâm sâu lắng. Phải cắt tỉa những phô trương quyền lực để mặc lấy tâm tình đơn sơ khiêm nhuờng. Chúa cắt tỉa ta bằng những thất bại ta gặp phải. Chúa huấn luyện ta bằng những lời phê bình chỉ trích của những người chung quanh. Chúa mãi dũa ta bằng những nghi kỵ hiểu lầm của người khác. Chúa đào tạo ta trong những phản bội của người thân tín. Việc cắt tỉa làm cho ta đau đớn, nhưng đem lại những lợi ích vô cùng phong phú.
Chính Đức Giêsu đã làm gương cho ta khi Người sống kết hiệp mật thiết với Đức Chúa Cha. Sự kết hiệp ấy được diễn tả qua việc Người chuyên tâm cầu nguyện và luôn luôn làm theo ý Chúa Cha. Người đã để cho Chúa Cha cắt tỉa khi Người từ bỏ ý riêng, nhận uống chén đắng, nhận vác thập giá, nhận lấy cái chết tủi nhục. Chính vì thế, Người đã sinh hoa trái dồi dào nuôi sống tất cả chúng ta. Chính vì thế, Người đã trở nên gốc nho sung mãn sự sống để chuyển thông cho chúng ta.
Lạy Đức Giêsu là Cây Nho Thật, xin cho con biết kết hiệp mật thiết với Chúa. Xin hãy cắt tỉa những gì vô ích trong con để con sinh nhiều hoa trái thiêng liêng như Chúa mong ước. Amen.
KIỂM ĐIỂM ĐỜI SỐNG
1- Còn những gì trong bạn ngăn cản bạn kết hiệp với Chúa?
2- Trong bạn còn những gì phải cắt tỉa?
3- Bạn có sẵn sàng để Chúa cắt tỉa không
4- Những thất bại, những đau khổ bạn gặp phải có ích gì cho bạn không?
Lm. Jos Tạ Duy Tuyền
Cuộc sống con người được kết nối với bao mối liên hệ. Liên hệ đồng loại giữa người với người. Liên hệ với vạn vật, với thiên nhiên. Liên hệ với Thiên Chúa, Đấng tạo thành. Sự liên hệ nào cũng đòi con người phải hòa hợp, phải có bổn phận liên đới để cho mình hoàn thiện hơn. Con người sống mà không có liên đới với cộng đồng thì cũng vô giá trị giữa thế giới mình đang sống.
Có một chàng trai gọi điện thoại cho bồ. Nhưng hôm ấy, chuông điện thoại reo vang, ông bố nhấc ống nghe. Chàng trai liền mở lời:
– Con chim non bé nhỏ xinh đẹp của anh đó hả?
– Không, chim bố đây- ông bố trả lời
– Ấy chết! Cháu xin lỗi bác! Bác có khỏe không ạ?
– Khỏe để đánh nhau với ai?
– Dạ… cho cháu hỏi Trang có nhà không ạ?
– Nó không có nhà thì là dân vô gia cư à?
– Dạ, dạ… ý cháu là Trang có ở nhà không ạ?
– Nếu không thì sao?
– Thế… Trang đi đâu ạ?
– Đến cơ quan rồi.
– Bác cho cháu số điện thoại của Trang được không ạ?
– Nó có nhiều số lắm!
– Bác cho cháu xin một số thôi ạ!
– số 8…
-… 8 rồi… mấy nữa ạ?
– Thì cậu bảo chỉ cần một số thôi mà…..
– Dạ bác cho cháu xin nốt mấy số còn lại luôn ạ!
– 5 7 3 6 8 2, còn sắp xếp sao thì tùy cậu !
Thật khó cho chàng trai! Vì các số không được nối kết với nhau thì chẳng có giá trị gì. Nó chỉ là những con số vô hồn, lạnh lùng nằm bên nhau mà thôi. Làm sao chàng trai có thể kết nối với cô gái nếu không có con số hoàn chỉnh? Mỗi một số thuê bao đều được kết nối với nhiều chữ số. Nếu không có sự nối kết thì làm sao có số thuê bao để liên lạc, để nối kết với nhau.
Cuộc sống con người cũng chỉ có giá trị khi có sự kết nối với nhau. Kết nối để tạo thành một cộng đồng nhân loại vì “không ai là một hòn đảo”. Kết nối với vạn vật để con người được vạn vật che chở dưỡng nuôi. Trên hết mọi sự là kết nối với Đấng tạo thành. Con người phải kết nối với Đấng tạo thành vì con người được sống nhờ Ngài, với Ngài và trong Ngài. Con người rời xa Đấng tạo thành tức là rời xa nhựa sống rồi sẽ héo khô theo thời gian. Đó là điều mà dân Việt mình vẫn nhắc nhở nhau muốn sống bình an hạnh phúc thì phải có “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”.
Phúc âm hôm nay Chúa dùng hình ảnh cây nho và cành nho để nói lên sự nối kết giữa Thiên Chúa và con người. Chúa ví Người như cây nho, Chúa Cha là người trồng nho, còn ta là cành nho. Cây nho gồm nhiều cành được nối kết với nhau tạo thành một thân nho. Tất cả đều được chia sẻ nhựa sống với gốc rễ. Thế nên, nếu không gắn liền với thân cây, cành nho sẽ héo khô. Người Ky-tô hữu chúng ta là những cành nho được liên kết nên một trong Chúa Ky-tô. Tất cả đều phải được nuôi dưỡng trong ân sủng của Chúa, nếu tách lìa khỏi Đức Ky-tô thì chúng ta sẽ không có thể sinh hoa kết quả thiêng liêng trong đời sống.
Sự nối kết nên một với Chúa Kitô không phải là việc kết hợp bên ngoài như gia nhập tổ chức nọ, hội đoàn kia. Người tín hữu nối kết với Chúa Kitô bằng ơn thánh. Vì thế tội phạm sẽ làm giảm ơn thánh, có khi còn cắt đứt sự nối kết với Chúa. Tội phạm sẽ làm cho ta xa lìa Chúa để rồi sẽ không bao giờ sinh hoa kết trái thánh thiện.
Xin cho chúng ta luôn được sống trong ân nghĩa của Chúa, và được hiệp nhất nên một trong Chúa. Xin đừng để những đam mê tội lỗi làm chúng ta xa lìa ân sủng của Ngài, và đánh mất sự liên đới với Ngài. Xin Chúa cho chúng ta được nối kết với Chúa như cành liền cây để sinh hoa kết trái mỗi ngày một thánh thiện hơn. Amen
Lm. Giuse Nguyễn Hữu An
Phúc âm Chúa nhật tuần trước, Chúa Giêsu dùng hình ảnh con chiên và người chăn chiên để nói về mối liên hệ giữa Thiên Chúa và loài người. Mục tử chăm sóc đoàn chiên.
Phúc âm hôm nay, Chúa Giêsu dùng hình ảnh cây nho và cành nho để nói đến sự thông hiệp giữa loài người với Thiên Chúa. Cành nho phải gắn vào thân nho để sống và sinh hoa trái.
Ý nghĩa của lối so sánh là kết hợp và sinh trái. Càng kết hợp chặt chẽ càng sinh nhiều hoa trái. Chúa dạy chúng ta điều kiện căn bản là kết hợp với Chúa, mới đem lại hoa quả thiêng liêng cho chính mình và cho người khác.
Chúa Giêsu nói với các môn đệ: “Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái”(Ga 14,5). Có tới 9 lần cụm tụ “ở lại trong” được lặp lại trong đoạn Tin mừng này. Mỗi người phải “ở lại trong” Thầy, bởi vì: “Không có Thầy, các con không thể làm được gì”(Ga 14,5).
Nếu chúng ta được ở trong Chúa Giêsu, được kết hợp với Ngài thì chúng ta sẽ lãnh được sức sống của Ngài. Chúa Giêsu ở trong Thiên Chúa nên khi kết hợp với Ngài, chúng ta cũng được kết hợp với Thiên Chúa và múc được sự sống của Chúa Ba Ngôi.
Cành nho gắn với thân nho và liên kết với những cành khác. Cành nho nào không tiếp nhận nhựa sống sẽ cằn cỗi, khô héo. Nhựa sống trong thân cây lưu chuyển cho mọi cành để cùng nhau sinh nhiều hoa trái. Chúng ta cần cộng tác với nhau, cần nâng đỡ nhau, cần kết hợp với nhau trên con đường nên thánh.
Thiên Chúa là nguồn mạch sự sống. Tách lìa Người, chúng ta không thể sống, càng không thể phát triển được. Thiên Chúa là dòng sông ân sủng. Khi kết hiệp với Người, ân sủng tuôn đổ vào linh hồn, làm cho chúng ta được sống và sống sung mãn. Ân sủng thấm nhập nội tâm, uốn nắn tình cảm, củng cố ý chí, sinh ra những hoa trái thiêng liêng trong tư tưởng, lời nói, việc làm. Nhờ kết hiệp mật thiết với Chúa, chúng ta được sống sự sống của Người, nói lời nói của Người, hành động theo gương của Người, phán đoán theo chuẩn mực của Người, nhìn con người và sự việc bằng cặp mắt của Người, yêu thương bằng trái tim của Người. Khi sự kết hiệp đã đến mức hoàn hảo, chính Người hành động qua ta và vì thế, những hoa trái sẽ vô cùng phong phú.
Bài đọc 1, kể chuyện thánh Phaolô trở lại trên đường Đa mat. Từ con người phản nghịch trở thành con người của ơn thánh. Từ con người ghét đạo trở thành con người nhiệt thành rao giảng Tin Mừng. Phaolô đã đúc kết mối liên kết cuộc đời mình với Chúa Kitô trong một câu bất hủ: “Tôi sống, nhưng không phải tôi, mà là chính Đức Kitô sống trong tôi” (Gal 3, 20).
