Theo truyền thống của Giáo Hội, kinh Mân Côi là một trong những lời kinh cổ xưa nhất, và lời kinh này trở nên gần gũi thân quen với hết mọi người, mọi tầng lớp từ người già đến người trẻ, từ trí thức đến người bình dân, ai cũng có thể đọc và có những cảm nghiện đức tin cho riêng mình qua những lời kinh này. Đặc biệt với người tín hữu Việt Nam, thì lời kinh Mân Côi là lời kinh gần gũi thân thương từ khi chúng ta bập bẹ biết nói cho đến khi nhắm mắt xuôi tay, người tín hữu luôn tin tưởng vào lòng từ mẫu của Đức Mẹ qua tràng chuỗi Mân Côi. Cho đến hôm nay, mỗi lần có dịp kính viếng Đức Mẹ tại Lavang hoặc Tà Pao, chúng ta cũng có thể nhìn thấy lòng tin của người tín hữu đối với Đức Mẹ qua tràng chuỗi Mân Côi, và chính lời kinh này trở thành lời kinh của những người tin, và cũng là lời kinh nuôi dưỡng lòng tin.
Gọi kinh Mân Côi là lời kinh của đức tin, vì trước hết, kinh Mân Côi trình bày lại các màu nhiệm đức tin quan trọng dưới hình thức tóm tắt đơn giản. Qua việc đọc kinh Mân Côi chúng ta được suy niệm từ mầu nhiệm Ngôi Hai Thiên Chúa nhập thể làm người qua biến cố sứ thần Gabriel truyền tin cho Đức Maria. Biến cố truyền tin mà chúng ta vừa nghe thánh Luca thuật lại cho thấy cả một chương trình yêu thương của Thiên Chúa đã chuẩn bị từ ngàn xưa nay được khởi đầu, Thiên Chúa đã sai sứ thần đến hỏi ý kiến của một cô gái thành Nazaret và mời gọi cô cộng tác vào chương trình kỳ diệu này. Với biến cố truyền tin, Ngôi Lời Con Thiên Chúa làm người mở ra một trang sử mới cho nhân loại. Nếu như trước đây, nhân loại phải lầm lũi bước đi trong tăm tối, thì với màu nhiệm Thiên Chúa làm người, nhân loại được bước đi trong ánh sáng, được nối lại mối dây thân tình với Thiên Chúa. Trong chương trình này, Đức Maria đã hoàn toàn vâng theo thánh ý của Thiên Chúa, mặc dù băn khoăn không biết điều gì sẽ xảy ra cho mình, song Mẹ đã đón nhận Ngôi Hai Thiên Chúa vào cung lòng của mình và dâng tặng cho Thiên Chúa không chỉ cung lòng mà là cả cuộc đời để phục vụ cho chương trình của Thiên Chúa, trở thành một người mẹ chăm sóc cho Thiên Chúa và đồng thời cũng mang vào mình trách nhiệm, lo lắng và những khổ đau của một người làm mẹ.
Kinh Mân côi cũng là lời kinh gắn liền với mầu nhiệm thập giá tử nạn của Chúa Giêsu. Mặc dù các mầu nhiệm mùa thương không nhắc gì đặc biệt đến Đức Mẹ, nhưng những lời kinh: Kính mừng maria đầy ơn phúc, Đức chúa trời ở cùng bà…, được đọc xen kẽ và các màu nhiệm thương khó này, đã cho thấy sự hiện diện của Mẹ trong cuộc thương khó của Chúa như là một người môn đệ, người mẹ âm thầm bước theo con trên từng chặng đường đau khổ, đón nhận tất cả những đau khổ của con vào trong trái tim của mình. Sự hiện diện lặng lẽ của Mẹ trên hành trình thập giá là sự hiện diện của sự cảm thông nâng đỡ và an ủi cho Chúa Giêsu trong lúc đau khổ. Dưới chân cây thập giá nhìn thấy con mình bị người đời đóng đinh chân tay và treo giữa đất trời chịu muôn sự chê cười nhục nhã, thì chính Mẹ là người cùng đón nhận những đau đớn ấy và đón nhận cả những lời nhục mạ của mọi người trút xuống trên con của Mẹ. Hành động can đảm ấy đã trở thành gương mẫu đức tin cho chúng ta, những người tin theo Chúa của ngày hôm nay. Theo Chúa những khi vui, khi thành công thì không khó, thế nhưng vẫn tin và vẫn trung thành ngay cả khi bị người ta nhục mạ, bị thất bại, bị tước đoạt tất cả, thì đòi hỏi phải có một đức tin mạnh mẽ, Mẹ đã nêu gương cho chúng ta trong những hoàn cảnh như thế.