“Đức Kitô sống trong tôi” nên tôi mới sinh hoa trái yêu thương như lời Thánh Gioan trong bài đọc 2 : “Ai tuân giữ giới răn của Thiên Chúa thì ở trong Thiên Chúa và Thiên Chúa ở trong kẻ ấy. Và giới răn của Thiên Chúa là tin vào Danh Đức Giêsu Kitô, Con của Ngài, và yêu thương nhau như Ngài đã truyền dạy”. Thánh Gioan còn căn dặn: “Chúng ta đừng yêu thương nơi đầu môi chót lưỡi, nhưng phải yêu thương thật sự bằng việc làm”. “Sinh hoa trái” là yêu thương một cách hữu hiệu, bằng việc làm có sức biến đổi môi trường chung quanh, đem niềm vui và hạnh phúc cho người khác.
Lúc ban đầu, khi các môn đệ mới theo Chúa, Thánh Gioan viết: “Các môn đệ đã đến xem chỗ Ngài ở và lưu lại với Ngài” (Ga 1,39). Sau những năm sống với Chúa, Thánh Gioan đổi cách dùng ngôn ngữ: “Các con hãy ở lại trong Thầy cũng như Thầy ở trong các con” (Ga 15, 17). Ở với là ở bên cạnh. Ở trong là trọn vẹn thuộc về người ấy. Khi Phêrô ở với Chúa là ở bên cạnh thôi nên vẫn còn hai bước chân khác nhau, hai ý nghĩ không chung đường và Phêrô đã có những bước chân sai đi lạc lối. Còn ở trong là nên một trong nhau. Chính nhờ ở trong Chúa mà Phêrô đã trở nên con người mới, hoàn toàn thuộc về Chúa.
“Ở lại trong” và “gắn liền với” Chúa là điều kiện cần thiết để “sinh nhiều hoa trái”. Chúa Giêsu đã sống chân lý đó trong sự kết hiệp mật thiết với Thiên Chúa Cha, và Ngài đã cầu nguyện cho chúng ta được nên một với Ngài trong sự sống đó (Ga 17,21-22).Chúng ta kết hợp với Chúa qua đời sống cầu nguyện, Thánh Lễ và các Bí Tích. Chúng ta còn kết hợp với Chúa qua việc biểu lộ lòng trung tín như lời Thánh Phêrô: “Bỏ Thầy chúng con biết theo ai? Thầy mới có những lời đem lại sự sống đời đời” (Ga 6,68).
“Gắn liền với” hay “ở lại trong” Chúa Giêsu, chúng ta sẽ nhận được sức sống, sức mạnh của Ngài, chúng ta sẽ có một cuộc đời tươi đẹp, ý nghĩa, chẳng những đầy nội lực, an vui, hạnh phúc mà còn là nguồn sức mạnh, nguồn an vui hạnh phúc cho mọi người nữa. Mối liên kết này làm cho chúng ta có cùng bản tính với Chúa Giêsu, được nên một với Ngài: một sự sống, một tình yêu, một tinh thần, một ý chí và hành động. Từ đó, trở nên chi thể trong nhiệm thể Chúa Kitô, chúng ta là óc để suy tư, là mắt để nhìn thực tại trần thế, là tai để nghe tiếng rên rỉ đòi hỏi, là vai để vánh vác, là tay để cứu vớt, là chân để đi đến với người khổ đau, là quả tim để khắc khoải yêu thương, và là miệng để nói những lời bác ái ủi an (ĐHV 341).
Dụ ngôn “cây nho” là bài diễn từ về cuộc sống siêu nhiên. Lời Chúa mời gọi chúng ta hãy luôn gắn bó mật thiết với Chúa. Nhờ ân sủng của Chúa, đời sống chúng ta sẽ trổ sinh nhiều hoa trái tốt lành. Hoa trái chính là yêu thương, chia sẻ, cảm thông, tấm lòng rộng mở, biết quan tâm đến người khác. Sống được như vậy, chúng ta mới xứng đáng là môn đệ của Đấng Phục Sinh, đồng thời cũng làm cho Chúa Cha ngày càng được vinh hiển, như lời dạy của Chúa Giêsu: “Đây là điều làm cho Cha Thầy được vinh hiển là các con sinh nhiều trái, và như thế, các con trở nên môn đệ của Thầy”.
Trầm Thiên Thu
Mạng nhện là thứ rất bình thường, thậm chí còn bị người ta ghét, vì làm bẩn nhà cửa, nhưng nó lại mặc nhiên có mối liên kết kỳ diệu dạy chúng ta bài học giá trị.
Mạng nhện là cái bẫy bắt mồi vô cùng hữu ích của loài nhện, bất kỳ con côn trùng hay sâu bướm nào lỡ rơi vào cái bẫy này, ngay lập tức chúng sẽ bị dính chặt mà không thể nào thoát ra được. Tuy nhiên, chính con nhện luôn tiếp xúc với mạng nhện, nhưng nó lại không hề bị dính. Các khoa học gia phát hiện loài nhện còn khéo léo dệt thêm các sợi tơ trắng trang trí bắt chéo như một thủ thuật nhằm bảo vệ hệ thống mạng của chúng khỏi bị hư hại. Các khoa học cũng phát hiện các mạng nhện tinh xảo còn có thể tạo ra âm thanh như một nhạc cụ dây. Thật kỳ lạ!
Hệ thống internet mà chúng ta gọi là “mạng” hoặc website là “bắt chước” mạng nhện. Các hệ thống khác chúng ta gọi là “mạng lưới”. Mạng nhện thật là độc đáo, bất cứ một điểm nào trên đó, ở bất kỳ nơi nào, cũng có liên kết trực tiếp hoặc gián tiếp với các điểm khác. Cuộc đời chúng ta cũng vậy, không ai là một ốc đảo, người này có liên đới với người khác về phương diện nào đó, xã hội hoặc tâm linh, kể cả về phương diện tội lỗi, dù người này ở xa với người kia.
Thật vậy, mỗi chúng ta đều là chi thể trong Nhiệm Thể Đức Kitô, vì Chúa Giêsu đã nói: “Thầy là cây nho, anh em là cành” (Ga 15:5). Là con người, dù theo tôn giáo nào hoặc chủ nghĩa nào, chúng ta vẫn có “sợi tình” liên kết với nhau một cách vô hình, không thể tách rời. Nghề này hỗ trợ cho nghề khác, không nghề nào cao hơn hoặc thấp hơn nghề nào: “Nhất sĩ nhì nông, hết gạo chạy rông, nhất nông nhì sĩ”. Đừng ảo tưởng hoặc “sĩ diện” hão huyền – tức là đừng “chảnh”.
Tình yêu vô hình, trừu tượng, nhưng khả dĩ cảm nhận. Đạo Công giáo là đạo yêu thương. Máu-yêu-thương là Máu-Đức-Kitô, ai theo Ngài và muốn nên giống Ngài thì cũng phải có loại máu đó, tương tự máu O có thể chia sẻ cho mọi loại máu khác. Vì thế, Kitô hữu phải tâm niệm: “Dù chết không tấm hình nhưng tình không chấm hết”.
Trình thuật Cv 9:26-31 cho chúng ta biết điều thú vị. Chuyện là khi Chúa Giêsu mới phục sinh, ông Saolô đã tới Giêrusalem để tìm cách “tiếp cận” các môn đệ. Thế nhưng mọi người vẫn còn sợ ông, vì họ không tin ông là một môn đệ. Một sự bất tín, vạn sự chẳng tin. Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Chả biết “ất giáp” thế nào, cứ chắc hơn lép. Đôi khi bụng còn chưa tin rốn kia mà! Vả lại “tay” này đâu phải vừa, đáng sợ thật đấy, vì trước đây “hắn” đã từng phi ngựa vung gươm thấy ớn, gặp bất kỳ kẻ nào tin vào Ông Giêsu thì kẻ ấy hết đường sống. Chém! Kiểu như IS (Nhà nước Hồi giáo) ngày nay vậy. Ui da, ớn thiệt chứ giỡn sao!
Thế nhưng chuyện đâu còn có đó, coi vậy mà không phải vậy. Cú ngã ngựa và mù mắt đã thay đổi não trạng của tay nằm vùng Saolô khét tiếng rồi. Thế là ông Banaba liền đứng ra bảo lãnh đưa ông Saolô đến gặp các tông đồ, và tường thuật cho các ông nghe chuyện ông ấy được thấy Chúa hiện ra trên đường và phán dạy làm sao, cũng như việc ông ấy đã mạnh dạn rao giảng nhân danh Đức Giêsu tại Đa-mát thế nào. Đầu xuôi, đuôi lọt. Mọi chuyện tốt đẹp. Trước là Saolô cứng như sáp nguội, nhưng nay là Phaolô mềm như bún rồi. Đừng sợ chi nữa!
Từ đó ông Saolô cùng với các Tông Đồ đi lại hoạt động tại Giêrusalem. Ông mạnh dạn rao giảng nhân danh Chúa. Ông thường đàm đạo và tranh luận với những người Do Thái theo văn hoá Hy Lạp. Nhưng họ tìm cách giết ông, vì thấy Saolô hung hăng thế mà nay lại tâm phục khẩu phục Ông Giêsu. Phải triệt ngay! Các anh em biết thế nên liền dẫn ông xuống Xêdarê và tiễn ông lên đường về Tácxô. Ở lại không ổn rồi. Tính cách khác thôi!
Thật may, thời kỳ yên ổn đã đến. Hồi ấy, trong khắp miền Giuđê, Galilê và Samari, Hội Thánh được bình an, được xây dựng vững chắc và sống trong niềm kính sợ Chúa, và ngày một thêm đông, nhờ Thánh Thần nâng đỡ. Tạ ơn Chúa. Tất cả là Thánh Ý Ngài, “Phaolô trồng, Apôlô tưới, nhưng Thiên Chúa mới làm cho lớn lên” (1 Cr 3:6). Chẳng ai là “cái đinh gỉ” nào cả, chỉ có Thiên Chúa mới là tất cả. Kinh Thánh nói đã cảnh báo: “Chớ khoe khoang vì bộ áo bên ngoài, cũng đừng tự cao trong ngày được vinh dự. Công trình của Đức Chúa thật lạ lùng, nhưng vẫn là bí ẩn đối với phàm nhân” (Hc 11:4).
Vâng, tất cả là hồng ân Thiên Chúa bao la, cao vời khôn ví. Sợi Tình quá đỗi kỳ diệu! Thật vậy, tác giả Thánh Vịnh đã thú nhận: “Chịu ơn Người, tôi dâng lời ca tụng, ngày đại hội toàn dân. Điều khấn nguyền, tôi xin giữ trọn trước mặt những ai kính sợ Người” (Tv 22:26). Chịu ơn thì phải biết ơn, biết ơn thì phải đáp đền, đó là chuyện tất yếu, như tục ngữ Việt Nam có câu: “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Và rồi tác giả Thánh Vịnh dẫn chứng cụ thể: “Kẻ nghèo hèn được ăn uống thoả thuê, người tìm Chúa sẽ dâng lời ca tụng. Cầu chúc họ vui sống ngàn đời. Toàn thế giới, muôn người nhớ lại và trở về cùng Chúa. Mọi dân tộc dưới trần phủ phục trước Tôn Nhan” (Tv 22:27-28).
Người sống đã vậy, người chết cũng chẳng yên, phải động lòng. Tác giả Thánh Vịnh vui mừng bày tỏ cả chuyện người lẫn chuyện mình: “Mọi kẻ ngủ yên trong lòng đất sẽ đều bái lạy một mình Người, phàm những ai trở về cát bụi sẽ cùng phủ phục trước Thánh Nhan. Phần tôi, nguyện sẽ sống cho Chúa, con cháu tôi sẽ phụng sự Người. Thiên hạ sẽ nói về Đức Chúa cho thế hệ tương lai, truyền tụng cho hậu sinh đức công chính của Người, rằng: “Đức Chúa đã làm như vậy!” (Tv 22:30-32).
Sợi gì cũng phải thật, dỏm hoặc giả là đứt ngay. Sợi tình cũng vậy, và còn hơn thế nữa. Thánh Gioan nhắn nhủ: “Hỡi anh em là những người con bé nhỏ, chúng ta đừng yêu thương nơi đầu môi chót lưỡi, nhưng phải yêu thương cách chân thật và bằng việc làm” (1 Ga 3:18). Yêu thương là đức ái, đức ái liên quan đức tin. Nhân đức nào cũng cần chứng minh bằng hành động. Thánh Giacôbê đã mạnh mẽ so sánh: “Đức tin không có việc làm là đức tin chết” (Gc 2:17 và 26).
Chân lý vừa mặc nhiên vừa minh nhiên, không thể bóp méo. Thánh Gioan kết luận: “Căn cứ vào điều đó, chúng ta sẽ biết rằng chúng ta đứng về phía sự thật, và chúng ta sẽ được an lòng trước mặt Thiên Chúa. Vì nếu lòng chúng ta có cáo tội chúng ta, Thiên Chúa còn cao cả hơn lòng chúng ta, và Người biết hết mọi sự” (1 Ga 3:19-20). Cáo tội mình chứ đừng cáo tội người khác, nhưng vì chúng ta vốn là người xấu (Lc 11:13) nên chúng ta không muốn tố cáo mình, không muốn thú tội.
Cáo tội mình là can đảm, biết hướng thiện, biết phục thiện, sống khiêm nhường, mà Thiên Chúa lại rất quý mến người khiêm nhường, lợi cả mọi đàng: “Nếu lòng chúng ta không cáo tội chúng ta, chúng ta được mạnh dạn đến cùng Thiên Chúa. Và bất cứ điều gì chúng ta xin, chúng ta được Người ban cho, bởi vì chúng ta tuân giữ các điều răn của Người và làm những gì đẹp ý Người” (1 Ga 3:21-22). Điều răn của Thiên Chúa rạch ròi và dứt khoát: “Chúng ta PHẢI tin vào danh Đức Giêsu Kitô, Con của Người, và PHẢI yêu thương nhau, theo điều răn Người đã ban cho chúng ta. Ai tuân giữ các điều răn của Thiên Chúa thì ở lại trong Thiên Chúa và Thiên Chúa ở lại trong người ấy. Căn cứ vào điều này, chúng ta biết được Thiên Chúa ở lại trong chúng ta, đó là nhờ Thần Khí, Thần Khí Người đã ban cho chúng ta” (1 Ga 3:23-24).
Mối liên kết bằng “sợi tình” như vậy thì luôn chặt chẽ và bền vững, không gì có thể tháo gỡ. Tay không thể trách chân, bụng không thể trách miệng, cổ không thể trách lưng, răng không thể trách lưỡi,… Người ta cũng nói: “Đoàn kết là sống, chia rẽ là chết”. Đó là điều tất yếu vậy!
Nên “thú tội mình”, không nên “cáo tội người”. Vừa khiêm nhường vừa yêu thương. Có những điều chúng ta tưởng vậy mà không phải vậy, nhưng có những điều rất thật mà chúng ta không dám tin đó là sự thật. Cẩn tắc vô ưu: “Chưa tra xét thì đừng buộc tội, suy nghĩ trước rồi hãy trách móc sau” (Hc 11:7). Bênh vực người khác là điều tốt, nên làm. Tuy nhiên, con người dễ “dính” máu-phe-cánh, không bênh vực công lý mà lại bao che cho sự bất công. Sự bao che liên quan động thái giấu nhẹm. Và rồi được nê hoặc ỷ lại, vênh váo ra vẻ “ta đây”, kẻ xấu vẫn tự tung tự tác, thế nên Thánh Phaolô đã kêu lên: “Mầu nhiệm của sự gian ác đang hoành hành” (2 Tx 2:7).
Chúng ta đã và đang thấy những cảnh trái ngang đó vẫn tiếp tục xảy ra ở xã hội ở khắp thế giới hàng ngày, nhưng trong Giáo Hội cũng không phải không có, thế mới thực sự là điều đáng buồn! Đó là hèn nhát hay nhu nhược? ĐGH Phanxicô nói rằng Giáo Hội phải “nói thẳng nói thật”. Giáo Hội là ai? Là chính mỗi người trong chúng ta. Liệu chúng ta có dám đối mặt sự thật, dù phũ phàng? Khó trả lời hay “ngại” trả lời?
Chúa Giêsu mô tả mối liên kết yêu thương đó bằng hình ảnh cây nho: “Thầy là cây nho thật, và Cha Thầy là người trồng nho. Cành nào gắn liền với Thầy mà không sinh hoa trái thì Người chặt đi; còn cành nào sinh hoa trái thì Người cắt tỉa cho nó sinh nhiều hoa trái hơn” (Ga 15:1-2). “Chặt” và “cắt tỉa” là hai động từ mạnh mẽ, diễn tả việc tách rời, dạng nào cũng gây đau đớn, nhưng có hai kết quả khác nhau. “Chặt đi” là cắt bỏ, loại bỏ. Cành cây không phát triển không chỉ bất lợi cho chính nó mà còn bất lợi cho cành khác và hại thân cây. Cắt bỏ! Tế bào ung thư là tế bào hư hại, bất lợi cho cơ thể, phải cắt bỏ càng sớm càng tốt. Cắt bỏ! Nhưng có khi phải tỉa bớt cho cây phát triển mạnh. Sức khỏe thể lý, sức khỏe trí tuệ, sức khỏe tinh thần, sức khỏe tâm linh, tất cả đều phải khổ luyện mới khả dĩ đạt được mức tốt nhất. Đó là dạng “tỉa” chính mình.
Chúa Giêsu giải thích: “Anh em được thanh sạch rồi nhờ lời Thầy đã nói với anh em. Hãy ở lại trong Thầy như Thầy ở lại trong anh em. Cũng như cành nho không thể tự mình sinh hoa trái, nếu không gắn liền với cây nho, anh em cũng thế, nếu không ở lại trong Thầy” (Ga 15:3-4). Ngài nhấn mạnh: “Thầy là cây nho, anh em là cành. Ai ở lại trong Thầy, và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái, vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được” (Ga 15:5). Chúng ta chỉ là con số KHÔNG to lớn, có làm được chút gì thì cũng là nhờ ơn Chúa, ngay cả chức quyền cũng vậy, tất cả là do “Trời ban cho” (Ga 19:11). Vì thế, đừng ngu dại mà ảo tưởng bao giờ!
Sự thật hay mất lòng, nhưng đôi khi phải nói thật. Chúa Giêsu đã “nói toạc móng heo” luôn: “Ai không ở lại trong Thầy thì bị quăng ra ngoài như cành nho và sẽ khô héo. Người ta nhặt lấy, quăng vào lửa cho nó cháy đi. Nếu anh em ở lại trong Thầy và lời Thầy ở lại trong anh em thì muốn gì, anh em cứ xin, anh em sẽ được như ý. Điều làm Chúa Cha được tôn vinh là: Anh em sinh nhiều hoa trái và trở thành môn đệ của Thầy” (Ga 15:6-8). Thiên Chúa rất muốn chúng ta sống tốt, trước là có lợi cho mình, sau là có lợi cho tha nhân. Không chỉ vậy, Ngài còn muốn chúng ta “sống dồi dào” (Ga 10:10).