Với mầu nhiệm mùa Mừng chúng ta cùng với Mẹ Maria được chia sẻ niềm vui Chúa sống lại, lên trời và ban Thánh Thần cho Giáo Hội. Với biến cố Phục sinh và lên trời, chúng ta được chiêm ngắm và được biến đổi nên con người mới, được tham dự vào cuộc phục sinh của Chúa Giêsu, được hy vọng cùng chung hưởng vinh quang nước trời. Trong những biến cố này, chúng ta lại thấy Đức Maria hiện diện trong Giáo hội sơ khai không chỉ với tư cách là mẹ của chúa Giêsu, mẹ của các tông đồ, mà Mẹ còn hiện diện như một người tín hữu trong giáo hội bên cạnh các tông đồ, để đón đợi hồng ân Chúa Thánh Thần, để nâng đỡ đức tin cũng như bước đường truyền giáo của các ông. Cũng trong các mầu nhiệm mùa Mừng, Giáo hội đã tôn vinh Mẹ như là một bông hoa tuyệt hảo nhất được Thiên Chúa tuyển chọn và ban thưởng vinh quang Thiên quốc trước mọi thụ tạo, cho Mẹ được lên trời cả hồn và xác, và còn ban thưởng vinh quang cho Mẹ làm nữ vương các thiên thần và các thánh, trở thành đấng bầu cử đắc lực cho toàn thể nhân loại.
Dưới thời Đức Chân Phước Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, năm mầu nhiệm Sự Sáng được thêm vào các mầu nhiệm Vui, Thương, Mừng, làm cho chuỗi kinh Mân Côi trở nên phong phú và sinh động hơn. Vì với các mầu nhiệm Sự Sáng, các biến cố quan trọng trong cuộc đời công khai của Chúa Giêsu được nhắc lại, từ ngày Chúa bắt đầu rao giảng Tin Mừng, lãnh nhận phép rửa của Gioan đến việc loan báo Tin Mừng, làm các phép lạ và lập Bí Tích Thánh Thể…, để giúp người tin hữu suy niệm các biến cố ấy và cùng với Đức Maria theo Chúa Giêsu trên hành trình truyền giáo. Với vị trí là một môn đệ, Mẹ cũng theo Chúa trên mọi nẻo đường. Tuy nhiên Mẹ không hề gây ảnh hưởng, cũng không bao giờ xuất hiện công khai làm cản bước của Chúa, những lúc Chúa thành công, mẹ vẫn âm thầm đồng hành với Chúa, những lúc dân chúng ca tụng người đã sinh ra Chúa và cho Chúa bú mớm, mẹ cũng vẫn âm thầm lặng lẽ, thế nhưng khi Chúa bị người đời từ chối, khi Chúa gặp thất bại thì Mẹ lại ở bên Chúa để ai ủi như người mẹ vỗ về con cái.