Chính Chúa Giêsu đã chết và phục sinh để chứng mình điều sự mong muốn đầy ắp tình yêu thương đó. Trong Tông sắc “Misericordiae Vultus” (Khuôn Mặt Thương Xót), ấn định Năm Thánh Từ Bi Thương Xót từ 8-12-2015 tới 20-11-2016, ĐGH Phanxicô xác định: “Lòng thương xót là nền tảng của đời sống Giáo Hội” (số 10). Hằng ngày, mỗi khi tham dự Thánh Lễ, chúng ta vẫn chúc bình an cho nhau, nhưng có thể chúng ta chỉ làm theo “nghi thức” mà quên “chiều sâu”. Lời chúc bình an rất cần, sau khi sống lại, Chúa Giêsu luôn chúc bình an cho người đối diện mỗi khi Ngài gặp họ. Hôm nay, Chúa Giêsu nhắc nhở chúng ta hãy nối kết với nhau bằng “sợi tình” chân thật qua lời chúc bình an của Niềm Vui Phục Sinh cho nhau với cả tâm thành: “Bình An và Thiện Hảo – Pax et Bonum”. Ai cũng nợ tình nhau, chúng ta phải trả cả đời: “Đừng mắc nợ gì ai, ngoài món nợ tương thân tương ái” (Rm 13:8).
Thực tế chúng ta thấy rằng, ngư dân hoặc người bán cá có mùi cá, người chăn vịt có mùi vịt, người nuôi heo (lợn) có mùi heo,… nghĩa là nghề nào cũng có mùi đặc trưng của nghề đó, không lẫn đi đâu được. Tương tự, người chăn chiên phải có mùi của chiên, người không có mùi của chiên thì chắc chắn không phải chủ chiên chính hiệu! Mùi của chiên là mùi gì? Chiên ở vùng miền nào có mùi đặc trưng của vùng miền đó. Các “con chiên” ở Việt Nam không thể “thơm” như chiên ở các nước Âu Mỹ, Tây phương – nghĩa là các “ràn chiên” ở Việt Nam “hôi” lắm. Làm sao phát hiện chủ chiên nào có mùi chiên như vậy? Chắc hẳn ngại nói lắm!
Lạy Thiên Chúa, xin giúp chúng con biết liên kết với nhau bằng sợi dây liên đới Kitô giáo, xin giúp chúng con luân chuyển cho nhau loại Máu Yêu Thương để cùng nhau sống dồi dào trong Tình Thương Xót của Ngài, luôn hoán chuyển Nhựa Tình để các cành của chúng con luôn sống nhờ Nhiệm Thể Đức Kitô, Đấng hằng sinh và hiển trị cùng với Chúa Cha, hiệp nhất với Chúa Thánh Thần, đến muôn thuở muôn đời. Amen.
Lm. Giuse Đỗ Đức Trí
Kể từ khi khoa công nghệ sinh học phát triển, người ta đã lai tạo được nhiều loại trái cây và hoa quả có năng xuất và chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu con người. Đến một lúc nào đó, các giống cây, giống lúa kém chất lượng và kém sản lượng sẽ bị loại bỏ.
Hôm nay, Chúa Giêsu mượn hình ảnh của người trồng nho và cây nho để nói lên tương quan giữa Thiên Chúa và con người cũng như nói đến sự gắn bó không thể thiếu của con người với Thiên Chúa. Đây là hình ảnh hết sức thực tế và gần gũi : Thầy là cây nho và Cha Thầy là người trồng nho. Thiên Chúa Cha đã trồng cây nho là Chúa Giêsu vào mảnh đất thế gian này. Để như cây nho phải ăn rễ sâu trong lòng đất, chuyển hóa những dưỡng chất trong đất để biến thành trái nho thơm ngọt thế nào, thì Chúa Giêsu cũng thực sự gắn liền và gắn chặn với con người và với thế giới này như vậy. Ngài không đứng bên ngoài nhưng Ngài thực sự mang lấy tất cả những chua cay, ngọt bùi trong kiếp người, chấp nhận cái chết để làm trổ sinh hoa trái sự sống và ơn cứu độ cho nhân loại.
Tuy nhiên, để đón nhận được sự sống mới và ơn cứu độ từ cái chết và sự phục sinh của Chúa, chúng ta phải gắn liền với Chúa Giêsu như cành gắn liền với cây. Trong kỹ thuật ghép cây, gắn liền tức là phải nhận được nhựa sống từ thân cây thông chuyển đến và phải liền da liền mạch và phát triển khỏe mạnh. Cũng vậy, chúng ta được mời gọi phải gắn liền cách chặt chẽ với Chúa Giêsu, tức là đón nhận sự sống thần linh từ Chúa Giêsu và gắn bó không rời khỏi thân cây là Chúa Giêsu. Tuy nhiên, có những cành gắn liền với cây nhưng lại không sinh trái thì cũng không ích gì và sẽ bị cắt bỏ. Cành không sinh hoa trái là do không đón nhận được nhựa sống đầy đủ, tức là để mình sống trong tình trạng èo uột. Đó là tình trạng của những người tuy còn mang danh là Kitô hữu nhưng sống đạo hời hợt. Họ không cầu nguyện, không lãnh nhận bí tích, thì sẽ không thể sinh hoa trái tốt lành. Bí tích Thánh Thể là nhựa sống từ cây nho Giêsu được thông chuyển cho những người gắn bó với Người. Vì thế, những ai để cho Bí tích Giải tội và Thánh Thể nuôi dưỡng thì mới có thể sinh hoa kết trái trong đời sống Kitô hữu được.
Chúa Giêsu cho thấy : Nếu đón nhận sức sống từ thân cây nho là Chúa Giêsu thì sẽ giúp trổ sinh hoa trái. Việc tỉa cành tỉa lá sẽ làm cho cành sinh nhiều hoa trái hơn. Muốn có một cây cảnh đẹp, cần phải được uốn và cắt tỉa, muốn cho cây nhiều trái, cũng phải làm như vậy. Con người tự nhiên, cũng như một cây, nếu không được chăm sóc thường xuyên thì tự nó sẽ ra những nhánh thừa, nhánh phụ hoặc quá nhiều lá vô ích. Đời sống người Kitô hữu nếu không được cắt tỉa thường xuyên thì những thói hư tật xấu, những lối sống theo bản năng hoặc theo xu hướng của xã hội sẽ lấn át và làm cho cuộc sống trở nên yếu đuối, bị chi phối bởi những điều tùy phụ mà sao lãng bổn phận chính yếu là trổ sinh hoa thơm trái ngọt.
Nhiều cành rậm lá không chỉ ảnh hưởng đến việc sinh hoa trái của chính bản thân, mà còn cản trở việc sinh hoa trái của anh chị em khác. Điều đó, chúng ta có thể thấy nơi câu chuyện của bài đọc một. Cộng đoàn Giêsrusalem bấy giờ đã lớn mạnh, họ tự hào mình là những người đón nhận đức tin trực tiếp từ các tông đồ và nghi ngờ những người khác. Ông Phaolô lúc đó đã trở lại tin theo Chúa, đã cùng ông Baraba đi rao giảng về Chúa Giêsu và đã chia sẻ kinh nghiệm được tháp nhập vào cây nho là Chúa Giêsu cho mọi người. Từ một cây nho hoang dại, sống theo sự nhiệt thành của lề luật cũ, ông Phaolô bắt bớ và làm hại những người tin vào Chúa Giêsu. Đang lúc ông hăng say nhiệt thành với công việc đó, chính Chúa Giêsu đã cắt ông khỏi gốc nho hoang dại và tháp nhập ông vào thân nho Giêsu. Phaolô đã trở nên một con người gắn liền với Chúa Giêsu, đã mau chóng đón nhận được sức sống từ Chúa Giêsu thông ban. Phaolô đã làm trổ sinh hoa trái trong cuộc đời ông qua việc miệt mài với công việc loan báo về Chúa Kitô, đã thành lập nên nhiều giáo đoàn như hoa trái của hành trình tông đồ.
Phaolô không chỉ gắn bó với thân nho là Chúa Giêsu mà ông còn hết lòng gắn bó với các tông đồ, tức là Giáo hội. Tuy nhiên, cộng đoàn Giêrusalem vì nghi kỵ đã nhất định từ chối Phaolô, họ không tin lời Phaolô rao giảng. Chỉ khi Banaba đứng ra bảo lãnh và giới thiệu Phaolô trước mặt các tông đồ, ông mới được đón nhận như một thành viên của Giáo hội, như một cành nho mới được tháp nhập vào thân nho. Từ đó, Phaolô tiếp tục dùng hết khả năng và lòng nhiệt thành để làm trổ sinh hoa trái qua việc nhiệt thành rao giảng về Chúa Giêsu.
Cành lá dư thừa cần được cắt tỉa. Thiên Chúa là người trồng nho, Ngài sẽ cắt tỉa chúng ta bằng Lời của Ngài. Siêng năng đọc và gẫm suy Lời Chúa sẽ cho chúng ta nhận ra những lối sống sai lạc, là những cành lá dư thừa vô ích. Đồng thời, chúng ta cần can đảm để cho Lời Chúa như dao sắc bén cắt tỉa chúng ta. Ngài sẽ cắt chúng ta khỏi những lối sống dễ dãi của xã hội, Ngài sẽ tỉa chúng ta khỏi những lôi cuốn của dục vọng xác thịt. Thiên Chúa là người trồng nho sẽ dùng Lời để uốn nắn lại đời sống của mỗi người cho phù hợp với những đòi hỏi của Tin Mừng.
Chúng ta sẽ phải chịu cắt tỉa những gì ? Cắt tỉa là từ bỏ khỏi mình những thói hư tật xấu cản trở chúng ta theo Chúa, là từ bỏ những nếp suy nghĩ và lối sống cũ để dám bắt đầu lối sống mới, suy nghĩ mới. Nhiều người cho rằng, con người ngày nay bị rơi vào lối sống vội, sống thực dụng, đua đòi tiêu xài. Nhiều Kitô hữu chỉ còn gắn với Chúa Kitô một cách hời hợt như cây tầm gửi có hại. Họ để mình bị gắn chặt vào những khuynh hướng xấu, vào của cải vật chất, vào những lối sống sai lạc của xã hội hơn là với Chúa. Vì thế, họ đánh giá nhau bởi những cái họ có (to have) hơn là chính bản thân họ là (to be). Họ biến những đồ dùng và của cải vật chất thành điểm tựa cho cuộc đời thay vì phải hoàn toàn cậy dựa vào Thiên Chúa. Chúng ta cần mạnh dạn cắt tỉa những cành nhánh vô ích đó để có thể tập trung nhựa sống từ thân cây Giêsu để nuôi dưỡng và làm phong phú đời sống thiêng liêng của chúng ta.
Chúng ta sẽ phải trổ sinh những hoa trái nào ? Chắc chắn không có hoa trái nào ngọt ngào bằng hoa trái tình yêu. Vì thế, gắn liền với thân cây Giêsu, đón nhận nhựa sống tình yêu từ Giêsu, chúng ta không thể để mình ra những trái chua, trái dại, nhưng phải sinh hoa thơm quả ngọt cho cuộc sống, cho cuộc đời.
Thánh Gioan đã nhắn nhủ : Chúng ta đừng yêu thương bằng đầu môi chót lưỡi, nhưng phải yêu thương cách chân thật và bằng việc làm. Trong xã hội duy vật và thực dụng ngày nay, nhiều người đã để tình yêu của mình bị xuống cấp, bị thoái hóa. Nhiều người đã biến tình yêu thành thực dụng để tìm kiếm vật chất mà không có sự chân thành ; hành động yêu thương bị tính toán thiệt hơn, bị cân đong đo đếm. Nơi nhiều người trẻ, tình yêu bị biến thành tình dục, yêu thương chỉ còn là thỏa mãn. Thế nên, nhiều người đã lao vào cuộc sống buông thả, dễ dãi trong tình dục mà cứ nghĩ rằng đó là tình yêu.
Về mặt xã hội, nhiều người bị ảnh hưởng quan điểm của Maxz : “hạnh phúc là đấu tranh”, vì thế, con người không sinh được hoa tình yêu, trái hạnh phúc mà chỉ còn là những kèn cựa, tranh giành nhỏ nhen. Chúng ta có thể thấy tình trạng đạo đức xã hội ngày nay xuống cấp, tội ác ngày càng dã man, những gương sống yêu thương dường như quá ít, trái lại, sự ác và gian dối lan tràn. Lý do là vì họ gắn với cây độc, hút nhựa độc, nên chỉ có thể sinh ra trái độc và nguy hiểm mà thôi.
Chúng ta chỉ có thể sinh hoa trái yêu thương khi chúng ta gắn chặt vào thân cây Giêsu, lấy nhựa sống từ Lời của Chúa và Bí Tích Thánh Thể là nhựa ngọt ngào, là dưỡng chất tình yêu nuôi sống cuộc đời và làm cho chúng ta trổ sinh trái ngọt hạnh phúc. Đức Maria là mẫu gương được tháp nhập, đã gắn liền với Thiên Chúa và sinh hoa trái. Xin Chúa qua sự bầu cử của Đức Mẹ, gìn giữ chúng ta trong tình yêu của Ngài. Xin Chúa cắt tỉa chúng ta bằng Lời của Chúa để chúng ta luôn mãi được nuôi dưỡng bằng tình yêu và trổ sinh hoa trái yêu thương cho mọi người hôm nay. Amen.
Lm. Gioan Nguyễn Văn Ty
‘Hãy ở lại trong Thầy!’
Chúng ta không rõ đây có phải là một giới răn, một lệnh truyền, một lời khuyên nhủ hay thổ lộ tâm tình của Đức Giê-su với các môn đệ Người…? Cũng có thể là tất cả các điều đó cùng một lúc tùy theo góc độ nhận định; tuy nhiên tầm quan trọng tột cùng của lời gửi gấm này lại là điều không thể chối cãi. ‘Ở lại trong Thầy… Ở lại trong tình thương của Thầy (câu 9)’ là nền móng của chính tòa nhà thiêng liêng ‘mến Chúa – yêu người’ mà mọi Ki-tô hữu đang cố công xây dựng.
Ngũ Kinh của Cựu Ước ghi chép nhiều giới răn mà Mô-sê nhân danh Đức Chúa Gia-vê ban hành; chúng thật sự là những lệnh truyền; thậm chí được lặp đi lặp lại cách khá lôn xộn để buộc phải ghi nhớ. Khi trả lời vấn nạn do nhóm Pha-ri-sêu đặt ra: ‘trong sách Luật Mô-sê, điều răn nào là điều răn trọng nhất?’, Đức Giê-su đã tóm gọn tất cả trong câu giải đáp: “Tất cả Luật Mô-sê và các sách ngôn sứ đều tùy thuộc vào hai điều răn”, mến Chúa hết lòng và yêu người thân cận như chính mình (Mt 22:34-40). Cái thiếu trầm trọng trong lời giải đáp này (cũng như toàn bộ các luật lệ của Cựu Ước) là chưa cho thấy được một nền tảng, một động lực nào để giữ được các giới răn hay lệnh truyền đó. Phao-lô, đặc biệt trong thư gửi giáo đoàn Rô-ma, đã cho mọi người thấy cái giới hạn căn bản của các giới răn hay các lệnh truyền kiểu này chỉ là một áp đặt từ bên ngoài mang tính nô lệ (xem đặc biệt chương 2).
‘Hãy ở lại trong Thầy… trong tình thương của Thầy’ chính là cái nền tảng, cái động lực rất cần thiết đó, mà mãi tới giờ Đức Giê-su, trong tâm tình chí thiết với các môn đệ, mới bộc lộ cho thấy. Và để các môn đệ dễ dàng nắm bắt được điều rất căn bản và tối hệ trọng này, Người đã sử dụng một hình ảnh rất quen thuộc đối với dân vùng Địa Trung Hải: “Thầy là cây nho, anh em là cành… Cành nào gắn liền với cây mới sinh hoa trái”. Đúng thế, làm sao một người có thể ‘yêu mến Thiên Chúa’ nếu không trước hết ngụp lặn trong tình yêu mà Thiên Chúa đã dành cho mình? Thiên Chúa là tình yêu, cho nên mọi thứ tình yêu đều phải do Ngài khởi xướng và chủ động. Con người không thể tự mình chủ động được tình yêu đối với Thiên Chúa, mà chỉ có thể đáp trả tình yêu mình nhận được. Ngay trong Cựu Ước, Gia-vê đã là Đấng chủ động biểu lộ lòng thương xót đối với dân riêng; biết bao lần Ngài đã giải thoát họ, dẫn dắt và chăm sóc họ…; và để có thể duy trì lòng trung thành với Ngài, hàng năm họ phải long trọng cử hành các biến cố đó (Lễ Vượt Qua là một điển hình). Trong Tân Ước, Thiên Chúa nơi Người Con chí ái là Đức Giê-su Ki-tô, nhất là qua cái chết tự hiến thập giá của Người Con đó, đã không những chủ động mà còn cụ thể hóa tình yêu Ngài dành cho con người tội lỗi thấp hèn. Do đó Thập Giá, xét như một biểu hiện tình yêu, cần phải được thường xuyên tưởng niệm và cử hành; “Anh em hãy làm việc này mà tưởng nhớ đến Thầy” (Lc 22:19). Chính trong ánh sáng này mà ta nhận ra ý nghĩa phong phú của biến cố Phục Sinh; Chúa Ki-tô sống lại tiên vàn là để tình yêu cứu độ của Người kéo dài cách hữu hiệu cho tới muôn đời, Người tiên vàn sẽ ‘ở lại cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế’ (Mt 28:20). Như thế chỉ đôi khi cử hành tưởng nhớ thôi chắc chắn là chưa đủ. ‘Ở lại trong Thầy… Ở lại trong tình thương của Thầy’ không ngơi nghỉ và ngày càng thâm sâu hơn, đó mới đích thực là mục tiêu của toàn bộ đời sống Ki-tô hữu, “Hãy ở lại trong Thầy như Thầy ở lại trong anh em!” Tùy thuộc và tỷ lệ thuận với việc ‘ở lại’ này mà người Ki-tô hữu mới dần học biết phải yêu mến Thiên Chúa như thế nào cho phải lẽ, đồng thời phải yêu mến tha nhân ra làm sao, “anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (câu 12). Trong lãnh vực đặc biệt này, ta thấy câu khảng định của Thầy Giê-su: “không có Thầy, anh em chẳng làm được gì!” mới lộ ra tất cả sự khẩn trương của Tin Mừng.
Thế đó, cũng như biết bao tu sĩ và Ki-tô hữu khác, thường thì tôi đã cố công, đã nỗ lực rất nhiều để xây dựng cho mình có được một tình mến lớn hơn đối với Thiên Chúa và tha nhân. Thế nhưng kinh nghiệm cho thấy, sau nhiều năm tháng, kết quả cụ thể vẫn chẳng đi đến đâu. Cái mà tôi còn thiếu, chính là đã rất ít cất công hoặc dành thời giờ đề chiêm ngắm Thánh Giá, để đi sâu vào, và để ở lại trong tình yêu mà Thiên Chúa đã đối xử với tôi. Cứ thử xem lại các lần đi xưng tội, đã mấy khi tôi dành thời giờ sau lúc xét mình hoặc xưng tội để say sưa chiêm ngắm tình yêu thứ tha vĩ đại của Thiên Chúa cứu độ, thay vì chỉ chu chu chắm chắm quyết tâm sửa mình để có thể đạt được tiến bộ trong lý tưởng mến Chúa yêu người? Cũng vậy, đối tượng nguyện gẫm của tôi có thể bao gồm đủ thứ cao đẹp trên trời dưới đất, nhưng chiêm ngắm tình yêu Chúa, và ở lại trong tình yêu đó, quả thực còn quá hiếm khi. Cụ thể tôi có thực sự thâm tín rằng, ‘ở lại trong tình thương của Thầy’ là thiết yếu (a must) đối với đời Ki-tô hữu hoặc tu sĩ (linh mục) của tôi chưa?