Chính vì tính cách đơn giản và gần gũi mà lời kinh Mân Côi đã trở thành lời kinh nuôi dưỡng lòng tin của bao thế hệ tín hữu trong Giáo Hội. Qua tràng chuỗi mân côi, người tín hữu tin tưởng vào tình yêu thương của một người mẹ dành cho con cái, và cũng là tâm tình của con cái dâng tặng Mẹ, dù khi vui hay lúc buồn, dù thành công hay thất bại, người tín hữu tin rằng, Mẹ Maria có thể chia sẻ, lắng nghe và có thể giải gỡ những khó khăn trong cuộc đời của họ. Thực tế lịch sử Giáo Hội và đời sống của các tín hữu đã chứng minh sự can thiệp hết sức hữu hiệu và kịp thời của Mẹ, mà chính ngày lễ Mân Côi, 8/10, đã được ghi nhận như một phép lạ lớn lao Mẹ đã làm để gìn giữ Giáo Hội khỏi sư tàn phá của người Hồi Giáo lúc đó. Gần chúng ta hơn, cả triều đại giáo hoàng của Đức Chân Phước Giáo Hoàng Gioan Phaolô II được đặt dưới sư che chở của Mẹ, và chính Đức Mẹ đã nhiều lần ra tay che chở bản thân của Ngài và che chở Giáo hội qua lời cầu xin của ngài. Gần chúng ta hơn nữa, nhiều người trong chúng ta cũng đã nhận được sự cứu chữa can thiệp của Đức Mẹ khi chúng ta chạy đến khấn xin cùng Mẹ, các phép lạ đã xảy ra cho nhiều cá nhân và gia đình tin tưởng vào Mẹ qua tràng chuỗi Mân Côi mỗi ngày.
Thật vậy, không có người mẹ nào không thương con, chúng ta thật hãnh diện và thật hạnh phúc vì chúng ta có một người mẹ thiêng liêng đó là Đức Maria, Mẹ đã sống trong đời sống gia đình, đã hiểu thế nào là những khó khăn trắc trở của đời sống gia đình, Mẹ sẽ hiểu những hoàn cách khác nhau của các gia đình hôm nay. Vì thế các bậc cha mẹ đừng ngai ngần, hãy đến tâm sự với Mẹ mỗi khi vui cũng khi buồn, khấn xin Mẹ giúp chúng ta giải gỡ những khó khăn của ngày nay. Hãy cùng nhau lần chuỗi Mân Côi tại các gia đình và các giờ kinh tối sớm, hãy xin với Mẹ gìn giữ và ban sự êm ấm thuận hòa xuống cho các gia đình đang rạn nứt, chia sẻ niềm vui với những gia đình đang được thành công, và an ủi những gia đình đang gặp thất bại. Kinh nghiệm Giáo Hội cho thấy gia đình nào cậy trông vào Đức Mẹ bằng việc trung thành với các giờ kinh Mân Côi, thì gia đình đó chắc chắn bình an hòa thuận.
Lời kinh Mân Côi không phải chỉ là của người lớn tuổi hay là của trẻ nhỏ, mà còn là lời kinh của của các bạn trẻ thanh thiếu niên nam nữ. Các bạn đừng ngại ngần, đừng xấu hổ, cứ cầm lấy chuỗi Mân Côi, vì kinh Mân côi không biến các bạn thành già nua, nhưng sẽ giúp các bạn có một tâm hồn và một nếp sống tươi trẻ. Các bạn đang phải đương đầu với nhiều cám dỗ của dục vọng, của hưởng thụ, ích kỷ, hãy cầm lấy tràng chuỗi Mân Côi, Đức Mẹ sẽ giúp các bạn chiến thắng những cám dỗ và sự lôi kéo của xã hội, cũng như sẽ cho bạn có một trái tim quảng đại một nếp sống dễ thương dễ mến với mọi người.
Xin Chúa cho mọi người chúng ta biết yêu mến, tin tưởng và chạy đến với Đức Maria qua kinh Mân côi, và làm cho lời kinh và tràng chuỗi Mân Côi trở thành bạn đồng hành, nguồn trợ lực cho cuộc đời chúng ta. Amen.
Lm. Giuse Đỗ Đức Trí, GP. Xuân Lộc