Lạy Chúa, tâm tình của Chúa tha thiết biết bao khi kêu gọi các môn đệ: “Hãy ở lại trong Thầy…, ở lại trong tình thương của Thầy”. Qua những lời này, Chúa mách nước cho con để dành được chiến thắng trong ván cờ xây dựng tình yêu. Xin nhắc con đừng bao giờ quên nước đi kỳ diệu này, nhất là những khi nhận thấy mình tội lỗi, tức là khi tình mến Chúa và yêu người nơi con thấp kém nhất. Xin cho con biết cử hành Thánh Lễ với tâm tình chiêm ngưỡng sâu xa hơn, và tích cực kéo dài trong cuộc sống hơn. A-men.
Lm. Jos. DĐH
Chẳng biết vì xung đột mẹ chồng con dâu hay vì ganh tị gì đó, tiền nhân chúng ta có nói tới câu tục ngữ quả là nặng nề : cây độc không trái, gái độc không con. Thật vô phúc, nếu cây chỉ có lá mà không sinh trái quả, nếu người phụ nữ lập gia đình qua năm này tháng nọ mà vẫn son sẻ ! Thực ra, người nông dân nào gieo trồng cũng mong ngày thu hoạch, người con gái nào lập gia đình mà chẳng mơ ước đến thiên chức làm mẹ.
Cây sinh nhiều hoa trái là dấu hiệu người nông dân chăm chỉ, làm việc có phương pháp khoa học; “con đàn cháu đống” là cách diễn tả của dòng tộc được chúc phúc. Trong gia đình, “con cái” là kết quả của tình yêu vợ chồng, con cháu nên người hữu ích là nhờ công khó chăm sóc giáo dục của bậc làm cha mẹ. Người nông dân đâu chỉ dừng lại ở việc mơ ước vụ mùa bội thu, bậc cha mẹ không thể ngồi chờ thành quả nơi con cháu mình như chờ “sung rụng”. Thời nào cũng vậy, nhà nông cần kỹ thuật gieo trồng, bậc cha mẹ cần liên đới tình yêu, trách nhiệm, đó phải là bước khởi đầu cho lợi ích trồng cây, trồng người.
Chúa Giêsu hôm nay nói đến tính hiệu quả của việc sinh nhiều hoa trái, cây phải liền cành, người tốt, phải được hấp thụ bởi sức sống của tình yêu. “Thầy là cây nho, Cha Thầy là người trồng nho”; ngành nho phải dính liền với thân cây, và nhờ kỹ thuật chăm sóc cắt tỉa, cây nho mới sinh hoa kết trái. Thiên Chúa là người trồng tỉa đích thực, Đức Giêsu là cây nho mực thước theo thánh ý của người trồng nho, các môn đệ và người Kitô hữu chúng ta là ngành nho, nhất định phải sinh hoa trái khi liết kết với thân nho.
Chúa Giêsu giới thiệu Thiên Chúa là người trồng nho, và Thiên Chúa còn tạo dáng cắt tỉa thân nho, cành nho, vì thế cây nho sinh hoa trái đã vậy, cây nho còn mang dáng dấp hài hòa xinh đẹp nữa. Ý định tốt đẹp hoàn hảo của Chúa, rất cần đến sự liên đới yêu thương hiệp nhất trong bầu khí ấm cúng của gia đình. Phaolô sau khi đã ý thức ông cũng là ngành nho của Đức Giêsu Kitô, ông chấp nhận bị cắt tỉa, vâng theo đệ nghị của Baraba và các tông đồ, ông rời khỏi Giêrusalem để khỏi gây cớ vấp phạm trong đại gia đình Hội-thánh lúc ban đầu còn kỵ thị giữa những người Do-thái theo văn hóa Hy-lạp.
Ai trồng cây cũng mong tới ngày được ăn trái quả, không dừng lại ở việc thu được nhiều kết quả, khuynh hướng tự nhiên ta còn mong cây sinh trái quả đảm bảo chất lượng, có như vậy vườn nho mới có giá trị thiết thực. Trong việc “trồng người”, không những ta phải vận dụng tối đa phương pháp, kỹ thuật, đầu tư cho thế hệ trẻ, chúng ta còn rất cần phải chú ý đến sự phát triển toàn diện, kiến thức xã hội phải đi song song với kiến thức tâm linh. Nếu quan tâm đến“trồng người”, căn bản ta phải hướng tới là người khỏe mạnh, người có tình yêu thương, có sự hiểu nhau, trong tình yêu phải bền vững như cha ông ta nhắc nhớ : anh em chín bỏ làm mười.
Chúng ta cũng vẫn nghe nói : khôn chết, dại chết, biết mới sống; thật phù hợp khi chúng ta đủ khiêm tốn, nghe được lời quả quyết của Chúa Giêsu hôm nay : “Ai ở trong Thầy và Thầy ở trong người ấy, và kẻ ấy sinh nhiều hoa trái”. Kinh nghiệm của người nông dân còn cho biết : tốt cây, xum xuê cành lá, chưa hẳn sẽ mang lại mùa bội thu ! Do đó, chúng ta chẳng có gì để tự mãn, khi tài trí của con người luôn nhỏ bé trước tình yêu thương và kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa.
Chúa Giêsu đã dùng hình ảnh quen thuộc của người làm vườn, để áp dụng vào mối thông hiệp : Thầy là cây nho, chúng ta là cành. Cây nho, ngành nho theo nghĩa thiêng liêng : nếu không sinh trái, có nghĩa là không còn ở trong Chúa, là không còn liền thân với Chúa Giêsu là cây nho nữa, vì thế cành sẽ héo khô và chết thôi !
Người Kitô hữu hôm nay sẽ trở thành môn đệ Chúa bằng chính việc sinh hoa trái thánh thiện, tất nhiên không phải bằng lời nói, hay những lý lẽ nào khác. Người nông dân đều có thể hiểu cây nho sẽ cho trái đúng mức nếu được cắt tỉa. Chúa Giêsu là cây nho và cũng được cắt tỉa để tất cả có được như hôm nay, chỉ khi được hưởng hạnh phúc thật trên trời chúng ta mới hiểu tại sao ta cần phải có khổ đau, cần phải vượt qua khó khăn, túng thiếu….
Sau hết, sinh hoa trái là ở lại trong Thầy Giêsu và liên kết với Thầy qua đường dây “cầu nguyện và năng lãnh nhận các bí tích”. Tất cả sức sống của người kitô hữu được chuyển thông từ Thầy Giêsu, khả năng kết trái cũng phát sinh từ Thầy Giêsu. Tục ngữ có câu : lá lành đùm lá rách, cành dưới đỡ cành trên. Lời nhắc này chúng ta vẫn đang thực hiện, nhưng dù sao mỗi người cần phải xây dựng trong tình yêu và gương sáng của chúng ta. Amen.
Ở LẠI TRONG CHÚA LÀ ĐIỀU KIỆN ĐỂ SINH NHIỀU HOA TRÁI
Lm. Đan Vinh
I/ HỌC LỜI CHÚA
1/ TIN MỪNG: Ga 15,1-8
(1) Thầy là cây nho thật, và Cha Thầy là người trồng nho. (2) Cành nào gắn liền với Thầy mà không sinh hoa trái, thì Người chặt đi ; Còn cành nào sinh hoa trái, thì Người cắt tỉa cho nó sinh nhiều hoa trái hơn. (3) Anh em được thanh sạch rồi nhờ lời Thầy đã nói với anh em (4) Hãy ở lại trong Thầy như Thầy ở lại trong anh em. Cũng như cành nho không thể tự mình sinh hoa trái, nếu không gắn liền với cây nho. Anh em cũng thế, nếu không ở lại trong Thầy. (5) Thầy là cây nho, anh em là cành. Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái. Vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được. (6) Ai không ở lại trong Thầy, thì bị quăng ra ngoài như cành nho và sẽ khô héo. Người ta nhặt lấy, quăng vào lửa cho nó cháy đi. (7) Nếu anh em ở lại trong Thầy và lời Thầy ở lại trong anh em, thì muốn gì anh em cứ xin, anh em sẽ được như ý. (8) Điều làm Chúa Cha được tôn vinh là: Anh em sinh nhiều hoa trái, và trở thành môn đệ của Thầy.
2/ Ý CHÍNH
Bài Tin Mừng hôm nay cho thấy sự hiệp thông với Đức Giê-su là điều kiện để đức Tin của các môn đệ có thể phát sinh hoa trái. Cũng như cành nho phải kết hiệp mật thiết với thân cây mới sinh hoa kết trái thế nào, thì các tín hữu cũng phải kết hiệp mật thiết với Chúa Giê-su mới có thể làm vinh danh cho Thiên Chúa và góp phần cứu rỗi các linh hồn.
3/ CHÚ THÍCH
– C 1-3: + Thầy là cây nho thật: Trong Cựu Ước, các ngôn sứ đã so sánh dân Ít-ra-en như là một vườn nho gồm những cây nho thuần chủng hảo hạng mà Thiên Chúa đã chọn lựa và vun trồng (x Is 5,1-7). Nhưng Ít-ra-en đã biến thành loài nho tạp chủng, chỉ phát sinh ra quả dại trái chua (x. Gr 2,21). Trong Tân Ước, Đức Giê-su đã khẳng định Người thực là cây nho của Thiên Chúa (x Ga 15,1). + Cha Thầy là người trồng nho: Chúa Cha đã trồng cây nho này khi sai Đức Giê-su xuống trần gian cứu độ loài người. + Cành nào gắn liền với Thầy mà không sinh hoa trái, thì Người chặt đi: Thiên Chúa đồng thời cũng là chủ cây nho sẽ loại bỏ những cành nho nào không phát sinh hoa trái, nghĩa là không sống tốt hơn người thu thuế và dân ngoại (x. Mt 5,46-47), không thánh thiện hơn các kinh sư và các Pha-ri-sêu giả hình (x. Mt 5,20), không trở thành muối ướp cho thiên hạ khỏi hư hỏng (x Mt 5,13), không chiếu tỏa ánh sáng qua việc lành phụng sự Thiên Chúa và phục vụ tha nhân (x. Mt 5,14-16). + Còn cành nào sinh hoa trái, thì Người cắt tỉa cho nó sinh nhiều hoa trái hơn: Cây nho có khả năng sinh hoa trái ám chỉ các tín hữu tốt sẽ được chủ vườn tỉa bớt cành lá rườm rà là các thói hư tật xấu để họ phát sinh hoa trái là các việc lành nhiều hơn. + Anh em được thanh sạch rồi nhờ lời Thầy đã nói với anh em: Lời Chúa cũng như lưỡi dao sắc bén, có thể thanh luyện, tỉa bớt các thói hư tội lỗi, làm cho các tín hữu ngày một hoàn thiện hơn.
– C 4-5: + Hãy ở lại trong Thầy như Thầy ở lại trong anh em: Tin Mừng Gio-an có nhiều câu Đức Giê-su nói đến “ở lại trong” hay “gắn liền với” như sau: “Anh em hãy ở lại trong Thầy” (x. Ga 15,4), “Thầy ở lại trong anh em” (Ga 15,4-5), “Lời Thầy ở lại trong anh em” (Ga 15,7), “Anh em hãy ở lại trong tình thương của Thầy” (Ga 15,9-10) ; “Nếu không gắn liền với thân cây nho” (Ga 15,4). “Ở lại trong lời Người” (Ga 8,31), “Ở lại trong ánh sáng” là yêu thương anh em (1 Ga 2,10), “Mầm sống của Thiên Chúa sẽ ở lại trong người ấy, và người ấy sẽ không thể phạm tội, vì đã được Thiên Chúa sinh ra” (1 Ga 3,9). + Thầy là cây nho, anh em là cành: Giống như cành nho phải liên kết với thân cây nho thì các môn đệ cũng phải hiệp thông với Đức Ki-tô, để đón nhận được sức sống là Ơn Thánh Thần (x Ga 20,21). + Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái: Người môn đệ nếu biết hiệp thông và ở lại với Đức Giê-su thì sẽ đón nhận được nhựa sống ân sủng từ Đức Giê-su thông ban. Khi đó, sứ mệnh tông đồ dù bước đầu có khó khăn nhưng cuối cùng cũng sẽ thành công, giống như hạt giống sau ba lần thất bại vì được gieo vào vệ đường, đất pha sỏi đá, đất có nhiều cây gai… cuối cùng đã được nhiều hoa trái khi gieo vào đất tốt (x. Mt 13,3-8). + Vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được: Đức Giê-su là nguồn sống mới, giúp loài người được ơn cứu độ. Về phạm vi ân sủng, các môn đệ sẽ thất bại nếu không “ở lại trong” hay kết hiệp với Người (x 1 Cr 3,6-7).
– C 6-8: + Ai không ở lại trong Thầy, thì bị quăng ra ngoài như cành nho và sẽ khô héo: Những người không kết hiệp với Đức Giê-su, tức là không được Người tỉa sạch tội lỗi và các thói hư tật xấu, không được ơn Thánh Thần thánh hóa, thì sẽ bị loại ra khỏi Nước Thiên Chúa và không được sống đời đời. + Người ta nhặt lấy, quăng vào lửa cho nó cháy đi: Số phận của những người này là sẽ bị phạt trong hỏa ngục muôn đời vào ngày tận thế, giống như “cỏ lùng” sẽ bị quăng vào lửa khi tới mùa gặt, nơi đó sẽ phải khóc lóc nghiến răng” (x. Mt 13,41-42). + Thì muốn gì anh em cứ xin, anh em sẽ được như ý: Một khi đã kết hiệp với Đức Giê-su, thì lời cầu nguyện nhân danh Người sẽ đẹp lòng Chúa Cha và được nhậm lời (x Ga 16,23). + Điều làm Chúa Cha được tôn vinh: Thánh ý của Chúa Cha là muốn cho mọi người được ơn cứu rỗi. Chúa Cha đã sai Chúa Con đến thế gian, để nhờ Con của Ngài mà nhân loại được sống đời đời. Vì thế, khi chúng ta sinh hoa trái, sống tốt lành thánh thiện và làm cho nhiều người được ơn cứu độ… là chúng ta đã làm theo ý Chúa Cha, làm sáng Danh Cha, hay làm cho Cha được tôn vinh (kinh Lạy Cha). + Anh em sinh nhiều hoa trái và trở thành môn đệ của Thầy: Khi chúng ta trở thành chứng nhân của Đức Giê-su, giúp lương dân nhận biết tôn thờ và yêu mến Thiên Chúa… là chúng ta phát sinh nhiều hoa trái và mới trở thành môn đệ thực sự của Đức Giê-su.
4/ CÂU HỎI
1) Chúa Giê-su muốn dạy các tín hữu điều gì qua đoạn Tin Mừng này?
2) Trong Cựu Ước, các ngôn sứ đã so sánh dân Ít-ra-en với cây nho thế nào?
3) Trong Tân Ước, Đức Giê-su đã ví mình như cây nho và người trồng nho là ai?
4) Cây nho không sinh hoa trái sẽ bị chặt đi ám chỉ loại tín hữu nào?
5) Cây sinh trái tốt sẽ được chủ vườn làm gì để nó sai trái hơn? Lời Chúa ví như vật dụng gì để cắt tỉa cành nho?
6) Đức Giê-su đã nói những lời nào để mời gọi các môn đệ “hãy ở lại trong”hay “gắn liền với” Người?
7) Ai ở lại trong Chúa Giê-su và gắn bó với Người sẽ được gì?
8) Câu “Vì không có Thầy anh em chẳng làm gì được” phải được hiểu thế nào ?
9) Số phận đời đời của những kẻ không ở lại trong Đức Giê-su ra sao ?
10) Để lời cầu nguyện được Thiên Chúa chấp nhận thì cần có thái độ nào đối với Đức Giê-su?
11) Các tín hữu phải có nếp sống ra sao để Chúa Cha được tôn vinh?
12) Cụ thể các tín hữu phải làm gì để phát sinh được nhiều hoa trái đức tin?
II/ SỐNG LỜI CHÚA
1/ LỜI CHÚA: “Thầy là cây nho, anh em là cành. Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái. Vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được” (Ga 15,5).
2/ CÂU CHUYỆN: Gương kết hiệp với Chúa của thánh Tê-rê-sa Hài Đồng Giê-su:
Thánh nữ Tê-rê-sa Hài Đồng Giê-su, sinh năm 1873 tại A-lăng-sông (Alancon) nước Pháp. Ngay từ khi 15 tuổi, Tê-rê-sa đã được đặc ân gia nhập vào dòng kín Các-men. Chín năm sau, tức năm 1897, chị Tê-rê-sa đã an nghỉ trong Chúa do bị bệnh lao phổi. Thế mà, ngay sau khi qua đời, tiếng thơm nhân đức của chị đã lan rộng khắp nơi. Rồi 28 năm sau, tức năm 1925, chị Tê-rê-sa đã được Đức Pi-ô XI phong lên bậc hiển thánh và được đặt làm bổn mạng các xứ truyền giáo, ngang hàng với thánh Phan-xi-cô Xa-vi-ê. Cuối cùng, Đức Gio-an Phao-lô Đệ Nhị còn phong chị Tê-rê-sa lên bậc tiến sĩ của Hội Thánh.
Đọc tiểu sử của thánh nữ, ta thấy chị không phải vất vả đi khắp nơi giảng dạy giáo lý Thánh Kinh cho dân chúng, đương đầu với lạc giáo như thánh Đa-minh; Không sống khắc khổ ăn chay đánh tội như thánh Phan-xi-cô Khó Khăn; Không bỏ quê hương đi đến những vùng xa xôi truyền giáo như thánh Phan-xi-cô Xa-vi-ê ; Không để lại nhiều tác phẩm có giá trị triết lý và thần học như thánh Tô-ma A-qui-nô ; Không làm nhiều phép lạ giúp đỡ những người nghèo khổ bất hạnh như thánh Mác-tin Po-rê; Không chịu cực hình đau khổ để làm chứng cho Chúa như các thánh tử đạo Việt Nam… Thế nhưng tại sao Tê-rê-sa lại được Hội Thánh tôn vinh như một đại Thánh của thế kỷ XX và XXI? Thưa chính là nhờ chị có đời sống nội tâm đạo đức, luôn kết hiệp mật thiết với Chúa Giê-su như cành nho gắn liền với thân cây nho. Nhờ sự kết hiệp đó, dù không làm được những việc lớn lao bề ngoài, nhưng Tê-rê-sa đã đem lại nhiều ích lợi cho Hội Thánh, đặc biệt là đường lối nên thánh của chị thánh rất phù hợp với Lời Chúa dạy và với tâm lý con người trong thời đại ngày nay. Nhờ kết hiệp mật thiết với Chúa Giê-su, mà Tê-rê-sa đã đem lại một sinh lực mới cho Hội Thánh, như lời Chúa phán: “Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái. Vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được” (Ga 15,5).
3/ THẢO LUẬN: 1) Cụ thể, bạn nên làm gì để noi gương Tê-rê-sa “Sống đời thường bằng một cách thức phi thường”? 2) Ngày nay chúng ta có thể làm ba cách để kết hiệp mật thiết với Đức Giê-su như sau: Một là năng tham dự thánh lễ Chúa Nhật và sốt sắng rước lễ để hiệp thông với Hội Thánh và hiệp nhất với Chúa Giê-su Thánh Thể; Hai là lắng nghe Lời Chúa qua các buổi học giáo lý Thánh kinh tại nhà thờ hay khi đọc lời Chúa trong giờ kinh tối gia đình; Ba là sống kết hiệp với Chúa bằng việc năng dâng lời nguyện tắt trước mỗi công việc thường ngày. Chẳng hạn: ”Lạy Chúa, con xin làm việc này để tỏ lòng yêu mến Chúa”. Ngoài ba cách trên, bạn còn có thể làm gì để ở lại trong Chúa Giê-su hay sống kết hiệp mật thiết với Người?
4/ SUY NIỆM
1) Thầy là cây nho, anh em là cành
Cây nho và cành nho là một. Có một sự lệ thuộc hỗ tương giữa cây với cành và cành này với cành khác. Nếu nói “Tôi theo Ðức Kitô nhưng không theo Hội Thánh” tức là chia cắt Ðức Kitô khỏi Hội Thánh, giống nhứ cắt cành ra khỏi thân cây.
Những môn đệ đầu tiên của Ðức Giêsu đã nhìn thấy Người, ăn uống và trò chuyện với Người sau khi Người sống lại. Nhờ đó họ cảm nghiệm sâu sắc về tầm quan trọng của sự liên kết với Người. Họ luôn ý thức thực hành lời dạy của Đức Giê-su: “Thầy là cây nho, anh em là cành”.
2) “Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái. Vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được” (Ga 14,5b)
Nếu người ta gắn bó với Ðức Giêsu thì họ sẽ phát sinh nhiều hoa trái như Người đã hứa: “Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái”. Cuộc đời của người tín hữu chỉ trở nên phong phú nhờ đón nhận được ơn Chúa ban. Như lời Ðức Giêsu cầu nguyện cho các môn đệ: “Nếu anh em ở lại trong Thầy và lời Thầy ở lại trong anh em, thì muốn gì anh em cứ xin, anh em sẽ được như ý”.
Người môn đệ thực sự của Ðức Giêsu không chỉ là kẻ đi theo Người mà còn là kẻ kết hiệp mật thiết với Người như lời Tông đồ Phaolô: “Không phải tôi sống, chính Ðức Kitô sống trong tôi”. Môn đệ là người “ở lại trong Ðức Kitô”, nối dài sự hiện diện và hoạt động của Ðức Giêsu trên trần gian như một Kitô khác. Nếu chúng ta là môn đệ thực sự của Đức Giê-su, thì chính Lời Người sẽ chiếm hữu chúng ta và cắt tỉa chúng ta. Bấy giờ cuộc đời chúng ta sẽ được biến đổi, nhựa sống ân sủng của cây nho Đức Kitô sẽ hiện diện dồi dào trong các cành nho là chúng ta và giúp chúng ta sản sinh nhiều hoa trái xum xuê là các việc bác ái yêu thương tha nhân.
3) Còn cành nào sinh hoa trái, thì Người cắt tỉa cho nó sinh nhiều hoa trái hơn
Khi trồng nho, thân cây thuộc loại yếu ớt không thể tự đứng thẳng mà phải được cột sát vào một cây cọc và mọc để leo lên một giàn tre, cây nho sẽ có điều kiện phơi cành và lá dưới ánh nắng mặt trời nên sẽ xanh tươi. Khi cây đủ lớn, sẽ được chủ vườn cắt tỉa bớt cành lá để từ chỗ bị cắt tỉa sẽ phát ra nhiều nhành lá mới, và ra chùm bông rồi biến thành những chùm nho sum suê đẹp mắt. Nếu chúng ta kết hiệp với Chúa, chúng ta sẽ được Chúa trao cho nhiều cơ hội là hoàn cảnh bất lợi, các người chung quanh thù ghét, các thất bại gặp trong cuộc sống… để giúp chúng ta cắt tỉa các thói hư như ích kỷ tự ái cao và tự mãn tự kiêu trong chúng ta.
Đức Giêsu đã nói: ”Không có Thầy anh em không làm được gì”. Chúng ta sống được là nhờ ơn Chúa, mọi sự phải nằm trong tay Chúa. Đời sống của chúng ta chỉ có thể phát triển được khi có ơn Chúa nâng đỡ, ngoài Chúa ra không ai có thể giúp ta sống dồi dào. Chúa ban cho chúng ta ơn lành qua Lời Chúa và các phép bí tích, nhất là bí tích Thánh Thể. Nhờ biết dựa vào ơn Chúa giúp bằng việc năng đọc Lời Chúa và đón nhận Thánh Thể, chúng ta mới có sự sống thiêng liêng và phát sinh nhiều hoa trái mến Chúa yêu người như linh đạo của thánh Tê-rê-sa.
4) Hoa trái bác ái từ việc “ở lại trong Chúa” như thánh nữ Tê-rê-sa
– Linh đạo của thánh Tê-rê-sa: Tê-rê-sa đã vâng lời bề trên báo cáo về linh đạo của mình gọi là Con Đường Thơ Ấu Thiêng Liêng trong cuốn sách “Tự Thuật”. Đây là Đức Bác Ái cụ thể rút ra từ lời dạy và gương lành của Đức Giê-su trong Tin Mừng và được Tê-rê-sa tóm lại như sau:
Luôn tin yêu phó thác mọi sự trong tay Chúa quan phòng, như đứa con thơ trong lòng mẹ.
Quyết tâm thực thi tình mến Chúa yêu người giữa đời thường: “Sống đời thường bằng một cách thức phi thường”.
Lòng Mến còn được thể hiện bằng việc tận hiến toàn thân để làm vinh danh Thiên Chúa và phục vụ phần rỗi tha nhân.
Vui vẻ đón nhận những hiểu lầm, chịu đựng các bất công khinh dể của tha nhân, coi nó như những món quà Chúa gởi đến cho mình để giúp cắt tỉa thói hư và ngày một nên hoàn thiện hơn.
– Bài ca đức ái theo linh đạo của Tê-rê-sa: trong cuốn Tự Thuật Tê-rê-sa đã viết ca tụng đức Ái như hoa trái của việc đạo đức thực sự là lòng mến Chúa như sau:
“Đức Ái đã cho tôi thấy chìa khóa về ơn gọi của tôi. Tôi hiểu rằng: nếu Hội Thánh là một thân thể gồm nhiều chi thể, thì các chi thể đương nhiên phải có một chi thể trọng yếu hơn là trái tim luôn cháy lửa yêu mến. Chỉ có lòng mến mới thúc bách mọi thành viên trong Hội Thánh hăng hái hoạt động. Nếu ngọn lửa mến đó tắt đi thì các tông đồ không còn rao giảng Tin mừng, các vị tử đạo sẽ không hy sinh đổ máu. Tôi hiểu lòng mến bao trùm mọi ơn gọi khác, bao quát mọi không gian và thời gian. Tóm lại lòng mến là vĩnh cửu”.
Về đời sống nội tâm, Tê-rê-sa đã thưa với Đức Giê-su như sau: “Ôi Giê-su là Tình Yêu của con. Con đã khám phá ra ơn gọi của con là Sống Tình Yêu! Con đã tìm ra chỗ đứng của con trong lòng Hội Thánh là Mẹ con mà Chúa đã ban cho con. Con sẽ là Tình Yêu, và như vậy con sẽ là tất cả…” (Trích sách Tự Thuật).
Quả vậy, chính lòng mến Chúa tha thiết đã làm cho Tê-rê-sa tiến nhanh tới đỉnh trọn lành, và kết thúc cuộc đời trong bình an và hạnh phúc. Ai thực sự thánh thiện sẽ có một đời sống bác ái trọn hảo.
5/ CẦU NGUYỆN
– LẠY CHÚA GIÊSU. Chúa là cây nho, chúng con là cành. Cành nho chỉ sống được là nhờ hút được nhựa sống từ thân cây nho. Chúng con cũng chỉ có sự sống siêu nhiên nhờ ơn Chúa ban. Lạy Chúa, xin giúp chúng con luôn kết hiệp với Chúa bằng việc năng đến nhà thờ dự lễ, để được lắng nghe lời Chúa, tìm hiểu ý Chúa và mau mắn xin vâng. Xin cho chúng con biết chuẩn bị tâm hồn xứng đáng đón rước Chúa mỗi ngày. Nhờ đó, chúng con hy vọng sẽ sống kết hiệp mật thiết với Chúa và đưa nhiều người về làm con Chúa Cha.
– LẠY CHÚA. Xin giúp chúng con biết kết hiệp với Chúa noi gương Mẹ Ma-ri-a xưa: Sau khi đón nhận Ngôi Lời nhập thể, Mẹ đã đem Thai Nhi Giê-su đến chia sẻ với gia đình Gia-ca-ri-a và làm cho thai nhi Gio-an khỏi tội tổ tông truyền. Xin cho chúng con hôm nay, sau khi đón rước Chúa Thánh Thể vào lòng, cũng biết đem Chúa là tình yêu đến chia sẻ cho người thân trong gia đình, đem Chúa là tình yêu đến tạo tình hiệp thông giữa cộng đoàn giáo xứ, đem Chúa là tình yêu vị tha đến phục vụ mọi người, nhất là những người bệnh tật, đau khổ bất hạnh… Nhờ được kết hiệp với Chúa, chúng con sẽ vui lòng đón nhận mọi điều may rủi gặp phải trong cuộc sống. Chúng con hy vọng rằng: khi cùng chết với Chúa, chúng con cũng sẽ cùng được sống lại với Chúa sau này.
X. HIỆP CÙNG MẸ MA-RI-A.
Đ. XIN CHÚA NHẬM LỜI CHÚNG CON.
